Almanya, savaş ve zulüm gibi nedenlerle ülkelerinden kaçan, başka ülkelerde kalma imkânı olmayan mültecilerin yeniden yerleştirilmesini kapsayan programı geçici olarak dondurdu. İçişleri Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Hrıstiyan Birlik Partileri (CDU-CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) arasında süren koalisyon görüşmeleri nedeniyle UNHCR ile yürütülen yeniden yerleştirme programı kapsamında şu an için yeni kabuller yapılmayacağını duyurdu.

DW Türkçe'de yer alan habere göre Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF) tarafından Mart ayında UNHCR'ye iletilen ve Alman basın ajansı dpa tarafından elde edilen belgede, yeni hükümet kurulana dek prosedürlerin durdurulduğu ve yeni başvuru alınmayacağı belirtildi. Ancak süreci ileri aşamaya gelmiş bazı dosyaların istisna olarak değerlendirilebileceği kaydedildi.

Almanya, 2024 ve 2025 yıllarında toplam 13 bin 100 mülteciyi kabul etme taahhüdünde bulunmuştu. UNHCR verilerine göre bugüne kadar yalnızca 5 bin 61 kişi Almanya'ya kabul edildi. Bu sayıya, 2016'daki AB-Türkiye anlaşması kapsamında Türkiye'den kabul edilen Suriyeli mülteciler de dahil.

Yeniden yerleştirme programı kapsamında, UNHCR tarafından belirlenen ve ilk sığındığı ülkede uzun vadeli kalamayacak durumda olan mülteciler, Almanya gibi ülkeler tarafından kabul ediliyor. Alman yetkililer, mülteciler henüz bulundukları ülkedeyken mülakat yapıyor ve güvenlik kontrolleri gerçekleştiriyor. Almanya'ya bu yöntemle kabul edilen mülteciler, iltica başvurusu yapmak zorunda kalmıyor. Bunun yerine, doğrudan üç yıllık oturma izni alıyorlar. Başarılı entegrasyon durumunda ise kalıcı oturum hakkı elde edebiliyorlar.

Almanya, yeniden yerleştirme programına ek olarak 2022'den bu yana Afganistan'dan özellikle risk altındaki kişiler için her yıl 12 bin ek kontenjan tanıyor. Ancak CDU-CSU ve SPD'nin koalisyon müzakerelerinde, bu tür gönüllü ulusal kabul programlarının aşamalı olarak sonlandırılması ve yeni programların başlatılmaması yönünde uzlaşı sağlandığı bildirildi.

UNHCR Almanya Sözcüsü Chris Melzer ise yeniden yerleştirme programının bu geçici duraklamadan sonra yeni hükümetle birlikte devam edeceğini tahmin ettiklerini belirtti.

Almanya, yıllık ortalama 5 bin kişilik kabul kapasitesiyle ABD ve Kanada'nın ardından yeniden yerleştirme programı kapsamında en fazla mülteci kabul eden üçüncü ülke konumunda bulunuyor. Bu çerçevede kabul edilen mültecilerin çoğu daha önce Türkiye, Mısır, Ürdün, Kenya, Libya ve Ruanda gibi ülkelerde bulunuyordu.

Trump endişesi: ABD geri çekilirse program çöker mi?

Yardım kuruluşları, yeniden yerleştirme programının en büyük destekçisi olan ABD'nin programdan çekilme ihtimali nedeniyle endişeli. ABD, programla yerleştirilen mültecilerin yaklaşık üçte ikisini kabul ediyor. Biden yönetimi 2024 yılı için 125 bin kişilik bir taahhütte bulunmuştu. Ancak selefi Donald Trump, göreve geldiği gün bu programı durdurmuştu.

BAMF Başkanı'ndan tartışma yaratan teklif

Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF) Başkanı Hans-Eckhard Sommer, Mart sonunda Konrad Adenauer Vakfı'nın düzenlediği bir etkinlikte yaptığı konuşmada, Almanya'nın bireysel iltica sistemine bağlı kalmaması gerektiğini savundu.

Sommer, bunun yerine daha büyük çaplı, organize ve insani kriterlere dayalı kabul programlarının hayata geçirilmesini önerdi. Ayrıca kişilerin yalnızca insani durumlarına değil, iş gücü piyasasına entegrasyon potansiyellerine göre de değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.

Sommer’in önerdiği sisteme göre, Almanya'ya yasa dışı yollarla gelen kişilerin artık kalma hakkı olmayacak. Açıklamaları sivil toplum kuruluşları tarafından tepkiyle karşılanan Sommer, konuşmasında görüşlerinin BAMF'ı değil, kişisel deneyim ve değerlendirmelerini yansıttığını vurguladı.