Son günlerde yan etki tartışmalarıyla gündeme gelen ve birçok Avrupa ülkesinde uygulanmasına ara verilen Oxford-AstraZeneca Kovid-19 aşısından dün gelen etkinlik oranı haberi herkesi rahatlatmıştı. Ancak bugün yapılan yeni bir açıklama tartışmaları tekrar alevlendireceğe benziyor. ABD'li sağlık yetkilileri açıklamaların eski veriler kullanılarak yapıldığını iddia edince ortalık yeniden karıştı.
AstraZeneca, Oxford Üniversitesi ile geliştirdiği Covid-19 aşısının; ABD, Şili ve Peru'da geniş kapsamlı klinik çalışmalarda semptomatik hastalıkları önlemede 79 etkili, şiddetli hastalığı önlemede ise yüzde 100 etkili duyurmuştu. Ayrıca, aşının kan pıhtılaşmasına neden olmadığı da ifade edilmişti.
Amerikalı federal sağlık yetkilileri, AstraZeneca’nın ABD’de yürüttüğü Corona virüsü aşısı denemesinin sonuçlarının “eski bilgiler” içermiş olabileceğini söyledi. Yetkililer, Salı erken saatlerde yaptıkları açıklamada, bu durumun, şirketin aşının etkinlik verileri hakkında eksik bir tablo sunduğu anlamına gelebileceğini belirtti.
İlaç şirketinin bir sözcüsü, “konuyla ilgilendiklerini” kaydetti.
AstraZeneca Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD’de sonuçları uzun süredir merak edilen çalışmayla ilgili olarak, geliştirdiği Corona virüsü aşısının tüm yaştan yetişkinlere güçlü koruma sağladığını beyan etti. Bazı uzmanlar, bu bulgunun, dünya genelinde halkların aşıya olan güveninin yeniden kazanılmasına katkı sağlamasını ve aşının ABD’den onay almaya bir adım daha yaklaşmasını umuyordu.
Şirket, 30 binin üzerinde kişinin katıldığı çalışmasının neticesinde, aşının yaşlılar dahil belirti gösteren Covid-19 vakalarını önlemede yüzde 79 oranında etkili olduğunu açıkladı. Aşı olan gönüllüler arasında ciddi bir hastalık ya da hastaneye kaldırılma vakasının olmadığı da bildirildi.
AstraZeneca ayrıca, deneyin bağımsız gözlemcilerinin, Avrupa’da rastlanan kan pıhtılaşması riski gibi herhangi bir yan etki de tespit etmediğini kaydetti.
Ancak ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü, bu ümit verici sonuçların açıklanmasından saatler sonra sürpriz bir açıklama yayınladı.
Kurum açıklamasında, Veri ve Güvenlik İzleme Kurulu’nun (DSMB), “AstraZeneca’nın bu deneyden eski bilgileri sonuçlara dahil etmiş olabileceğinden kaygı duyduğunu” ve bunun “etkinlik verisi hakkında eksik bir tablo sunmuş olabileceğini” belirtti.
Açıklamada, “Şirketi, etkinlik verilerini gözden geçirmek ve mümkün olan en hızlı sürede en doğru ve en güncel etkinlik verilerini kamuoyuyla paylaşmak için DSMB ile birlikte çalışmaya çağırıyoruz” ifadesi kullanıldı.
Şirket gelecek haftalarda ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) onay için başvuru yapmayı planlıyor. Bunun ardından da hükümetin bağımsız danışmanları, deney verilerini kamuya açık bir şekilde değerlendirecek. Danışmanların değerlendirmesinin ardından aşıya onay verilip-verilmemesine, FDA ve Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) karar verecek.