'Anadolu Yaklaşımı' olarak adlandırılan faiz indirimi ve taksit imkanı sadece 50 firmaya sağlandı. ASO Başkanı Özdebir, bu duruma tepkili: Tatlı kârdan vazgeçmeyen bankalar esnafa sırt çevirdi. Ekonomiyi temelden sarsan 2001 krizi, Türkiye'yi ağır borç yükü altında bıraktı. Batan bankaların Hazine'ye maliyeti 50 milyar doları bulurken, büyük ve orta boy birçok firma darboğaza girdi. Batık bankaların zararını devlet üstlendi, holdinglerin 6 milyar doları bulan borçları da 'İstanbul Yaklaşımı' adıyla yeniden yapılandırıldı. Faiz indirimi ve uzun vadeli ödeme kolaylığı 331 firmayı batmaktan kurtardı. Finans çevreleri, esnafları ise bu kolaylıktan mahrum bıraktı. KOBİ'lerin nefes almasını amaçlayan 'Anadolu Yaklaşımı' 2007'nin başında yasalaşmasına rağmen bankalar esnafa ilgi göstermedi. 42 bin KOBİ'den sadece 50'sine faiz indirimi ve taksit imkânı sağlandı. Kepenk kapatmak zorunda kalan esnaflar ve Anadolu Yaklaşımı'nın mimarlarından Ankara Sanayi Odası bu duruma tepkili. ASO Başkanı Nurettin Özdebir, "Tatlı kârdan vazgeçmeyen bankalar esnafına sırt çeviriyor." ifadesini kullanıyor. Bankaların savunması ise ilginç: "Başvuruların değerlendirilme süreci devam ediyor." Anadolu Yaklaşımı, dönemin ASO Başkanı Zafer Çağlayan'ın teklifiyle gündeme geldi, müşterilerinin çoğu esnaf olan Halkbank'ın genel müdürü Tevfik Bilgin de destek verdi. Çağlayan şimdi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı koltuğunda oturuyor. İlk icraatının, bankalarla bu konuyu görüşmek olacağı ifade ediliyor. Tevfik Bilgin ise artık bankacılık sektörünü düzenleyen BDDK'nın başında. Anadolu Yaklaşımı kapsamındaki 42 bin firmanın bankalara toplam borcu 1 milyar yeni lira civarında. Sadece Halkbank'ın, 18 bin işletmeden 400 milyon YTL alacağı var. Borçlarını yeniden yapılandıramayan işletmeler, finansman sıkıntısı sebebiyle SSK primleri ve vergilerini de ödeyemiyor. Ancak aradan geçen sekiz ayda Anadolu Yaklaşımı'ndan faydalanan 'küçük işletme' sayısı 50'yi bulmadı. Ödemesine kolaylık sağlanan tutar da 3 milyon yeni lirada kaldı. Aynı rakam İstanbul Yaklaşımı'nda 6 milyar doların üzerindeydi. Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin yaşayabilecekleri muhtemel sorunların takibi için kurulan 'ASO Anadolu Yaklaşımı Takip Ofisi'ne bu konuda gelen tepkiler gün geçtikçe çoğalıyor. Oda Başkanı Özdebir, bankaların kâr marjı ve faiz oranları daha yüksek olduğu için tercihini tüketici kredileri ve kredi kartı müşterilerinden yana kullandığını ifade ediyor. İlgisizliğin de üretim yapan küçük işletmelere açılan kredilere düşük faiz ve uzun vade istenmesinden kaynaklandığını belirtiyor. Ağustos sonu itibarıyla bankaların toplam tüketici kredisi alacağı 56,5 milyar YTL'yi bulmuş durumda. Tüketicilerin bankalara olan kredi kartı borç tutarı ise 24 milyar yeni lira. Bu noktalara vurgu yapan Özdebir, "Hükümet desteğini esirgemedi; ama bankaların aynı iyi niyeti gösterdiğini söylememiz biraz zor. Müzakereleri devam eden birkaç firma var; ancak elle tutulur bir somut sonuç alınabilmiş değil. Hayal kırıklığına uğradık." diyor. Oda başkanına göre bu yüzden pek çok işletme SSK primleri ve vergi ödemelerini yerine getiremiyor. Türkiye Bankalar Birliği ise sürecin düzenlemeye uygun gittiğini savunuyor. Bir yetkili, "Bankalardan edindiğimiz bilgilere göre kurallara uygun olarak başvuruları değerlendirme süreci devam ediyor. Ancak başvurularda fazlaca bir artış yok." bilgisini veriyor. KOBİ'ler, uzun süredir bankaların kendilerine kredi açmamasından yana da dertli. "Yatırımını yapmış işletme sermayesi olmayan, üretime geçmemiş işletmelere can suyu verilmesi lazım." diyen ASO Başkanı Özdebir, ağırlaşan küresel rekabet ortamında ucuz finansmanın büyük önem taşıdığına vurgu yapıyor. Anadolu Yaklaşımı'na yanaşmayan bankaların, kredi vermekteki cimriliklerinin de sürdüğünden yakınan Özdebir, "Küçük sanayicinin en büyük sıkıntısı krediye erişim. Bankalar hem bu uygulamayı faaliyete geçiremediler hem de sanayicinin bu rekabet ortamında kendilerini yenileyebilmeleri, yeniden organizasyona geçmeleri için değişen şartlara ayak uydurabilmeleri için gereken yatırım ve işletme sermayelerine erişimde ciddi sıkıntı çıkarıyorlar." değerlendirmesinde bulunuyor. 'Sırtımızdaki yük hafifletilmeli' Rekabet gücünün artırılmasında 'eğitimin' önemine dikkat çeken Başkan Özdebir, yetişmiş nitelikli ara eleman ihtiyacına vurgu yaparak, "Çözüm için eğitim ayağında yapılması gereken çok iş var." ifadesini kullanıyor. Sırtlarındaki kamu yükünün de hafifletilmesini talep eden başkan, vergi ve SSK primlerine atıfta bulunuyor. Zorunlu istihdam ve bürokratik işlerin azaltılması isteğini yineliyor. Yatırım ve istihdamın artırılması için çıkarılan Teşvik Yasası'nın bölgesel ve sektörel hale getirilmesi gerektiği görüşünü aktarıyor. Ayrıca hangi sektörlerde, hangi yörelerin teşvik edilmesinin planlanması gerektiğine de dikkat çekiyor. Borcunu peşin ödeyene indirim Anadolu Yaklaşımı'ndan 250 kişiden az çalışanı bulunan veya yıllık net satış hasılatı ya da bilanço toplamı 25 milyon YTL olan işletmeler faydalanıyor. 31 Ekim 2006'dan önceki borçlar için Bankalar Birliği'nin kanun çerçevesinde hazırladığı Çerçeve Analaşması şunları içeriyor: Borç üst limiti 750 bin YTL. En uzun vade 3 yıl. Firma kendi durumuna bakarak Birlik'in hazırladığı paketlerden en uygununa müracaat edecek. Borcunun yarısı döviz olanlar, isterse ödemenin tamamını döviz üzerinden yapabilecek. Geriye dönük dönemlerin tümü için basit faiz uygulanacak. Örneğin 2000'deki borcunu bugünkü şartlarda yapılandırmak için başvuran bir KOBİ o dönemden bu yana Merkez Bankası avans faiz oranları hangi tarihte değiştiyse o tarihteki değişiklik yansıtılmak kaydıyla ve basit faiz esasıyla hesaplanacak faizlerle borcunu ödeyecek. Borç tespit tarihine kadar olan stok faizlere (Merkez Bankası'nın avans oranlarıyla gelinen faizler) yüzde 50'ye varan indirimler yapılacak. Anadolu Yaklaşımı'nın İstanbul Yaklaşımı'ndan en büyük farklılığını KOBİ'lere SSK, elektrik gibi kamu borçlarını vadelendirme imkânı getirilmesi oluşturuyor. Maliye, küçük şirketlere azami 10.000 YTL'ye kadar olan borçlara 12 ay, 10.001-50.000 YTL arasındaki borçlara 16 ay, 50.001 YTL ve üzeri borçlara 22 ay süre ile tecil yapılıyor. Borçlar, belirlenen sürelere göre aylık eşit taksitler halinde ödeniyor. ZAMAN