Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Yargı Reformu ve Strateji Belgesi olarak bilinen değişiklik taslak metnini, Milliyetçi Hareket Partisi'nden (MHP) sonra Cumhuriyet Halk Partisi'ne (CHP) de iletti. 

AKP Grup Başkanvekili Mehmet Muş, yaklaşık 38 maddeden oluşan ve 15 ayrı kanunda değişiklik öngören taslak metnini, CHP'ye götürdü. Taslak metni CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç teslim aldı. 

Taslak metnini önümüzdeki hafta İyi Parti grubuna sunacak olan AKP, taslağı HDP'ye taslağı götürmeyeceğini belirtmişti.

38 maddeden oluşan ilk yargı paketinde ifade özgürlüğünün yanı sıra İstinaf Mahkemeleri, Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu, Pasaport Kanunu'nun yanı sıra 15 ayrı kanunda değişiklik öngörülüyor. 

Meclis'in 1 Ekim'de yeni yasama yılına başlaması ile birlikte ilk gündem maddesi olacak olan yargı paketinde değişiklik öngören düzenlemenin 2 Ekim'de AKP tarafından yasa teklifi olarak sunulması bekleniyor.

Yeni paket ile Pasaport Kanunu’nda da değişikliğe gidiliyor. 15 Temmuz 2016 darbe teşebbüsü sonrası, Olağanüstü Hal (OHAL) döneminde hakkında işlem yapılanlar ile eşlerinin pasaportları iptal edilmişti.

Yapılacak değişiklik ile hakkında soruşturma veya kovuşturma bulunmayanlar ile infaz edilecek bir cezası olmayanlara pasaportlarının yeniden verilebilmesine imkân sağlanacak. 

Mahkemelerce yurt dışına çıkmaları yasaklananlar hariç, pasaportları iptal edilenler ile haklarında pasaport verilmemesine yönelik idari işlem tesis edilenlere, herhangi bir idari veya adli soruşturma-kovuşturma bulunmaması ile kovuşturmaya yer olmadığı, beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, davanın reddi veya düşmesi yönünde verilen kararlar doğrultusunda mahkûmiyet kararı bulunanlardan cezası tümüyle infaz edilenlere veya ertelenenlere, başvurmaları halinde kolluk birimlerince yapılacak araştırma sonucuna göre İçişleri Bakanlığı tarafından pasaport verilebilecek.

Yeni düzenleme ile 15 yıl kıdemi olan avukatlara yeşil pasaport verilmesi amaçlanıyor. Avukatların kıdeminin belirlenmesinin usul ve esasları, İçişleri, Dışişleri ve Adalet Bakanlıkları'nca birlikte çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

Yapılacak düzenleme ile adliyelerde adli görüşme odalarının kurulmasına yasal dayanak oluşturulacak. Adliye dışında (hastaneler bünyesinde) Sağlık Bakanlığı'nca çocuk izlem merkezleri kurulmasına yasal dayanak oluşturulacak. 

Cumhuriyet savcısı veya hâkim tarafından ifade ve beyanının özel ortamda alınması gerektiği ya da şüpheli veya sanık ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu değerlendirilen çocuk veya mağdurların ifade ve beyanları özel ortamda uzmanlar aracılığıyla alınacak.

Çocuklara cinsel istismar cezalarını düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 103'üncü madde ile mağdur olan çocukların beyanlarının alınma ortamı da yeniden düzenleniyor. 

Buna göre cinsel istismara uğrayan mağdur olan çocukların soruşturma evresindeki beyanları, bunlara yönelik hizmet veren merkezlerde Cumhuriyet savcısının nezaretinde uzmanlar aracılığıyla alınacak. Mağdur çocuğun beyan ve görüntüleri kayda alınacak. 

Kovuşturma evresinde ise ancak, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından mağdur çocuğun beyanının alınması veya başkaca bir işlem yapılmasında zorunluluk bulunması halinde bu işlem, mahkeme veya görevlendireceği naip hâkim tarafından bu merkezlerde uzmanlar aracılığıyla yerine getirilecek.

Yapılacak değişiklik ile hiç bir sosyal güvencesi olmayan şiddet suçu mağdurlarının suçtan kaynaklı tedavi giderlerinin tamamının devlet tarafından karşılanması sağlanacak.  

Suç sebebiyle yaralanan veya işlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulan, bu nedenle tedaviye ihtiyaç duyan mağdurlardan genel sağlık sigortalısı olmayan ve genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına da girmeyen veya genel sağlık sigortası kapsamında olup sağlık yardımlarından yararlanamayanlar, tedavi süresince gelir tespiti yapılmaksızın genel sağlık sigortalı sayılacak, tedavileri devlet tarafından karşılanacak.

Düzenleme ile davalarla ilgili iddianamenin iadesi müessesesi işler hale getiriliyor. Böylelikle Cumhuriyet savcıları suçun sübutuna doğrudan etki edecek delilleri toplamadan dava açamayacak. 

İstinaf ceza dairelerinin düzelterek onama yetkisi genişletiliyor. İstinaf ceza dairelerinin bozma yetkisi genişletiliyor. 

İstinaf mahkemelerince verilen kesin nitelikteki kararlara yapılan itirazın etkili bir şekilde incelenebilmesi için istinaf ceza başkanlar kuruluna yetki veriliyor. İfade özgürlüğüne ilişkin kararlara temyiz yolu açıldığında daha önce bu kapsamda verilen kesin nitelikteki kararlara da temyiz imkânı tanıyan geçiş hükmü düzenleniyor. 

Kesin nitelikteki istinaf kararlarına karşı yapılan itiraza etkili bir mekanizma getirilmekle birlikte daha önce itiraz edilmiş olup da reddedilen kararlar bakımından yeniden bu yolun kullanılmasının engellenmesi amacıyla düzenleme yapılıyor. 

İstinaf mahkemelerince verilen kesin nitelikteki kararlar ile temyize tabi olan kararların birlikte verilmesi durumunda, sirayetin etkisi bakımından temyiz incelemesinin neticesine kadar kesin nitelikteki kararların infazının ertelenebilmesine ilişkin imkân tanınıyor. 

Değişiklik paketinde Seri Yargılama Sistemi ve Arabuluculuk kapsamı da genişletiliyor.