SAMANYOLUHABER | ÖZEL- Birleşmiş Milletler (BM) korumasındaki öğretmen Arif Komiş ile eşi ve çocuklarını Malezya’dan Türkiye’ye kaçıran Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarının uluslararası hukuku çiğnediği BM kararı ile tescillendi. Hem Malezya hem de Türkiye Komiş ailesine tazminat ödeyecek. 

BM, AKP’nin Hizmet Hareketi mensuplarına yönelik hukuksuz uygulamalarının “insanlığa karşı işlenen suçlar” kategorisine girebileceğini kaydetti.  

BM Keyfi Gözaltı Çalışma Grubu (WGAD), 24-28 Ağustos tarihleri arasında toplandı. 

Heyet geçen yıl Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) tarafından Malezya’dan kaçırılan Arif Komiş’in Türkiye ve Malezya hükûmetleri aleyhine yaptığı müracaatı karara bağladı. 

Heyet AKP hükûmeti tarafından işlenen ciddi insan hakları ihlallerini tespit etti. 

18 Ekim 2020’de yayımlanan BM kararında Arif Komiş, Ülkü Komiş ve dört küçük çocuğunun 28-29 Ağustos 2019 tarihleri arasında Malezya'da tutuklanması, gözaltına alınması ve zorla Türkiye’ye transfer edilmesinin keyfi olduğuna belirtildi. 

Kararda, “Yapılan işlemin uluslararası insan hakları norm ve standartlarına aykırı.” tespitine yer verildi. BM hem Türkiye’nin hem de Malezya’nın Komiş ailesine tazminat ödemesi gerektiğine de hükmetti. 

BM, Malezya ve Türkiye’de Komiş ailesinin özgürlüğünden keyfi olarak yoksun bırakılmasına sebep olan kişi ve kurumların tam ve bağımsız bir şekilde soruşturulmasını istedi. 

Komiş ailesinin tutuklanması, gözaltına alınması ve sınır dışı edilmesinde Malezya hükûmetinin sorumluluğuna işaret eden BM kararında, “BM Gözaltı Çalışma Grubu, Malezya hükûmetinin kendi eylemlerinden ve daha sonra Türkiye'deki hak ihlallerinden sorumlu olduğunu düşünmektedir.” denildi.

BM kararında Ülkü Komiş ve dört küçük çocuğunun tutuklanması ve sınır dışı edilirken Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 37 (b) maddesinin ihlal edildiğini tespit edildi.

Söz konusu maddede şu hüküm yer alıyor: “Taraf Devletler, […] Hiçbir çocuğun yasadışı veya keyfi olarak özgürlüğünden yoksun bırakılmamasını sağlayacaklardır. Bir çocuğun yakalanması, alıkonulması veya hapse atılması hukuka uygun olacak ve yalnızca son çare olarak ve uygun olan en kısa süre için kullanılacaktır. "

BM kararında Arif Komiş’in Hizmet Hareketi ile irtibatlı olması, Bank Asya’da hesap açtırması ve ByLock iletişim uygulaması kullanmasının tek başına “terör örgütü üyeliği” için delil teşkil etmeyeceği vurgulandı.

Kararda, “Arif Komiş’in iddia edilen kullanımının nasıl bir suç teşkil ettiğine dair herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Hükûmet, Arif Komiş'in Bank Asya'da bir banka hesabına sahip olması veya yıllar önce sadece Gülen hareketine bağlı bir yurtta yaşaması nedeniyle gerçekten bir terör örgütünün üyesi olduğuna dair herhangi bir delil de sunmamıştır.” tespitinde bulunuldu. 

Birleşmiş Milletler Çalışma Grubu nasıl bir suç teşkil ettiğine dair herhangi bir delil sunulmadıkça Komiş aleyhindeki iddiaların “günlük faaliyet” şeklinde değerlendirilebileceğinin altını çizdi: “Arif Komiş'in ByLock uygulamasını kullanmış olsaydı bile Çalışma Grubu, Sözleşme'nin 19’uncu maddesi kapsamında korunan bir hak olan ‘ifade özgürlüğünün’ kullanılması olarak değerlendirir.”

Son 3 yılda Türkiye'de keyfi gözaltı ile ilgili olarak kendisine açılan dava sayısında önemli bir artış olduğuna işaret eden BM Çalışma Grubu uluslararası hukuk kurallarına aykırı olarak yaygın ve sistematik hapis ile diğer ciddi özgürlükten mahrum bırakmanın “insanlığa karşı suç” teşkil edebileceğini kaydetti.

28 Ağustos 2019’da yerel saatle 23:30 sularında, yaklaşık 30 polis, Kuala Lumpur'da Arif Komiş ve ailesinin ikamet ettiği eve baskın yaptı. Sivil polisler Arif Komiş, eşi ve dört küçük çocuğunu gözaltına aldı. 

Dört polis memuru, Komiş ailesine pasaportlarının Türkiye hükûmeti tarafından iptal edildiğini ve Türkiye’ye sınır dışı edilmek üzere beş dakika içinde hazırlanmaları gerektiğini söyledi. 

Komiş, kelepçeli bir şekilde polis arabasına bindirilerek yaklaşık iki veya üç saat arabayla götürüldü. Ülkü Komiş ve dört küçük çocuğu da Putrajaya Göçmen Bürosu’nda gözaltına alındı.

Komiş ailesinin üyeleri, tutuklanmalarının hukuka aykırılığına herhangi bir itiraz imkânı olmaksızın mahkemeye çıkarılmadan zorla Putrajaya Göçmenlik Bürosu’nda tutuldu. 

Arif Komiş ertesi güne kadar Malezya nezaretinde tutuldu, sonra havalimanına doğrudan transfer edildi ve Milli İstihbarat Teşkilatı’na (MİT) ait olduğu belirtilen bir  uçakla zorla Türkiye'ye götürüldü. 

Komiş’in cezaevine kabul edilirken hazırlanan sağlık raporunda Emniyet’te kendisine işkence yapıldığı teyit edildi. Ülkü Komiş ve dört küçük çocuğu da zorla ve yasadışı yollarla Türkiye'ye götürüldü.

2017 yılının mayıs ayında da Hizmet Hareketi'ne bağlı olduğu gerekçesiyle iki kişi kaçırılmıştı. 

O dönemde kaçırılan iki kişinin Malezya’nın Ipoh şehrinde yeni açılan Time International School’un müdürü Turgay Karaman (43) ile uzun süre Kuala Lumpur’da esnaflık yapan İhsan Arslan (39) olduğu belirtilmişti.