AKP’den çok tartışılacak teklif: Zeytinliklerde madenciliğe yeşil ışık

Enerji ve çevre politikalarında kapsamlı değişiklikler öngören yeni bir kanun teklifi, AKP tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunuldu. Teklif, başta maden arama ve işletme süreçleri olmak üzere çevre düzenlemelerinden yenilenebilir enerji yatırımlarına kadar birçok alanda önemli dönüşümler öngörüyor.

AKP, enerji ve madencilik alanında köklü değişiklikler içeren yeni bir kanun teklifini Meclis’e sundu. Teklifte, çevre düzenlemelerinden ruhsatlandırma süreçlerine, zeytinliklerde maden faaliyetlerinden güneş ve rüzgâr enerjisine kadar birçok başlıkta tartışmalı maddeler yer alıyor.

‘ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR’ TARİH OLUYOR

Kanun teklifine göre, bugüne kadar birçok projede çevresel denetimden muafiyet sağlayan “ÇED gerekli değildir” kararı kaldırılıyor. Tüm projeler için ortak değerlendirme sistemi getiriliyor. Sürecin diğer idari izinlerle entegre yürütülmesi öngörülüyor.

ZEYTİNLİKLERDE MADEN FAALİYETİ YOLU AÇILDI

Tepki çeken düzenlemelerden biri, zeytinlik alanlarda maden faaliyetlerine belli koşullarda izin verilmesi. Elektrik ihtiyacına yönelik maden işletmeleri için zeytin ağaçlarının taşınması ya da eşdeğer zeytinlik kurulması şart koşuluyor. Ayrıca bu alanlarda alınacak rehabilitasyon bedeli iki katına çıkarılıyor. Ancak uzmanlar bu maddenin enerji güvenliği nedeniyle, “zeytinlikleri fiilen madenciliğe açabileceği” uyarısında bulunuyor.

YETKİ CUMHURBAŞKANLIĞI’NDA

Teklifte, “stratejik ve kritik madenler” tanımlanarak bu kaynaklar üzerindeki kontrol Cumhurbaşkanlığı’na devrediliyor. Acele kamulaştırma, özel izin süreçleri ve stoklama gibi yetkilerle nadir toprak elementleri gibi kaynaklar doğrudan Cumhurbaşkanlığı’nın denetimine bırakılıyor.

YERLİ KÖMÜR PROJELERİNE DEV TEŞVİK

2030 yılına kadar devreye alınacak yerli kömürle çalışan santrallere ve enerji nakil hatlarına yüzde 85’e varan maliyet indirimi sağlanması öngörülüyor. Bu teşvikler, iklim kriziyle mücadele çağrılarına rağmen fosil yakıtlara verilen desteğin devam ettiğini gösteriyor.

YENİLENEBİLİR ENERJİYE BÜROKRATİK AVANTAJLAR

Rüzgâr ve güneş enerjisine dayalı yatırımlar için orman ve mera alanlarında bazı izin süreçleri kolaylaştırılıyor. ÇED raporu zorunluluğu kaldırılıyor, ornitolojik gözlem şartı bazı bölgelerde iptal ediliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, yerel yönetimlerin yerine imar planı ve yapı ruhsatı düzenleyebilecek.

‘PASİF RUHSAT’ DÖNEMİNE SON

Üretim yapılmayan ya da atıl durumda olan maden ruhsatlarına artık uzatma verilmemesi öngörülüyor. Kamuya tahsisli alanların verimli kullanımı gerekçesiyle ‘pasif ruhsat sahipliği’ uygulaması son bulacak.

KAÇAK ÜRETİM TESİSLERİNE BİR FIRSAT

Yapı ruhsatı ya da kullanım izni olmayan ancak enerji üretimine devam eden tesislere belirli süreyle eksiklerini giderme şansı tanınıyor. Eksiklikler tamamlanmazsa tesisler kapatılabilecek.

MUHALEFET VE ÇEVRE ÖRGÜTLERİ NE DİYECEK?

AKP’nin sunduğu teklif, yatırım süreçlerini hızlandırma iddiası taşıyor. Ancak özellikle zeytinlik alanlar, Cumhurbaşkanlığı’na devredilen yetkiler ve yerli kömür teşvikleri, çevre örgütlerinin ve muhalefet partilerinin sert tepkisine neden olması bekleniyor.

14 Haziran 2025 11:41

DİĞER HABERLER