Sağlık Bakanlığı, su buharcıklarının havadan solunum yoluyla akciğere girmesi sonucu oluşan lejyoner hastalığı ile ilgili yönetmeliği tamamladı. Yataklı sağlık kurum ve kuruluşları, oteller, moteller, tatil köyleri, misafirhaneler gibi turistik konaklama birimleri, kaplıcalar, rehabilitasyon merkezleri, huzurevleri, bakımevleri ve büyük alışveriş merkezlerinde klimalar sürekli denetlenecek. Bu alanlar için su sisteminde legionella kolonizasyonunu önlemeye yönelik su yönetimi planı hazırlanacak. Kullanımda olan soğutma kulelerinin 3 ayda bir işletme bakımı yapılacak ve yılda en az 2 kez mekanik olarak temizlenecek.

Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'nun hazırladığı 'Lejyoner Hastalığı Kontrol Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik' Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelikle lejyoner hastalığına karşı hazırlıklı olmak, hastalıktan korunmak ve hastalıkla mücadele etmek için alınması gereken tedbirler ile hastalığın bildirimine ilişkin usul ve esasları düzenlendi.

EN AZ 8 SAAT EĞİTİM ALMIŞ PERSONEL BULUNDURULACAK

Yönetmeliğe göre konaklama birimlerinde, su sisteminde legionella kolonizasyonunu önlemeye yönelik su yönetimi planı hazırlanacak ve uygulama ile ilgili kayıtlar düzenli olarak tutulacak. Konaklama birimlerinde, Halk Sağlığı müdürlüklerince legionella konusunda yapılacak en az 8 saatlik eğitimi almış en az lise mezunu bir personel bulundurulacak. Bu personel, ilgili konaklama biriminde lejyoner hastalığından korunma amaçlı alınacak önlemler ve koruyucu uygulamaların tümünden sorumlu olacak. Bu sorumluluk konaklama birimi sahibinin ya da işletmecisinin yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacak. Konaklama biriminde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulmasından sorumlu kişi ile birlikte konaklama biriminin risk değerlendirmesini yapmakla sorumlu olacak. Yataklı sağlık kurumlarında bu görev hastane teknik servisi ve hastane yönetiminin aktif katılımı ile enfeksiyon kontrol komiteleri tarafından yürütülecek. Konu ile ilgili görevlendirilen sorumlu personelin isimleri Halk Sağlığı müdürlüklerine bildirilecek.

Konaklama biriminin faaliyette olduğu sürece dipte oluşan çamur tortusunu azaltmak veya boşaltmak için su tanklarının uygun bir noktasında tahliye muslukları bulunacak. Soğuk su tankları en az yılda iki kez, sıcak su tankları ise en az yılda üç kez boşaltılacak, temizlenip, dezenfekte edilecek. Su dağıtım sisteminin herhangi bir yerinde su akımının durduğu ya da çok yavaş olduğu kısımlar (ölü-bağlantı/boşluk) olmayacak şekilde düzenleme yapılacak. Fiziksel kontroller her ay yapılacak. Sistemin dezenfeksiyonu ise en az yılda bir kez yapılacak. Eğer bir sıcak su tankı veya sıcak su sisteminin bir kısmı bir hafta veya daha uzun bir süre ile bakım ve benzeri nedenlerle devre dışı kaldıysa; yeniden kullanıma sokulduğu andan itibaren suyun sıcaklığı en az bir gün süre ile 70°C'ın üzerinde tutulacak. Sıcak su tanklarında bulunan suyun sıcaklığı yıl boyunca en az 60°C düzeyinde tutulacak. Sıcak su tanklarına geri dönen su en az 50°C olacak. Kullanılmayan odalardaki musluk ve duş başlıklarından sıcak ve soğuk suyun her gün 3-5 dakika akıtılması sağlanacak. Kalorifer sistemi en az yılda bir kere temizlenip dezenfekte edilecek.

Rutin koruyucu önlemler kapsamında vaka çıkmasa dahi yataklı sağlık kurum ve kuruluşlarından su numunesi alınacak. Yataklı sağlık kurum ve kuruluşlarından en az yılda bir kez olmak üzere katlardaki odaların sıcak su muslukları ve duş başlıklarından 100 yatağa kadar en az 5 numune alınacak, ilave her 50 yatak için bu sayıya 1 numune daha ilave edilecek. Bünyesinde riskli birim olarak tanımlanan doku-organ transplantasyon ünitesi, hematoloji veya onkoloji servisleri içeren hastanelerde bu birimleri de temsil edecek şekilde eşit aralıklarla yılda 2 kez rutin numune alınacak.

Lejyoner hastalığı bildiriminin ELDSNet üzerinden veya herhangi bir sağlık biriminden yapılması veya sağlık hizmeti veren konaklama birimlerinde yapılan rutin çalışmalar kapsamında üreme olması durumunda Müdürlük/TSM tarafından rehberde belirtilen algoritmaya göre hemen çevresel sürveyans çalışmalarına başlanacak. Çevresel sürveyans kapsamında yataklı sağlık kurumları ve diğer tüm konaklama birimlerinde ilk, ikinci ve üçüncü incelemeler yapılacak.

Konaklama biriminde, öncelikle su sistemi değerlendirilecek. Yataklı sağlık kurum ve kuruluşları için 500'den az yataklı diğer konaklama birimlerinde periferik noktalardan (katlardaki odaların sıcak su muslukları ve duş başlıklarından) en az 10 su numunesi, 500'den fazla yataklı konaklama birimlerinde ise periferik noktalardan ilave her 50 yatak için en az 1 örnek daha olacak şekilde su numunesi alınacak. Su sisteminin dekontaminasyonu işlemlerine hemen başlanacak. Konaklama birimi işleticisi tarafından su numunesi alınmasına izin verilmemesi ve/veya su sisteminin dekontaminasyonu çalışmalarına başlanmaması durumunda halka duyuru ve alan ve/veya mekânın tamamının veya bir bölümünün kapatılması gibi tedbirler de dâhil olmak üzere gerekli bütün önleyici tedbirler alınabilecek.

İlk inceleme kapsamında su sisteminin dekontaminasyonu çalışmalarının başlamasından 24 saat sonra konaklama birimine tekrar gidilecek, dekontaminasyon işlemi sırasındaki su klor düzeyi ve su sıcaklığı tespit edilecek. İlgili formlar doldurularak 10 gün içinde Halk Sağlığı müdürlükleri tarafından Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'na gönderilecek. İlk incelemeden sonra en geç 15 gün içinde konaklama birimine tekrar gidilecek. Konaklama biriminde yapılması gereken dekontaminasyon işlemleri yerinde değerlendirilecek.
CİHAN