Bir sonraki adım dövize el koymak!

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümeti, Merkez Bankası'nda döviz kalmayınca 2008'de kendi kaldırdığı bir vergiye sarıldı. Bundan böyle döviz alışverişinde yüzde 0,1 (binde 1) Kambiyo Gider Vergisi tahsil edilecek. Samanyoluhaber ekonomi yazarı Gölge Bankacı "döviz vergisi" kararını ve muhtemel sonuçlarını yorumladı.

Bir sonraki adım dövize el koymak: Döviz alan yüzde 0,1 vergi ödeyecek

GÖLGE BANKACI

Son bir yıldır hükümetin döviz işlemlerinden Kambiyo Vergisi alınacağı konuşuluyordu. Şu ana kadar tahakkuk etmemesi krizdeki yatırımcı için moral vesilesiydi.

Ramazan Bayramı’ndan önce 12,5 milyon emekliye 12,5 milyar TL ikramiyeyi nasıl ödeyeceğini kara kara düşünen Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak iğneden ipliğe vergileri ya artırıyor ya da yeni vergiler ihdas ediyor.

Merkez Bankası’nın “kara gün parası” olarak için biriktirdiği ihtiyat akçesine göz diken hükümet, 15 Mayıs 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile artık döviz alan herkesten vergi tahsil edecek.

DÖVİZ İŞLEMİNDE YÜZDE 0,1 VERGİ

Bundan böyle kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden yüzde 0,1 (binde 1) vergi alınacak. Bugü 1.000 dolar bozduran birinden 6,1 lira Kambiyo Gider Vergisi kesilecek.

Bütçe açığını kapatacak tedbirler almaya, araba ve Saray saltanatına son vermeye, hasılı kemer sıkmaya cesaret edemeyen hükümet döviz alışverişinden vergi kesecek.

Kambiyo Gider Vergisi, 1997’de Uzakdoğu krizinde dönemin hükümeti tarafından bütçe gelirlerini artırmak ve döviz talebini düşürmek için getirilmişti.

O vergiyi Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümeti 2008’de “herkes istediği kadar döviz alsın” diyerek kaldırmıştı. Krizde Merkez Bankası’nın kasasında (kendisine ait) döviz kalmayınca aynı AKP bu defa Türkiye’yi 1998 şartlarına geri döndürdü.

VATANDAŞA VERGİ, BANKALARA KIYAK

Elindeki dövizi satmak isteyen herkesten vergi alınacak. Diğer taraftan bankalar ile yetkili mümessillerin birbirleri ile yaptıkları ve Hazine'ye yapılan kambiyo satışlarında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) “sıfır” olarak belirlendi.

Bir başka ifadeyle hükümet vatandaşın ve şirketlerin yükünü artırırken, en büyük para kaynağı bankaların yükünü hafifletti.

Ayrıca döviz kredisinin ödenmesi için, krediyi veren banka tarafından krediyi alana yapılan kambiyo satışlarında da BSMV sıfır olarak tespit edildi.

Bu da demek oluyor ki bankalar Kambiyo Gider Vergisi’nin asıl yükü yine özel şirketlerin, esnafın, memurun, işçinin sırtına binecek. Bankalar AKP adına tahsildarlık yapacak. Onların cebinden fazla para çıkmaması için yukarıda belirttiğim işlemlerde BSMV kaldırıldı.

Döviz büfesinde bugün 1.000 dolar bozduran biri 6,1 TL vergi ödeyecek.

AYLIK 2,5-3 MİLYAR TL EDER

Kambiyo Gider Vergisi ile günlük ortalama çift taraflı 200'er milyon TL vergi toplanacak. Aylık 2,5-3 milyar TL bir gelirden bahsediyoruz.

Kâğıt üzerinde böyle görünse de kazın ayağı öyle değil. Sözkonusu vergiyi ödemek istemeyen bankalar, şirketler bu işlemleri yurt dışında yapılmış gibi göstermenin yollarını kısa sürede keşfedecektir.

Arkadan kapıdan girmek bankalar için çocuk oyuncağı. Döviz büfeleri ve kuyumcular için zor bir dönem başladı.

Döviz yasaklarını Turgut Özal 1984’te kaldırmıştı. O tarihte işadamları bile Merkez Bankası’ndan müsaade almadan döviz alıp satamıyordu. Ayakkabıların içinde yurt dışından döviz getiriliyordu. Döviz karaborsaya düşmüştü.

Şimdi de Kambiyo Vergisi yüzünden kayıt dışı işlemler artacak.

DÖVİZ TALEBİ BU ŞEKİLDE DURMAZ

Binde 1 Kambiyo Gider Vergisi’ni geri getirmek, kambiyo piyasasını daraltmak demek yine ayağına kurşun sıkmaktır. Tıpkı şubat ayında “dolar alamasınlar” diye yabancılara repo piyasasını kapatmak gibi bu kararın da bedeli ağır olacak.

Yabancılar hâlâ swap (dolar-TL takası) faizinin yüzde 1.300’e çıktığı günlerin intikamını alıyor.

Ne vergi istenildiği kadar toplanabilecek ne de dolar düşecek. Bilakis bu karar bir adım sonrasında bankalardaki döviz tevdiat hesaplarına el konulacağı endişesini artırmaktan bir işe yaramayacak.

SIRA DÖVİZ HESAPLARINA GELMİŞ OLABİLİR

Bugün dövize vergi alan AKP hükümeti yine bir gece yarısı kararı ile kambiyo kontrol rejimine geçebilir. Neticede döviz kalmadı ve dövizin nerede duracağı belli değil. Talep çok fazla.

Türk Lirası içine düştüğü çukurdan yasaklarla, ekonomik gerçeklerle ve serbest piyasa dinamikleri ile uyumlu olmayan kararlarla çıkarılamaz.

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, nam-ı diğer Damat Berat “Daha iyi olacak.” dedikçe işler kötüye gidiyor.

Sıkı durun ve dövizinize mukayyet olun.

----------------------------------------

İletişim için e-posta adresim: [email protected]

15 Mayıs 2019 11:25

DİĞER HABERLER