Avrupa’nın Hapishane Nüfuslarına İlişkin Yıllık Ceza İstatistikleri (SPACE I), Avrupa Konseyi tarafından bu sabah Strasbourg’da yayımlandı. Avrupa Konseyi’nin Lozan Üniversitesi ile Ocak 2022 verileri temelinde ortaklaşa gerçekleştirdiği araştırma, Avrupa’da en yüksek hapishane nüfusuna sahip ülkenin Türkiye olduğunu gösterdi.

Araştırmaya göre COVID-19 küresel salgınına bağlı kısıtlayıcı tedbirlerin kaldırılmasıyla birlikte Avrupa genelinde hapishane nüfusları da yeniden artışa geçti. İstatistiklere göre 31 Ocak 2022 itibarıyla Avrupa hapishanelerinde 981 bin 575 mahpus bulunuyor. Türkiye toplam 330 bin 945 mahpus ile en kalabalık hapishane nüfusuna sahip Avrupa ülkesi. Bu alanda Türkiye gibi yüksek nüfusa sahip ülkeler başı çekmekte: İngiltere ve Galler (79 bin 92), Polonya (71 bin 874), Fransa (69 bin 964), Almanya (56 bin 294), İtalya (54 bin 372).

Araştırma, Türkiye’nin 2005-2022 döneminde, yüzde 369'luk oranla hapishane nüfus oranı en çok artan Avrupa ülkesi olduğunu da gösteriyor. Türkiye’yi bu alanda yüzde 61 ile Arnavutluk, yüzde 49 ile Sırbistan, yüzde 35 ile Yunanistan izliyor. Aynı dönemde hapishane nüfusu Estonya’da yüzde 50, Letonya’da yüzde 45, Hollanda’da ise yüzde 43 oranında azaldı.

Veriler nüfusa orantılı değerlendirildiğinde Türkiye her 100 bin sakin için 355 mahpus ile Avrupa’da yine ilk sırada yer alıyor. Bu değerlendirmede Türkiye’yi sırasıyla Gürcistan (237), Azerbaycan (217), Macaristan (194), Litvanya (191), Polonya (190), Slovak Cumhuriyeti (187), Arnavutluk (176), Çek Cumhuriyeti (175) ve Letonya (172) izliyor. Bu oranın en düşük olduğu ülkeler ise Bosna-Hersek Sırp Cumhuriyeti (49), Finlandiya (50), Hollanda (54), Norveç (56), Kıbrıs Cumhuriyeti (66), Slovenya (66), Almanya (67), Danimarka (71), Ermenistan (72), İsviçre (72), İsveç (76) ve İrlanda (76).

İstatistikler 31 Ocak 2021-31 Ocak 2022 tarihleri arasında nüfusu 1 milyonu aşkın Avrupa ülkelerinde hapishane nüfusunun medyan değer bazında yüzde 2,3 arttığını gösteriyor. Bu dönemde hapishane nüfusları en çok artan ülkeler sırasıyla Slovenya (yüzde 23), Finlandiya (yüzde 15), Fransa (yüzde 15), Kuzey İrlanda (yüzde 13), Karadağ (yüzde 12), Hırvatistan (yüzde 10), Türkiye (yüzde 9,2) ve İsveç (yüzde 8,2). Hapishane nüfusu azalan ülkeler ise Bulgaristan (yüzde 8), Estonya (yüzde 6,3) ve Almanya (yüzde 5,5).

Aynı dönemde Avrupa’da hapishane yoğunluğu da yüzde 4,8 oranında artarak 100 yer için 87,4 mahpustan 91,6 mahpusa yükseldi. Avrupa’da yedi ülkede 100 yer için 105’ten fazla mahpus yoğunluğu gözlemleniyor: Romanya (124), Kıbrıs Cumhuriyeti (118), Fransa (115), Belçika (115), Türkiye (113), Yunanistan (108) ve İtalya (107). Hapishane yoğunluğunun en az olduğu ülkeler ise Bosna-Hersek Sırp Cumhuriyeti (40), Ermenistan (47), Ukrayna (54), Letonya (66), Bulgaristan (68), Estonya (70), Litvanya (71), Karadağ (71), İspanya (73), Kuzey İrlanda (78), Almanya (78), Gürcistan (81), Norveç (81) ve Polonya (85).

Avrupa’da ortalama hapishane nüfusu yaşı 38. Bulgaristan ortalama 31 yaş ile en genç hapishane  nüfusuna sahip ülke. Bulgaristan’ı bu alanda 34 yaş ile Danimarka ve 35 yaş ile Fransa izliyor. Hapishane nüfusunun en yaşlı olduğu Avrupa ülkeleri ise Gürcistan (44), İtalya (42), Portekiz (41), Estonya (40) ve İspanya (40). Avrupa hapishanelerindeki mahpusların yaklaşık yüzde 16,5’ini 50 yaş üstündekiler oluşturuyor. Bu oran İtalya’da yüzde 28, İspanya’da yüzde 25, Portekiz'de yüzde 24, Türkiye'de ise yüzde 13.

Kadınlar Avrupa’da her 100 mahpustan sadece 5’ini oluşturuyor. Kadınların hapishane nüfusunda en yoğun gözlemlendiği ülkeler Monako (14,3), Andora (11,8), Kıbrıs Cumhuriyeti (yüzde 9,5), Malta (yüzde 8,6), Letonya (yüzde 8,4), Çek Cumhuriyeti (yüzde 8,1), Macaristan  (yüzde 7,6) ve Slovak Cumhuriyeti (yüzde 7,3). Hapishanelerde kadın nüfusun en düşük olduğu ülkeler ise Arnavutluk (yüzde 1,2), Bosna-Hersek Sırp Cumhuriyeti (yüzde 2,1), Azerbaycan (yüzde 2,8) ve Ermenistan (yüzde 2,9). İstatistikler Türkiye’de kadınların hapishane nüfusundaki oranını yüzde 3,9 olarak gösteriyor.

Yabancı uyruklular Avrupa’da hapishane nüfusunun yüzde 16’sını oluşturuyor. Nüfusu 1 milyonun üzerindeki ülkeler arasında en çok yabancı mahpusa sahip Avrupa ülkesi İsviçre. Yabancı mahpuslar bu ülkede toplam mahpusların yüzde 70’ini oluşturuyor. İsviçre’yi bu alanda Yunanistan (yüzde 59), Kıbrıs Cumhuriyeti (yüzde 52), Avusturya (yüzde 49), Belçika (yüzde 43), Estonya (yüzde 33), İtalya (yüzde 31), İspanya (yüzde 30), Almanya (yüzde 26) ve Fransa (yüzde 25) izliyor. Avrupa ortalamasının yüzde 25 olduğu bu alanda Türkiye yüzde 4 ile sıralamanın altlarında, Romanya ise yüzde 1 ile en altında yer alıyor.

Avrupa ceza infaz kurumlarındaki hükümlü mahpusların yüzde 19’unu uyuşturucu suçlarından ceza almış bireyler oluşturuyor. Bu kategoriyi sırasıyla hırsızlık (yüzde 15), cinayet veya cinayete teşebbüs (yüzde 14), soygun (yüzde 10,8), saldırı ve yaralama (yüzde 10,3), tecavüz dışındaki cinsel karakterli suçlar (yüzde 6), tecavüz (yüzde 5), trafik suçları (yüzde 4,6) ve ekonomik ve mali suçlar (yüzde 3,9)  izliyor.

Avrupa’da on ülkede mahpusların yüzde 25’inden fazlası uyuşturucu suçlarından hüküm giymiş şahıslardan oluşuyor: Belçika (yüzde 51), Letonya (yüzde 43), Azerbaycan (yüzde 37), Türkiye (yüzde 32), İtalya (yüzde 32), Malta (yüzde 30), Arnavutluk (yüzde 28), Danimarka (yüzde 27), İzlanda (yüzde 27) ve Sırbistan (yüzde 26).