Artık bu okullarda kara tahta ve tebeşir yok. 8 bin öğrenci elektronik tahta ve tablet kullanıyor. Peki bu FATİH Projesi nedir? Ne gibi faydaları olabilir? Projenin eleştirilen yönleri nelerdir? Sistem nasıl işliyor? Bu proje kapsamında okullara ‘Fatih Ağı’ denen özel bir internet ağı kuruluyor. Sınıflardaki akıllı tahtalar ve tablet bilgisayarlar bu ağ üzerinden internete bağlanabiliyor. Bunun dışında bir bağlantı yapmak mümkün değil. Windows tabanlı işletim sistemine sahip bu akıllı tahtaların USB bağlantısı da mevcut. Böylece öğretmenler hem kendi bilgisayarlarında hazırladıkları materyalleri hem de internetteki bilgileri öğrencileriyle paylaşabiliyor. Öğrencilere dağıtılan tabletlerde Milli Eğitim Bakanlığı ders müfredatındaki tüm kitapların PDF versiyonları var. Böylece öğrenciler ders kitaplarını tabletlerinden okuyabiliyor. Ayrıca Z Kitap denilen multimedya uygulamalar içeren kitaplar da mevcut. Fakat bu kitapların multimedya içerikleri henüz pek de zengin değil. Dilerseniz http://e-kitap.meb.gov.tr/test/e-kitap.html adresinden bir Z Kitap örneği görebilirsiniz. Elektronik kitaplar Fatih Ağı üzerinden otomatik olarak güncellenebiliyor. Böylece yakın gelecekte çok ciddi kağıt tasarrufunun yapılması hedefleniyor. Akıllı tahta nedir? İnteraktif LCD ekrandan oluşan akıllı tahta, büyük bir tablet bilgisayara benziyor. Dokunmatik ekran özelliği bulunan akıllı tahtalarda Windows 7 işletim sistemi kullanılıyor. Akıllı tahtalar okullardaki ‘Fatih Ağı’ üzerinden internete bağlanabiliyor. Bu tahtalarda farklı türdeki video, resim ve ses dosyalarını oynatmak mümkün. Pilot okullardaki akıllı tahta modellerinin üreticisi ise Vestel. FATİH Ağı FATİH Projesi kapsamında oluşturulan özel sanal ağın (VPN) adı ‘Fatih Ağı’. Bu ağda internet erişimi kontrol altında tutuluyor ve erişim yetkisi olmayan kişiler bu ağa giremiyor. Okul yöneticileri, öğretmenler ve MEB yönetim birimleri bu ağ üzerinden birbirleri ile haberleşebiliyorlar. Ağ güvenliğinin ve internet erişiminin merkezi bir noktadan sağlandığı bu sistemde eğitimle ilgili olmadığı düşünülen web sitelerine erişim engelleniyor. Hangi web sitelerinin erişime engelleneceğine ise Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri karar veriyor. Bu özel ağın yönetimini TTNet üstleniyor. Tablet bilgisayarların özellikleri FATİH Projesi’nin pilot uygulaması kapsamında açılan ihaleyi General Mobile ve Samsung kazandı. İlk etapta yaklaşık 9 bin tablet öğretmen ve öğrencilere ücretsiz olarak verildi. Pilot projede kullanılan bu tabletlerin özellikleri şöyle: SAMSUNG GALAXY TAB: Android 3.1 Honeycomb işletim sistemi, 16GB hard disk, 10.1 inç ekran, 1280 x 800 piksel ekran çözünürlüğü, 1GB bellek, 9 saat pil süresi. GENERAL MOBİLE E-TAB: Android 2.3.4 Gingerbread işletim sistemi, 16GB hard disk, 8.9 inç ekran, 1280×768 piksel ekran çözünürlüğü, 512MB bellek, 6 saat pil süresi. Tabletlerdeki uygulamalar ise maalesef henüz çok kısıtlı. Son günlerde yapılan güncellemeyle tabletlere yüklenen Sudoku oyun uygulaması ise öğrenciler tarafından oldukça büyük ilgiyle karşılanmış. Neler yapılabilir? Biraz hayal gücümüzü kullandığımızda tablet bilgisayarların eğitime büyük renk katacağı kesin. Örneğin, öğretmenler sınavları tablet üzerinden yapabilir, öğrencilere özel olarak sorular sorabilir, ödev verebilir ve sınıfta dijital yoklama alabilirler. Öğrenciler de ödevlerini tablet üzerinde yapıp öğretmenlerine gönderebilir, hatta otomatik olarak yanlışlarını tespit edebilirler. Farklı uygulamaların geliştirilmesiyle öğrenciler resim ve müzik derslerini de tabletler üzerinden alabilirler. Eleştiriler FATİH son yıllarda eğitim alanındaki en önemli projelerden. Çeşitli sebeplerle teknolojiye uzak kalan milyonlarca gencin eğitim, eğlence ve tüketim alışkanlıklarını değiştirebilir. Projenin hedefleri bu kadar büyük olunca bazı eleştiriler de geliyor. Teknolojik cihazların hızla değiştiği günümüzde bugün kullanılan cihazların kısa süre sonra eskiyeceği düşüncesi pilot projeye yönelik eleştirilerin başında. Tablet üreticileri, artan rekabet şartları nedeniyle yeni modelleri hızla tüketicinin hizmetine sunuyor. Bununla birlikte yazılımlar da güncelleniyor. Güncellenmiş yazılımların eski cihazlarda çalıştırılamaması ise yakın gelecekte çok ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkabilir. Bilişim sektöründen Çizgi-TAGEM adlı kuruluşun 1500 öğretmen arasında yaptığı ankete göre okullarda bilgisayar destekli eğitim faaliyetlerinde bulunmamış öğretmenlerin oranı yüzde 67. Soruları cevaplandıranların yüzde 92′si ise öğretmenlerin FATİH Projesi ile gelen donanımları kullanmak konusunda yetersiz olduğunu düşünüyor. Bunun en büyük sebebi pilot okullardaki bilgisayar öğretmenlerinin eksikliği. Eğitim materyallerinin eksikliği eleştirilen bir diğer alan. Ankete katılanların yüzde 44′ü eğitim materyallerini vasat buluyor. Akıllı tahtaların ve tabletlerin internet erişiminin kısıtlı olması, tablete özel zengin içerikli uygulamaların azlığı ve ders kitabı dışındaki kitapların eksikliği ise diğer eleştiriler arasında. Deniz Ergürel