Bilim insanları, bilinen evrenin 'olasılık dışı' olarak nitelendirilen bir bölgesinde, Güneş'ten tam 17 milyar kat ağır olan süper - kütleli bir 'canavar' karadelik keşfetti.

ABD'deki California - Berkeley Üniversitesi önderliğindeki bir gökbilimci ekibi, NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu ve Hawaii'deki Gemini Teleskobu'nun verileri sayesinde, 200 milyon ışık yılı uzaktaki (1 ışık yılı = yaklaşık 10 trilyon kilometre) Irmak Takımyıldızı'nda yer alan 'NGC 1600' galaksisinin merkezindeki karadeliği tespit etti. (Galaksi = milyarlarca yıldız barındıran küme)

Süper - kütleli karadelikler doğrudan görülemiyor. Astronomlar, onları bulabilmek için teleskoplarla karadeliğe yakın yıldızların hareketlerini ve hızlarını hesaplıyor. Bu hesaplamalar sayesinde karadeliklerin kütleleri ölçülebiliyor.

'Massive' (Çok büyük) adlı verilen bir araştırma kapsamında bulunan bu son karadeliği benzerlerinden ayıran en önemli özelliği, nispeten ıssız bir bölgede yer alıyor olması. Güneş'ten en az 10 milyar kat büyük olan süper - kütleli karadelikler, genellikle çok daha büyük galaksilerin oluşturduğu kümelerin merkezinde bulunuyor. Örneğin, rekoru elinde bulunduran 21 milyar Güneş kütleli bir karadelik, 1000 kadar galaksiyi kapsayan kalabalık 'Coma' galaksi kümesinde yer alıyor.

"BİLİNENDEN ÇOK DAHA FAZLA SÜPER - KÜTLELİ KARADELİK OLABİLİR"

Araştırmayı yürüten ekipten astronom Chung-Pei Ma, "Keşfedilen karadelik, 20 ya da daha fazla galaksilik küçük bir grubun oluşturduğu kozmik karasular içinde. Bu bize, kalabalık ve büyük galaksiler dışında da süper - kütleli karadeliklere rastlayabileceğimizi gösterdi. Soru şu: Bu, buzdağının görünen yüzü mü? Issızlıkta bilinenden çok daha fazla süper - kütleli karadelik olabilir" dedi.

NGC 1600'ün merkezindeki bu süper - kütleli karadeliğin, toplam 40 milyar Güneş kütlesinde yıldızları galaksi dışına doğru ittiği belirtiliyor. Uzmanlar, karadeliğin, başka bir galaksideki benzeriyle birleşerek büyümüş olabileceğini düşünüyor. Birleşme sonrasında galaksilerin çarpışmasından kaynaklanan yoğun gaz ve tozla beslenerek daha da büyümüş olabileceği varsayılıyor.

Bilim insanları, 'Massive' gibi çalışmalar ile "Evrende benzer büyüklükte kaç tane daha karadelik olduğu" sorusunun yanıtını bulmaya çalışıyor. Araştırma sonuçları, bilim dergisi Nature'ın dünkü sayısında yayınlandı.

KARADELİK NEDİR?

'Kozmik canavarlar' olarak da nitelendirilen karadelikler, çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi çok büyük gökcisimleri olarak biliniyor. Karadeliklerin 'tekillik' özellikleri sebebiyle üç boyutlu olmadıkları, sıfır hacimli oldukları iddia ediliyor. Karadeliklerin içinde zamanın yavaş aktığı veya hiç akmadığı tahmin ediliyor.

Gökbiliminde hala en büyük soru işaretlerinden biri olan karadelikler, gizemli varlıkları nedeniyle fizikçilerden astronomlara kadar birçok bilim insanının merak ettiği ve üzerinde çalıştığı alanlardan biri. Cihan CİHAN