AİHM Yalnçınkaya emsal kararın genişletti: 239 başvuruda mahkumiyet, binlercesi yolda

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), açıkladığı Demirhan ve Diğerleri v. Türkiye kararında, 239 başvurucunun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) kapsamında haklarının ihlal edildiğine hükmetti. Bu karar, Yalçınkaya kararının emsal niteliğini pekiştirirken, Türkiye’ye yönelik sistematik hak ihlali eleştirilerini de bir kez daha gündeme taşıdı.

Kararda, AİHS’nin 6. maddesinde yer alan “adil yargılanma hakkı” ile 7. maddede düzenlenen “kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesinin ihlal edildiği belirtildi. 

Madde 6 ve 7'den Çifte İhlal
AİHM İkinci Dairesi, 7 hâkimden 6’sının oyuyla Türkiye’yi mahkum etti. Karara yalnızca Türkiye’yi temsil eden yargıç Saadet Yüksel muhalefet şerhi düştü. Yüksel daha önce Yalçınkaya kararında da benzer yönde oy kullanmıştı.

Yalçınkaya Kararının Gölgesinde Binlerce Dosya
26 Eylül 2023’te AİHM Büyük Dairesi tarafından verilen Yalçınkaya kararı, Türkiye için ciddi bir dönüm noktası olmuştu. Mahkeme, bir öğretmenin ByLock kullanması, Bank Asya’da hesabı bulunması ve sendika üyeliği gibi gerekçelerle “silahlı terör örgütü üyeliğinden” mahkum edilmesini insan haklarına aykırı bulmuştu. Büyük Daire, kararında en az 8.500 benzer başvurunun beklemede olduğunu, bu sayının 100 bine ulaşabileceğini belirtmişti.

AİHM’den Türkiye’ye Reform Çağrısı
AİHM, bu sistematik sorunun çözümü için AİHS’nin 46. maddesi uyarınca Türkiye’ye yapısal reform çağrısı yapmıştı. Ancak bugüne kadar somut bir adım atılmadı. Türkiye’nin gerekli yasal düzenlemeleri hayata geçirmemesi üzerine AİHM, toplu ihlal kararları açıklamaya başladı. Özellikle madde 7 ihlali gibi nadir verilen kararların bu kadar geniş kapsamda gündeme gelmesi, Türkiye açısından ciddi bir uluslararası yükümlülük anlamına geliyor.

Binlerce Yeni İhlal Kararı Yolda
Demirhan ve diğerleri kararının ardından, AİHM’nin benzer başvurularla ilgili seri kararlar vermesi bekleniyor. Bu süreç, sadece bireysel hak arayışlarını değil, aynı zamanda Türkiye’nin yargı sistemi üzerindeki uluslararası baskıyı da derinleştirecek gibi görünüyor.

22 Temmuz 2025 11:32
DİĞER HABERLER