Türkiye’de son yıllarda erken ergenlik vakalarında belirgin bir artış gözlemleniyor. Özellikle kız çocuklarında 8 yaşından önce başlayan fiziksel değişimler, hem aileleri hem de sağlık uzmanlarını endişelendiriyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, son 10 yılda erken ergenlik tanısı alan çocuk sayısında yaklaşık yüzde 30’luk bir artış olduğu görülüyor. Uzmanlar, özellikle pandemi döneminde evde geçirilen sürenin uzaması, fiziksel aktivitenin azalması ve beslenme düzeninin bozulmasının bu artışı hızlandırmış olabileceğini belirtiyor.

Cumhuriyet’te yer alan habere göre Pedagog Elanur Buğçe Oral, normal ergenlik sürecinin kızlarda 10-12, erkeklerde ise 12-14 yaşlarında başladığına dikkat çekerek, “Erken ergenlik, ergenliğe özgü fiziksel belirtilerin normalden önce ortaya çıkmasıdır. Kız çocuklarında 8 yaşından, erkek çocuklarında 9 yaşından önce başlayan ergenlik süreci ‘erken ergenlik’ olarak kabul edilir” dedi.

Erken ergenliğin nedenlerinin hem genetik hem de çevresel olduğunu belirten Oral, “Genetik yatkınlık önemli bir rol oynayabilir, ailede erken ergenlik öyküsü olan çocuklarda risk yüksektir. Ancak son yıllarda artışın gözlenmesi, çevresel faktörlerin de büyük bir etkiye sahip olduğunu gösteriyor. Obezite, hormonlu gıdalar, plastiklerdeki kimyasallar (özellikle BPA), stres, uykusuzluk ve çevresel faktörler de tetikleyici olabiliyor” ifadelerini kullandı. 

Özellikle son 10 yılda erken ergenlik vakalarında belirgin bir artış gözlendiğini söyleyen Oral, “Bunun başlıca nedenleri arasında çocukluk çağı obezitesindeki yükseliş ve çevresel endokrin bozucu kimyasallara maruziyet öne çıkıyor. Yağ dokusu, östrojen benzeri hormonlar üretebildiği için erken ergenliği tetikliyor. Aynı zamanda hızlı yaşam temposu, artan ekran süresi, hazır gıdaların tüketimi, hormon dengesini etkileyen çevresel kimyasallar ve çocukların psikososyal stres düzeyinin artması yer alıyor” diye konuştu.

Ergenlik belirtilerinin normalden daha erken yaşta görülmesi durumunda mutlaka bir endokrinoloji uzmanına danışılması gerektiğine vurgu yapan Oral, “Çocuk, yaşıtlarından farklılaştıkça hem kendi bedenini anlamakta zorlanır hem de akran zorbalığına maruz kalabilir. Bu durum özgüven sorunlarını, beden algısı kaygılarını ve depresif duygulanımı artırabilir. Aslında bu geçici bir süreç; ergen yeni bedenine alışmaya ve dengesini kurmaya çalışır. Ancak birde ergen grup için daha zorlayıcı olan kısım, fiziksel olarak daha büyük görünen çocukların akranlarından veya yetişkinlerden beklenmeyen davranışlarla karşılaşabilmesidir. Bu da onları akran zorbalığına veya istismara karşı daha savunmasız hale getirebilir” dedi.