Türkiye’de son 15 yılda üniversite mezunu kayıtlı işsiz sayısı 10 kat arttı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bu konuda “her öğrenci üniversiteyi bitirdiği zaman iş sahibi olacak diye bir şey yok” demesi ise yeni bir tartışmanın kapısını açtı.

Euronews Türkçe’nin analiz ettiği Avrupa İstatistik Kurumunun (Eurostat) verileri oldukça ilginç bir durumu ortaya koyuyor. Buna göre Avrupa ülkelerinde eğitim seviyesi arttıkça işsizlik oranı düşüyor. Bunun tek istisnası ise Türkiye.

2018 yılında Avrupa’da 35 ülke içinde yükseköğretim mezunları arasında işsizlik oranının ilköğretim mezunlarından yüksek olduğu tek ülke Türkiye. Yine, iki mezun grubu arasında işsizlik oranı farkının en az olduğu ülke de Türkiye.

Eurostat verileri; Uluslararası Eğitim Sınıflandırma Standardına (ISCED) göre hazırlanmış. ISCED 0’dan 8’e kadar farklı eğitim seviyelerini ifade ediyor. 0-2 seviyesi, ilköğretimi; 3-4 seviyesi, lise ve dengi ortaöğretimi ve 5-8 seviyesi ise önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktoradan oluşan yükseköğretimi ifade ediyor.

Eurostat’ın verilerine göre Türkiye’de 2018 yılında ilköğretim mezunlarının işsizlik oranı yüzde 9,1. 28 AB ülkesinin ortalaması ise yüzde 12,5. Türkiye ortalamanın altında yer alıyor. Bu eğitim grubunda işsizliğin en yüksek olduğu ülkeler Slovakya (yüzde 27,6), Kuzey Makedonya (yüzde 23,1) ve Yunanistan (yüzde 21,9). En düşük olduğu ülkeler ise İzlanda (yüzde 2,7), Malta (yüzde 4,3) ve İngiltere (yüzde 5).

Yükseköğretim mezunlarının işsizlik oranında ise Türkiye yüzde 9,8 ile 35 ülke içinde 5. sırada yer alıyor. Zirvede Kuzey Makedonya (yüzde 16,6) ve Yunanistan (yüzde 13,7) var. AB ülkelerinin ortalaması ise yüzde 3,9. Türkiye bu grupta AB ortalamasının oldukça üstünde bulunuyor.

Eurostat verilerine göre, yükseköğretim mezunları ile ilköğretim mezunlarının işsizlik oranları arasındaki fark AB genelinde yüzde puan olarak 8,6. Bu oran yükseldikçe o ülkede ilköğretim mezunlarının yükseköğretim mezunlarına göre iş bulma imkanının azaldığını gösteriyor.

35 ülke içinde yükseköğretim ve ilköğretim mezunları arasında farkın eksi olduğu tek ülke Türkiye. İki grubun farkı 0,7 yüzde puan. Bu da Türkiye’nin üniversite mezunlarında işsizlik oranının ilköğretim mezunlarından yüksek olduğu tek ülke olduğu anlamına geliyor. En yüksek farklar Slovakya (24,8 yüzde puan), Litvanya (16,4 yüzde puan) ve Letonya’da (13,3 yüzde puan).

En az fark ise eksi 0,7 yüzde puan ile Türkiye’de. Bu ülkeyi İzlanda (0,8 yüzde puan) ve Kıbrıs (2,2 yüzde puan) takip ediyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu haftaki konuşmasında “‘Efendim işte işsizlik var', olabilir, her üniversiteyi bitirdiği zaman iş sahibi olacak diye de bir şey yok. Bunu dünyanın hiçbir yerinde bulamazsınız.” demişti.

Türkiye İş Kurumunun (İŞKUR) verilerine göre Türkiye'de 2019 yılında 4 kayıtlı işsizden biri üniversite mezunu. Üniversite mezunu işsizlerin sayısı özellikle son yıllarda iyice yükselirken son 3 senede 2’ye katlandı. İŞKUR Ağustos ayında 4 milyon 44 bin kayıtlı işsiz olduğunu açıklarken bunun 1 milyon 34 bini üniversite mezunlarından oluşuyor.