ANKARA (CİHAN)- Hukuk Etik Siyaset Araştırmaları (HESA) Ekonomi Araştırmaları Merkezi Direktörü Doç. Dr. Ramazan Taş, 2015 yılının ilk çeyreğinin, büyümenin 2014 yılından daha kötü olacağını gösterdiğini söyledi.

HESA bünyesindeki Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Türkiye'nin 2014 yılı ekonomideki büyüme hızını konu alan raporunu açıkladı. Raporda Türkiye'nin TL bazında yüzde 2,9 büyüdüğü, dolar bazında ise yüzde 2,8 küçüldüğü ifadesi yer aldı. Rapora göre gayri safi yurt içi hasıla 823 milyar dolardan 800 milyar dolara geriledi, Türk halkı 2014 yılında 23 milyar dolar yoksullaştı.

HESA Ekonomi Araştırmaları Merkezi Direktörü Doç. Dr. Ramazan Taş, Türkiye ekonomisinin TL bazında büyürken dolar bazında küçüldüğünü söyleyerek, "Güncel bir tartışma var ya 'kur dalgalanmaları halkı etkilemez' deniyordu ne kadar çarpıcı bir şekilde etkilediğini buradan görüyoruz." ifadelerini kullandı.
Bunun çarpıcı sonucunun olduğunu kaydeden Taş, "Dünya sıralamasındaki yerimiz 17. sıradan 18. sıraya gerilemiştir. Hollanda Türkiye'nin önüne geçmiştir. Ülkelerin kalkınmasında bölgesel ve küresel dinamikler çok önemli. 2014 yılı büyüme açısından elverişli bir dönem. Çünkü dünya ekonomisinin büyüme hızı yüzde 2,4'ten 3,2'ye çıkmış. Bizim içinde bulunduğumuz gelişmekte olan ülkelerde ise yüzde 4,8 büyürken iken 5,3'e çıkmış. Avrupa eksi binde 4 küçülürken 2014 yılında 1,1 büyümeye başlamış. Ama maalesef Türkiye büyüme hızını yüzde 4,2'den 2,9'a gerileterek çıkmıştır. Bu da Türkiye olumlu küresel ortamı değerlendirememiştir." şeklinde konuştu.

2014 yılı her Türk vatandaşı için de kayıp olduğunu söyleyen Taş, "2013 yılında 10 bin 822 kişi başına gelir düzeyi 2014 yılında 10 bin 404 dolara gerilemiştir. Her Türk vatandaşı 2014 yılında 418 dolar yoksullaşmıştır. Ülke ekonomisinin 2014 yılı kişi başına gelir düzeyi 2008 yılı gelir düzeyinin altındadır. Bunun anlamı, Türkiye ekonomisi 6 yıldır patinaj yapıyor. Kişi başına refah düzeyini artıramıyor. Biz buna literatürde orta gelir tuzağı diyoruz." diye devam etti.

'HANE HALKI TÜKETİM AZALMALARININ EN ÇARPICI GÖSTERGESİ ÖZEL KESİM GÜVEN ENDEKSİDİR'

Dolar bazında küçülmenin nedenlerini anlatan Taş, "Hane halkı tüketimin durma noktasına gelmesi, ikinci özel yatırımların küçülmesi üçüncüsü de tarımın küçülmesi ve kur etkisi. Türkiye'deki toplam harcamaların yüzde 75'i özel tüketim. 2014 yılında özel tüketim 1,3 artmış. Kamu tüketimi yüzde 4,6 arttı. Yani devletin yaptığı tüketim harcamaları özel sektörün tüketim harcamalarından 3 buçuk kat daha fazla artmış. Kamu harcamalarının özel harcamalardan 3 buçuk kat artması demek çarpıcı bir trend değişikliğini gösteriyor. Devlet öncülüğünde güdümlü ekonomi paradigmasına geçildiğini gösteriyor. Özel kesim harcamadığı müddetçe Türkiye ekonomisinin büyüme hızı artamaz. Hane halkı tüketim azalmalarının en çarpıcı göstergesi özel kesim güven endeksidir." dedi.

'SOMUT ÇARPICI ÖRNEKLER GÖSTERİYOR Kİ YATIRIM ORTAMI ZEHİRLENMİŞ'

Devletin tüketim harcamaları artarken yatırım harcamaları 1,3 azaldığını söyleyen Taş, şunları söyledi: "Kamu tüketiminin yüzde 4,6 artması demek, yatırımcılara ayrılacak kaynakların israf edilmesi demektir. Devlet tüketim harcamaları 4,6 büyüyor, verimli olan kamu yatırımı yüzde 8,8 küçülüyor. Bu da ekonominin büyüme projesini aşındırıyor ve tarihi ortalamasının yüzde 40 azalmasına neden oluyor. Biz bu yapıyı değiştirmeden ekonomik yapıyı değiştirmemiz mümkün değil. Yatırımlar niye çökmüş? Bunun anlamı Türkiye'de yatırım ortamının zehirlenmiş olduğunu gösteriyor. Vergi cezalarının, denetimlerinin silah olarak kullanılması, kamu ihalelerinde şeffaflığın kaybolması, kamu bankalarının verimsiz yönetilmesi, iş dünyasının fişlenmesi, devlet eliyle batırılması gibi somut çarpıcı örnekler gösteriyor ki yatırım ortamı zehirlenmiş. Dolayısıyla özel sektör yatırım yapmıyor."

Tarım sektöründe yüzde 1,9'luk bir küçülme yaşandığını ifade eden Taş, "2014 yılında hububat üretiminin yüzde 30 azalması çok daha önemlidir. Türkiye büyük nüfuslu bir ülke. Onun için muhakkak hububat üretimindeki yüzde 30 çökmeyi durdurmanın yöntemlerini bulmamız gerekiyor." uyarısında bulundu.

'2015 YILININ İLK ÇEYREĞİNDEKİ ÖNCÜ GÖSTERGELER BÜYÜMENİN 2014'TEN DAHA KÖTÜ OLACAĞINI GÖSTERİYOR'

2015 yılındaki başlangıcın nasıl olduğunu değerlendiren Taş şöyle devam etti: "2015 yılının ilk çeyreğindeki öncü göstergeler büyümenin 2014'ten daha kötü olacağını gösteriyor. 2014 büyümesinin geçici bir dalgalanma değil maalesef 2015 yılında da kötüleşerek büyüme hızının düşeceğini gösteriyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin verilerine göre Mart 2015'te ihracat yüzde 13,4 azaldı. Ekonominin güven endeksi yüzde 15,4 küçülmüş. Ekonomik güven endeksindeki bozulmaartarak devam ediyor. Bu da toplam talebin yüzde 75'ini oluşturan özel harcamaların 2015'te düşmeye devam edeceğini gösteriyor. Bu da büyüme için çok olumsuz bir gösterge. Sanayinin payının büyümede çok büyük etkisi var. Sanayinin payı yüzde 32. Tarımın 3 katı. Ocak ayında 1,4 azaldı. Bırakın büyümeyi küçüldü. İhracat da küçülmeye başlamış. Daha da önemlisi imalat sanayindeki kapasite kullanım oranı da yüzde 72,4'e geriledi. Kapasite kullanım oranı yüzde 80'nin üzerine çıkmadan firmalar yeni yatırım yapmıyorlar." CİHAN