2023 Turizm Stratejisi’nde belirlenen 50 milyon turist, 50 milyar turizm geliri hedefinin bu yıl yakalanması planlanıyordu. Ancak küresel ekonomiye ağır darbe vuran Corona virüsü salgını Türkiye’de de turizmi etkisi altına aldı. VOA Türkçe’nin sorularını cevaplayan Çeşme Otelciler Birliği Başkanı Yakup Demir, “Bu yıl 2023’ün testi olacaktı. Bakanımız ve bütün turizmciler yılın başında çok mutluydu. 2023 hedeflerini aşmayı bekliyorduk ama bu yıl için artık önümüz çok karanlık,” dedi.

Her yıl havaların ısınmasıyla birlikte Mart ile Haziran ayları arasında kapılarını açan oteller, Corona virüsü salgını yüzünden kapalı duruyor. Turizm sektörü için yaz döneminin başladığını söyleyen Demir, “Şubat’ın son günlerine kadar, özellikle yabancı misafirlerimiz açısından turizmde ciddi hareketlilik vardı. Yaklaşık yüzde 35 oranında yabancı turistte, yüzde 25 seviyelerinde yerli turistte erken rezervasyonları görünce, son on yılın en hareketli sezonuna gireceğiz dedik. Hatta salgın Türkiye’ye gelinceye kadar iptallerimiz de çok sınırlıydı. Gelince bir anda iptaller başladı. 25 Mart’ta Türkiye’deki rezervasyonların neredeyse hepsi iptal edildi” dedi.

Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Mehmet İşler de otellerde tüm hazırlıkların durduğunu belirtti. Salgının tüm dünyayı etkisine alacağını tahmin edemediklerini söyleyen İşler, “Biz bunun daha önce SARS ve MERS virüslerinde olduğu gibi sınırlı çapta eriyip gideceğini düşündük. Ama hızla yayıldı. Sadece bizim değil, Avrupalı tur operatörlerinin de oradaki otellerin de tümünün belini büktü. Asıl bu krizden çıktığımız zaman, herkesin rakipleriyle eşit şartlarda bu mücadeleye hazır olması gerekiyor,” diye konuştu.

Önlemlerden biri de teminat açığı nedeniyle kredi alamayan işletmelere kefil olarak, krediye erişimlerine destek olan Kredi Garanti Fonu’nun limitinin arttırılmasıydı. İşler, buna karşın bankalardan kredi alırken zorluklar yaşandığını söyledi: “Devlet bankalarında yoğun talepten dolayı süreç 10 günü geçiyor. Sürecin uzaması sorunlarımızı büyütüyor. Özel bankalar ise şimdiye kadar bu ülkeden para kazanmamışlar gibi hiçbir destekte bulunmuyor. Bu ortamda, ihtiyacı olana daha fazla faizle kredi vermenin peşine düşmüşler. Corona virüsü yokken, yıllık yüzde 10 faizlerle kredi verirken, şimdi yüzde 16 ila 19 faizle veriyorlar”.

Demir ise şöyle konuştu: “Bankalar aslında, Kredi Garanti Fonu’nun arttırılan limitini krediye ihtiyacı olmayan firmalar için kullanmak istiyor. Onlara kredi vermek için kapılarını çalıyor. İhtiyacı olana ise limit yok deniyor. Devlet bankalarımıza ‘bu süreci hızlandırmanız’ lazım dediğimizde ‘bize limit gelmedi, geldiğinde krediyi vereceğiz’ diye cevap veriyorlar”.

Sektörün bir diğer sorunu ise otellerin kapalı kalması yüzünden ortaya çıkan işsizlik. Bu süreçte en çok kalifiye işgücünü kaybetmekten korktuklarını söyleyen İşler, “Haydi kontağı açalım dediğimiz zaman onları yanı başımızda görmek istiyoruz. Kalifiye işgücümüzü, personelimizi kaybedersek bizim için tekrar başlamak çok zorlaşır,” dedi.

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin (TÜRSAB) verilerine göre, 2020 yılı itibariyle Türkiye’de turistik tesislerdeki yatak sayısı 1,6 milyonu, oda sayısı ise 790 bini geçiyor. Otelcilikte her odaya bir personel karşılık geldiğinin esas alındığını söyleyen Demir, “Sezonun açılamaması yüzünden bir milyona yakın otel personeli işsiz. Hepsi kısa çalışma ödeneğinden yapılacak ödemeyi bekliyor. Ama ödeneğe yapılan müracaatlar bile henüz onaylanmamış durumda. Otelcilerle yaptığımız toplantılarda henüz kimseye ödeme yapıldığını da duymadım. Ne zaman ödeneceği net olarak açıklanmalı. Sıkıntı yaratan gecikme değil, belirsizlikler,” dedi. Demir, turizmde sezonluk çalışanların da aynı işyerinde 60 gün çalışmasının yeterli hale getirilmesiyle ödenekten faydalanabildiğini aktardı.