Almanya Rus doğal gazına ne kadar bağımlı?

Rusya'nın Ukrayna topraklarına ait iki bölgenin bağımsızlığını tanıması üzerine Almanya Başbakanı Olaf Scholz Batılı ülkeler arasında en somut ve en etkili adımlardan birini attı. Scholz, Rus doğal gazını Almanya'ya taşıyacak olan Kuzey Akım 2 boru hattı projesinin faaliyete geçebilmesi için gereken onay sürecinin durdurulması talimatını verdi.
Proje Rusya'dan pompalanan doğal gazın Ukrayna'yı pas geçerek Baltık Denizi üzerinden doğrudan Almanya'ya ulaşmasını hedefliyordu. Bu şekilde Almanya'ya ulaşacak gaz miktarının da ikiye katlanması amaçlanıyordu.

Şu andaki jeopolitik gerilim içinde Rusya'nın Polonya'daki Yamal boru hattı ya da Ukrayna üzerinden gönderdiği doğal gaz ihracatını arttırması pek olası görünmüyor. Bu nedenle projenin durdurulması, Almanya'nın gelecekteki doğal gaz ithalatını büyük sıkıntıya sokması anlamına gelebilir.

Almanya ne kadar doğal gaza ihtiyaç duyuyor ve nasıl karşılıyor?

İthalat: Almanya Ekonomik İşler ve İhracat Kontrolü Federal Ofisi'nin (BAFA) verilerine göre geçtiğimiz yılın rakamlarına baktığımızda Ocak-Ekim 2021 arası dönemde Almanya ihraç edilen ülkeye bakılmaksızın toplam 119 milyon metreküp doğal gaz ithal etti.

Tüketim: Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya ihraç ettiği doğal gazın büyük çoğunluğunu kendi kullanıyor. Almaya Enerji ve Su İdaresi Birliği'ne (BDEW) göre geçtiğimiz yıl iç piyasada 100 milyar metreküp civarında doğal gaz tüketildi.

İç doğal gaz üretimi: Almanya doğal gaz da üretiyor. 1990 yılında zirveye ulaşan iç doğal gaz üretimi şimdi tüketiminin yalnızca yüzde 5'ini karşılıyor.

Yeraltı depolama: Ülkenin yeraltı doğal gaz depolama kapasitesi yaklaşık 24 milyar metreküp. Bunun beşte biri Rehden'de dolaylı olarak Rus doğal gaz devi Gazprom'a bağlı Astora depolama firması tarafından tutuluyor. Bu itibarla toplam depolama kapasitesinin Almanya'nın yıllık gaz kullanımının çeyreğini karşılaması öngörülüyor. Belçika merkezli Gas Infrastructure Europe'a göre Almanya'nın şu anki yer altı depolarının yaklaşık yüzde 31'i dolu.

Rusya'nın payı: Alman enerji firması Uniper'e göre ülke geçen ay doğal gazının yarısını Rusya'dan ithal etti. Bu pay aydan aya değişebiliyor. Veri şirketi ICIS'in analizlerine göre Almanya Aralık 2021'de doğal gaz ihtiyacının yüzde 32'sini boru hatları vasıtasıyla Rusya'dan, yüzde 20'sini Norveç'ten, yüzde 12'sini Hollanda'dan karşıladı, yüzde 22'sini ise stoklarından ve kalan kısmını da iç üretimi ve diğer küçük tedarikçilerden elde etti.

Uzmanlar Amanya'nın kısa vadede Rusya'ya olan doğal gaz bağımlılığını başka kaynaklarla değiştiremeyeceği görüşünde.

Almanya neden doğal gaza ihtiyaç duyuyor?

BDEW'ye göre Almanya'da geçen yıl elektrik üretiminin yüzde 15,3'ünde doğal gaz kullanıldı. Durum ısınma konusunda daha dikkat çekici. Çünkü ülkede ev ısınmasının yüzde 41,5'i doğal gazdan sağlanıyor. Ayrıca yakıt olmadan üretim yapamayan seramik gibi imalat sanayiinde de doğal gaz kullanılıyor.

Ülkenin doğal gaz ithalatında meydana gelebilecek bir düşüş kısa vadede kömür tüketimini ve komşu ülkelerden tedarikini arttırabilir.

Almanya Rusya'dan başka hangi enerji ürünleri ithal ediyor?

Reuters haber ajansına göre Almanya ile Rusya arasında güçlü enerji ortaklığı Soğuk Savaş dönemine dayanıyor ve ikili ilişkilerde yaşanan iniş çıkışlara rağmen günümüze kadar güçlü bir şekilde devam etti.

Ancak Almanya Rusya'dan başka ürünler de temin ediyor. BAFA'nın Ocak-Ekim 2021 verilerine göre Almanya'nın ham petrol ithalatının yüzde 34'ü Rusya'dan yapıldı.

Alman Kömür İthalatçıları Birliği VDKi'nin verilerine göre ülkedeki termik santrallere ve çelik üretimine giden taşkömürünün yüzde 53'ü Rusya'dan geldi.

Gelecekte Almanya'nın doğal gaz talebi azalabilir mi?

Almanya'nın sera gazı salımını azaltma taahhüdüne uyum göstermesi halinde ülkenin doğal gaza olan bağımlılığı giderek azalabilir. Uzun vadede ısınmak için kullanılan doğal gazın yerini ısı pompaları ve diğer alternatifler alabilir.

Ancak elektrik üretiminde kömür ve nükleer enerjinin yavaş yavaş azaltılması süreciyle birlikte doğal gazdan vazgeçilmesinin daha uzun sürmesi bekleniyor.

Almanya'nın gelecekteki doğal gaz tüketimi yenilenebilir enerjinin ne kadar hızlı piyasaya yayılabileceğine ve rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir kaynaklardan üretilen düşük salımlı hidrojenin fosil gazların yerine geçip geçemeyeceğine bağlı.

Almanya'nın Rusya dışındaki alternatifleri neler olabilir?

Alman hükümetinin Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltmak için elindeki seçeneklerden biri enerji ithalatında çeşitlilik yaratmak. Bunun için Avrupa Birliği, ABD, Katar, Japonya, Azerbaycan gibi ülkelerden sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatını arttırmaya yöneldi. Ancak AB'nin Asya'daki alıcılarla rekabete girmesi fiyatları yükseltti.

Boru hatları açısından ise Avrupalı tedarik firmalarının Rusya ile 30 yıla kadar otomatik yenilenen sözleşmesi mevcut. Bu sözleşmelerin ne zaman ve hangi koşullarda yenilendiğine dair bilgi paylaşımı taraflara ait ve her zaman yeterince şeffaf olmayabiliyor.
23 Şubat 2022 07:19
DİĞER HABERLER