BURSA (A.A) - Kamuran Akkuş / Halil İbrahim Başer - Sultan 2. Murad tarafından 1426da Bursada inşa ettirilen Muradiye Camisinin son cemaat mahallinde, 1920-1922deki Yunan işgali sırasında yapıldığı anlaşılan Yunan bayrağı, ordu flaması ve taçtan oluşan üçlü kompozisyon tespit edildi.
     Vakıflar Genel Müdürlüğünce yürütülen 2012-2013 Yılları Restorasyon İşi kapsamında, Osmangazi ilçesindeki tarihi Muradiye Camisinin son cemaat yerinde raspa (törpü, kazıma) ve kalem işi araştırmaları gerçekleştirildi. Araştırmalar sonucunda çeşitli desen ve filetolar (Üst üste yapıştırılan ahşap ve ona uygun malzemelerin yanlamasına kesilmesiyle elde edilen bir süsleme unsuru) ortaya çıkarıldı.
     Son cemaat mahallinin güney duvarında, sıva altında koyu kırmızı renkte, kalın bordür şeklinde ele alınmış 1inci dönem (ilk inşa edildiği dönem) mihrabiye süslemeleri bulundu. 2nci dönemde (Yunan işgali dönemi) ise, sülyen boya ile aynı motiflerin üzerinden geçildiği tespit edildi. Yine aynı yüzeyde, sıva üzerinde, 1920-1922 yıllarında Yunan işgalcilerince yapıldığı anlaşılan Yunan bayrağı ve ordu flaması ile taçtan oluşan üçlü kompozisyon tespit edildi. Stampa üslubunda (Ağaç, metal vb. üzerine oyulduktan sonra bir yere basılan biçim) yapılan ve dört adet pencere alınlığında yer alan bu motiflerin, işgal sonrasında badana ile örtüldüğü belirlendi.
     Ayrıca son cemaat mahalli, kubbeler, kubbe kasnakları ve mukarnaslarında (İslam sanatında mimari yapılardaki geometrik bir bezeme çeşidi) çeşitli renk ve desenlerde kalem işlerine rastlandı. Tüm bu bulgular, uzmanlarca fotoğraflanarak kayıt altına alındı. Caminin harim mahallinde henüz iş iskelesi kurulmadığı için raspa ve kalem işi araştırması yapılamadı. Son cemaat mahallinde sıva altından çıkan 1inci ve 2nci dönem süslemelerden 1inci dönemin yeterince fikir verecek kadar sağlam olduğu tespit edildi.
     Uzmanlar, son karar Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna ait olmak üzere sıva raspası yapılarak 1inci dönem kalem işlerinin ortaya çıkarılması gerektiği kanaatine vardı. Tutulan rapor, Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna gönderildi.
    
     -Yrd. Doç. Dr. Yavaş: Sanatsal değeri yok-
    
     Muradiye Camisi Son Cemaat Yeri Kalemişi Raporuna imza koyan Uludağ Üniversitesi (UÜ) Sanat Tarihi bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Doğan Yavaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Muradiye Külliyesinde yaklaşık bir senedir restorasyon çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
     Külliyenin, Bursada yatan padişahların eserlerinden sonuncusu olduğunu anlatan Yavaş, Osmanlı mimarisinde 16 ay gibi çok kısa sürede biten bir külliye bu. Uzun zamandır bakım yapılmadığı için biraz zarar görmüş. Detaylı bir restorasyon yapılıyor. Araştırma yapılırken son yapılan badananın hemen altında bir Yunan bayrağı, ordu flaması ve kralın tacından oluşan üçlü bir kompozisyon ortaya çıktı. Bunun 1920-22 yıllarında Yunan işgali sırasında yapıldığını anlıyoruz. Bunun en altında bizim aradığımız esas işlemeler ve nişler var diye konuştu.
     Yavaş, Yunan ordusunun Bursada bulunduğu yıllarda bazı eserlere zarar verdiğinin bilindiğini dile getirerek, Onlardan bir tanesi de bu. Osmangazi Türbesi ve Irgandı Köprüsü gibi ama bu, onlara göre daha az zarar sayılabilecek kalem işi süslemeler... Gayet kalbur üstü yapılmış. Herhalde garnizona bağlı Yunan birliklerinden bir tanesinin karargahı ya da koğuştu. Bunu gösteren bir şekilde bu işareti yapmışlar basit bir şekilde. 4 ayrı işaretten bulunuyor. Niş üzerinde kemer aralığında bu şekilde işlemişler. Sanatsal değeri yok. Halkımız işgalden sonra badanayla kapatmış. Sanatsal bir değeri olmadığı için bunların saklanması söz konusu değil. Bir süre sonra bunları sökeceğiz dedi.
    
     Yayıncı: Doğan Sarıtaş