Anayasa Mahkemesi (AYM), nüfus kaydının doğum yeri hanelerinde değişiklik yapılması talebi reddedilen kişinin maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirilmesi hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

B.U, 1970 yılında Adana'da cinsiyet bozukluğu rahatsızlığı ile doğdu. B.U, 1963 yılında doğan ve aynı yıl ölen Mersin nüfusuna kayıtlı kardeşinin nüfus bilgilerini kullandı. B.U, nüfus kayıtlarında 'L' olarak görünen ismini 'B', erkek olarak görülen cinsiyetinin ise 'kadın' olarak değiştirilmesi istemi ile dava açtı. Kadıköy 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, başvurucunun talebi yönünde hüküm kurup belirtilen değişiklikleri nüfusa işledi. B.U'nun yaşının ve doğum yerinin düzenlenmesi ile ilgili açılan dava Kartal 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından daha önceden isim ve cinsiyet açısının tahsislerinin yapılması ve kaydın işlem görmesi ile tescil tarihi itibariyle istenilen tarihin kayda uygun bulunmamasından reddedildi. Karar düzeltme talebi Yargıtay 18. Hukuk Dairesi tarafından reddedildi. Doktorluk mesleğine ilişkin gelişmeleri takip edebilmek için yaptığı başvurularda yaş engeli ile karşılaştığını kaydeden B.U, evlenerek bir çocuğu evlat edinmek ve normal bir aile yaşamı sürdürmek istemesine rağmen kendisine yapılan evlenme tekliflerinin nüfus kaydındaki yaş oranı nedeniyle olumlu sonuçlanmadığını ileri sürerek AYM'ye bireysel başvuruda bulundu.

AYM'nin gerekçeli kararında şu ifadeler yer aldı: "Başvurucu tarafından açılan yaş tahsisi davasının ölen ağabeyinin nüfus kaydının kullanmasından mütevellit bir talep olduğu, mahkemece bu konuda bir değerlendirme yapılmaksızın davanın normal bir yaş tahsisi davası olarak ele alınarak sonuçlandırıldığı ve başvurucunun talep sonucunu etkileyen temel iddiasının derece mahkemelerince değerlendirilmediği dikkate alındığında karar gerekçelerinin maddi ve manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkı bağlamında ilgili ve yeterli olmadığı açıktır."

Başvurucunun anayasanın 17. maddesinde güvence altına alınan maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirilmesi hakkının ihlal edildiğine karar veren AYM, kararın bir örneğinin Kartal 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmesini hükmetti.
Cihan CİHAN