Gerçek Gündem'den Mete Yolaş'ın kaleme aldığı yazısına göre büyükkentlerin çeperler kentlerinde yaşanan derin yoksulluk bugün büyükkentlerin merkezinde bulunan kentlere kadar ulaşmış durumda. Derin yoksulluğun kaynaklarıyla savaşmak bir yana her gün sayı daha da artıyor. Yurttaşlar sağlıklı, güvenilir ve besleyici gıdaya fiziksel ve ekonomik olarak erişmekten her geçen dakika uzaklaşıyor.

Yaklaşık 25 milyon yurttaş sağlıklı, güvenilir ve besleyici gıdalara erişemiyor. Yaklaşık 65 milyon yurttaş besleyici gıdalarla beslenemediği için gizli açlık yaşıyor. Yurttaşların gıda hakkı devlet tarafından gözetilmiyor. Sofraya erişebilen tarladaki meyve-sebzenin içerdiği vitamin-minerallerin önemli bir kısmı daha yolda yok oluyor.

Gıdada Taklit-Tağşiş Artıyor

Satılan gıdaların kalitesi düşüyor. Gıdanın içerisindeki hammadde daha kalitesiz hammaddeyle değişiyor. Zeytinyağı gibi saf gıdalar saflığını yitiriyor. Gıdaların içerisine olmaması gereken hammaddeler eklenerek fiyatı aşağı çekiliyor. Hammaddesi pahalı olan gıdalarda -çikolata gibi- hem daha fazla hem de limitlerin üzerinde gıda katkı maddesi ya da çikolata yerine benzer hammaddeler kullanılıyor.

Bakanlık Gıda Zehirlenmeleriyle İlgili Verileri Paylaşmıyor

Sağlık Bakanlığı’nın da hastanelerde kullandığı, istatistik tutmak ve önlem almak için kullanılan ICD -Uluslararası İstatistiksel Hastalık Sınıflandırması ve İlgili Sağlık Sorunları- Tanı Kodları’nda A00-A09 arası gıda kaynaklı hastalık tanılarını içeriyor. Türkiye’de bir gıda kaynaklı hastalığı gıdayla ilişkilendirebilmek ve kök nedenini tespit edebilmek oldukça güç.

Çoğu zaman bireysel olarak ya da çok ciddi sayıya ulaşmayan toplu zehirlenme vakalarında tanılar bulaşıcı olmayan gastroenterit olarak değerlendiriliyor ve A00-A09 kodları arasındaki yerini almıyor. Tüm bu zorluklara rağmen 2021 yılında CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut’un verdiği bir soru önergesine gelen cevaba göre 2015-2020 yılları arasında 11 milyon 384 bin 479 yurttaş 18 milyon 314 bin 239 defa hastaneye başvuru yaparak bu tanı kodlarından birini alarak tedavi olmuş.

1714 yurttaş da bu tanı kodlarından birini alarak tedavi görürken hayatını kaybetmiş. 25 Mayıs’ta CİMER üzerinden Sağlık Bakanlığı’na güncel rakamları, son 5-10-15 ve 20 yıllık tekrar sordum. 60 gündür herhangi bir yanıt gelmedi. Yanıt gelmediği gibi bu aralıkta TÜİK’in açıkladığı ölüm istatistiklerinde de bütün ölümler A09 tanı koduyla bulaşıcı kökeni tanımlanmamış gastroenterit olarak yer almakta.

Gıda sistemi tamamen çökmüş durumda. Taklit-tağşişin ve merdivenaltı gıda üretiminin önü açılmış, denetimler etkinliğini yitirmiş, yurttaş bir kısır döngünün içine çekilmiş durumda. Ya zehirlenerek hastanelere başvuruyorlar ya da gerektiği gibi beslenemeyerek uzun vadede tedaviler görüyorlar.