122 ton çay küflenmek üzere!

Türkiye Varlık Fonu'na (TVF) devredildikten sonra sürekli zarar eden ÇAYKUR'da mali darboğaz büyüyor. Yüksek alım yapan kurumun depolarındaki çaylar küflendi ve imha edildi. 20 ton imha edildi, 122 bin ton çay küflenmek üzere. TVF'nin yönetim kurulu başkanlığı koltuğunda Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oturuyor.

Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün (ÇAYKUR) iflasa sürüklendiği Sayıştay denetimi ile ortaya konuldu.

Sayıştay raporunda özelleştirilmek için bilinçli olarak zarar ettirildiği iddia edilen kurumla ilgili önemli tespitler yer aldı. Birgün'ün haberine göre özellikle seçim zamanlarında siyasi iktidarın oy toplama enstrümanına dönen, yüksek alımlar yapan kurumla ilgili denetim raporunda yer alan tespitlerden öne çıkanlar özetle şöyle:

KREDİ BORÇLARI: Kuruluşun kredi kullanma ihtiyacı, esasen, birkaç ay içerisinde alınıp, hemen ödenmesi gereken yaş çay yaprağı alımlarının finansmanı ile sınırlı ve yılsonuna doğru çay satışlarından gelen hasılat ile ödenmekte iken giderek yıla yayılan ve genel nitelikte, kalıcı bir finansman ihtiyacına dönüşme eğilimi göstermektedir.

Ödenemediğinden, sonraki yıla devreden kredi bakiyesinin 2017 yılında 1,53 milyar TL’ye, 2018 yılında 2,06 milyar TL’ye ve 2019 yılında da 3,4 milyar TL’ye yükselerek giderek arttığı görülmektedir.

Dolayısıyla bu durumun mali sonucu gelir tablosuna 395,5 milyon TL finansman gideri olarak yansımış olup, bu tutar, dönem zararının 2018’de yaklaşık yüzde 53’ü iken daha da artarak 2019’da yüzde 62,3 oranına yükselmiştir.

Bankalardan ticari kredi kullanımının devamlılık arz etmesi ve son yıllarda görülen artışlar, ÇAYKUR için mevcut alım, üretim ve satış politikasının bir sonucudur.

20 TON ÇAY KÜFLENDİĞİ İÇİN İMHA EDİLDİ

KÜFLENEN ÇAYLAR: Çaytaş firması tarafından sipariş verilerek üretimi yaptırılan ancak firmanın daha sonra yaşadığı finansal problemlerden ötürü alamayıp ihraç edemediği ürünlerin son kullanma tarihlerinin bazılarında üç ayın altında olduğu ve diğerlerinin de son kullanma tarihlerinin yaklaştığı belirtilmektedir.

İhracat için üretilen ürünlerin paket ve ambalajları değişik olduğundan yurtiçinde satılamadığı, yurtdışı bayilerinin yeterli sipariş oluşturamadığından ötürü stokta bekleyen çayların son kullanma tarihlerinin yaklaşması sebebiyle satışı mümkün gözükmemektedir.

STOK BÜYÜYOR, ÜRETİM DE SÜRÜYOR: Yeterli tanıtım ve satış çalışması yapılmadığından stokları hızla artmakta ve buna rağmen üretimine de devam edilmekte olan organik çay stoklarının eski yıllara ait 96 tonluk bölümünde rutubet sınır değerlerine yaklaşılmakta olmasından dolayı fırınlanmak ve harmanlanmak suretiyle ya da yeniden paketlenerek değerlendirilmesi kararlaştırılmıştı.

2019 yılında söz konusu riskler artmış ve 2015-2016 yılları üretimi toplam 19 bin 878 kilogram organik çay küflenme nedeniyle imha edilerek, 218 bin 291 TL zarar kaydedilmiştir.

122 BİN TON ÇAY DEPODA KÜFLENECEK

DEV ÇAY STOKLARI: Tasnifli ve paketli çay stokları 2014 yılında 56 bin 56 ton, 2015 yılında 64 bin 398 ton, 2016 yılında 77 bin 579 ton, 2017 yılında 74 bin 607 ton, 2018 yılında 103 bin 645 ton ve son olarak da 2019 yılında 122 bin 510 ton olarak gerçekleşmiştir.

Son iki yıldır gerçekleşen stok miktarları, ÇAYKUR’un ilgili yıllar toplam satışları kadardır. Bir diğer deyişle bir yıllık satışa eşit kuru çay stoku bulunmaktadır ve ÇAYKUR takip eden yılda hiç çay yaprağı alımı yapmasa dahi mevcut ürün stokunu ancak eritebilecektir.

Bu çayların küflenme ve bozulma riski bulunmaktadır.

01 Ocak 2021 10:21

DİĞER HABERLER