Uzay aracını inşa eden ve uçuran Houston'daki Intuitive Machines adlı şirket, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, aracın, güneş ışığının güneş panelleri üzerine yansımasının duracağı süreye kadar veri toplamaya devam edeceğini bildirdi. Dünya'nın ve Ay'ın konumuna göre yetkililer bunun Salı sabahı gerçekleşmesini bekliyor. Bu, Intuitive Machines'in NASA ve diğer müşterilerinin tahmini misyon süresi olan bir haftadan iki ya da üç gün daha kısa bir süre olacak.

50 yıldan uzun bir süre sonra Ay'a inen ilk ABD uzay aracı olan Odysseus, ana sponsoru NASA için deneyler taşıyordu. Ancak araç, şirket yetkililerine göre geçtiğimiz Perşembe günü çok hızlı iniş yaptı. Altı ayağından biri yüzeye takılarak aracın devrilmesine neden oldu.

NASA'nın Ay Keşif Yörünge Aracı'nın (LRO) tepeden çektiği fotoğraflara göre Odysseus, Ay'ın güney kutbuna sadece 300 kilometre mesafedeki Malapert A krateri yakınlarındaki hedefine 1,5 kilometre kadar yaklaştı.

LRO'nun 90 kilometre yükseklikten çektiği fotoğraflar, aracı Ay yüzeyinde gösteren tek fotoğraflar. Embry-Riddle Aeronautical Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve iniş sırasında aracın görüntülerini yakalamayı amaçlayan bir kamera fırlatma deneyi, son dakikada yaşanan bir navigasyon sorunu nedeniyle inişten kısa bir süre önce iptal edilmişti.

NASA'ya göre araç, 12 derecelik eğime sahip küçük çorak bir kratere indi. Bu, bir uzay aracının şimdiye kadar Ay'ın güney kutbuna en çok yaklaştığı nokta. Burası, sürekli gölge altında olan kraterlerde donmuş su olabileceği düşünüldüğü için için ilgi çeken bir bölge.

Önümüzdeki birkaç yıl içinde bu bölgeye astronot indirmeyi planlayan NASA, Intuitive Machines'e yüzeye altı deney göndermesi için 118 milyon dolar ödedi. Diğer müşterilerin de araçta malzemeleri vardı.

4,3 metre uzunluktaki Odysseus, dik iniş yapmak yerine yan yatarak Dünya ile olan iletişimini engelledi. Bazı antenler devrilen aracın altında kaldı. Hala açıkta olan antenlerse yüzeye yakın bir noktada bulunuyor. Bu durum iletişimin aksamasına neden oldu. Güneş panellerinin de iniş sonrasında yüzeye öngörülenden çok daha yakın bir yerde durması, engebeli arazide ideal bir durum değil. En iyi koşullarda bile, Odysseus'un uzun ay gecesi başlamadan önce yüzeyde çalışmak için yalnızca bir haftası vardı.

1960'lardan bu yana Ay'a sadece ABD, Rusya, Çin, Hindistan ve Japonya başarılı bir şekilde iniş yapabildi ve bu ülkelerden sadece ABD mürettebatla iniş gerçekleştirdi. Japonya'nın iniş aracı da geçtiğimiz ay yanlış tarafa indi.

Eğik inişine rağmen Odysseus aracını geliştiren Intuitive Machines, Ay'a iniş yapan ilk özel şirket oldu. Bir başka ABD şirketi olan Astrobotic Technology de geçen ay bunu denemiş ancak yakıt sızıntısı nedeniyle Ay'a ulaşamamıştı.