Türkiye’nin Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerini alma kararı nedeniyle ABD’yle yaşadığı kriz büyüyor. Amerikan Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) Türkiye’ye S-400’lerden vazgeçmemesi halinde atılacak adımların listelendiği bir mektup ilettiği öne sürüldü. 

İddiaya göre mektup, Amerikan Savunma Bakanı Vekili Patrick Shanahan tarafından mevkidaşı Hulusi Akar’a 6 Haziran günü iletildi. Konuya ilişkin Türkiye tarafından henüz bir açıklama yapılmadı.

Foreign Policy dergisinin ismi açıklanmayan Amerikan savunma yetkililerine dayandırdığı haberde, S-400’lerden vazgeçmemesi halinde Türkiye’nin Amerikan yapımı F-35 savaş uçaklarındaki proje ortaklığına son verileceği, ABD’de halihazırda eğitim gören Türk pilotlarının 31 Temmuz’a kadar ülkeyi terk etmelerinin isteneceği ve Türkiye’nin F-35’lerle ilgili 12 Haziran’da düzenlenecek bir toplantıya katılımının engelleneceği belirtiliyor.

ABD'li yetkililer, kararın S-400 hava savunma sistemleriyle ilgili olduğunu ifade etti.

Shanahan’ın Akar’a ilettiği mektupta, Türkiye’nin S-400 alımından vazgeçmemesi halinde ABD’nin şu adımları atacağı belirtiliyor:

*Türkiye’nin F-35 programına katılımı 31 Temmuz 2019 tarihinde askıya alınacak.

*Şu an Arizona’daki Luke Hava Üssü ile Florida’daki Eglin Hava Üssü’nde F-35 uçaklarının kullanımı konusunda eğitim gören 42 Türk öğrencinin bu tarihe kadar ABD’yi terk etmesi istenecek.

*F-35 Ortak Program Ofisi’ne ait olan bu üslere Türk Hava Kuvvetleri personelinin girişi yasaklanacak.

*Haziran ayında ABD’ye gitmesi planlanan 20 pilot ile temmuz-kasım arasında gidecek 14 pilotun eğitim süreci askıya alınacak.

*12 Haziran’da düzenlenecek ve F-35 programına ortak olan tüm hükümetler ile şirketlerin davet edileceği CEO yuvarlak masa toplantısına Türkiye katılmayacak.

*Türkiye’de F-35’ler için parça üreten firmalara yeni iş verilmeyecek; mevcut işler "alternatif firmalara" aktarılacak.

Mektupta, pilotların eğitimi için, “Bu eğitim gerçekleşmeyecek, çünkü Türkiye’nin F-35 programına katılımını askıya alıyoruz. Bu sistem konusunda artık yetkinlik elde etme gerekliliği kalmıyor.” denildi.

Foreign Policy dergisine konuşan yetkililerden biri, söz konusu adımların Shanahan ile Akar arasında yapılan bir telefon konuşmasında daha önceden görüşüldüğünü söyledi. 

Bir diğer yetkili ise Türkiye’nin bu ay sonunda veya temmuz başında sevkıyatı tamamlanacağı belirtilen S-400’lerden vazgeçmesi halinde, F-35 programı konusunda atılacak bu adımların tersine çevrilebileceğini vurguladı.

ABD, Türkiye’nin bir NATO üyesi olarak Rus yapımı S-400’leri almasının, Amerikan ve NATO savunma kapasitesine zarar vereceğini savunuyor. 

Amerikalı yetkililer, birbirlerini vurmak için tasarlanmış olan S-400’ler ile F-35’lerin aynı çatı altında bulunmasına karşı çıkıyor. 

Türkiye ise bu sorunun aşılabileceğini, iki sistemin birbirine ‘temas etmeyeceğini’ iddia ediyordu. Ankara, ABD’ye ihtilafın aşılması için bir teknik heyet kurulmasını teklif etmişti. 

Ancak bu teklif Washington’dan kabul görmezken, ABD’de Rusya’dan askeri sistemler satın alan ülkelere yaptırım öngören CAATSA yasasının Kongre tarafından işletilmesi ve Türkiye’ye yaptırımlar uygulanması da gündemde.

ABD geçen ay Türkiye’ye F-35 parçalarının sevkıyatını durdurmuştu.