ABD’nin Irak’ta 2 bin 500 askeri bulunuyor. Bu kuvvetler 2014 yılında Irak ve Suriye’de geniş toprakları ele geçiren ve daha sonra yenilgiye uğratılan IŞİD’in bölgede yeniden canlanmasının engellenmesi amacıyla yerel güçlere destek ve danışmanlık sağlıyor.

ABD ve Irak arasındaki görüşmelerin aylar sürmesi bekleniyor. İki taraf arasında görüşmeleri başlatma kararı, Irak hükümetinden ABD askerlerinin ülkeden çekilmesi çağrılarının ardından geldi.

“Kalıcı bir ikili güvenlik ortaklığına geçiş”

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, oluşturulan yüksek askeri komisyonun iki taraf arasında “kalıcı bir ikili güvenlik ortaklığına geçişi” sağlayacağını belirtti.

Bakan Austin komisyonun yapacağı çalışmalar kapsamında, koalisyonun IŞİD’in yenilgiye uğratılması misyonunun geçiş sürecinde, üç önemli faktörün göz önünde bulundurulacağını söyledi. Austin, bu faktörleri “IŞİD tehdidi, operasyonel ve çevresel gereksinimler ve Irak güvenlik güçlerinin kabiliyet seviyesi” olarak sıraladı.

ABD Savunma Bakanı Austin, “Irak’taki ABD askeri personeli Irak hükümetinin davetiyle ve Doğal Kararlılık Operasyonu kapsamında Irak güvenlik güçlerine IŞİD’e karşı devam eden mücadelesinde destek vermek amacıyla Irak’ta. ABD’nin güvenli, istikrarlı ve egemen bir Irak konusundaki taahhüdü devam etmekte” ifadelerini kullandı.

Irak iç siyasetinde tartışma ve baskı son dönemde yoğunlaştı

ABD liderliğindeki koalisyonun ülkedeki varlığı Irak iç siyasetinde son dönemde hararetli bir tartışmanın konusu oldu.

Bu baskı, hem Tahran hem de Washington’a yakın olan Irak’taki İran destekli milis grupların, İsrail-Hamas arasında savaşın patlak vermesinin ardından ABD üslerini hedef alması ve ABD ordusunun bu saldırılara karşılık vermesi üzerine yoğunlaştı.

Bu baskı ve bölgedeki, çatışmalar Irak Başbakanı Muhammed Şiya Es Sudani hükümetini hassas bir duruma soktu.

Sudani 2022 yılında, bazıları ABD üslerine saldırı düzenleyen milislerle bağlantılı olan İran destekli partilerden oluşan bir koalisyonun desteğiyle iktidara gelmişti.

İran destekli Haşdi Şabi (Halk Seferberlik Güçleri) milisleri, 2014 yılında Irak'ın büyük bölümünü ele geçiren IŞİD’e karşı mücadelede kilit rol oynadı. Haşdi Şabi resmi olarak Irak ordusunun komutası altında olsa da pratikte milisler bağımsız olarak faaliyet gösteriyor.

Ekim ayından bu yana Irak ve Suriye’deki ABD askerleri, İran bağlantılı grupların düzenlediği 150 saldırının hedefi oldu.

Bölgede artan gerilim, Irak Başbakanı Muhammed Şia El Sudani müzakereler yoluyla ABD liderliğindeki koalisyonun hızlı bir şekilde ülkeden çekilmesi çağrısında bulunmasıyla sonuçlandı.

Komisyon ABD ve Irak arasındaki güvenlik ilişkisinin doğasını şekillendirecek

Aslında bu sürecin geçen yıl başlaması planlanmıştı; ancak Gazze savaşının başlamasının ardından süreç yavaşladı.

Washington bölgede gerilim devam ederken İran’ı güçlendirebileceği kaygısıyla olası bir çekilmeyi müzakere etmeye sıcak bakmamıştı.

Amerikalı yetkililerin açıklamalarına göre oluşturulan komisyon, Irak güvenlik güçlerinin IŞİD’le mücadele kapasitesini değerlendirecek ve ABD ile Irak arasındaki ikili güvenlik ilişkisinin doğasını şekillendirecek.