Tayvan, Rusya ve Belarus’a yüksek teknoloji ürünleri ihracatı kısıtlamaları kararı aldı. 

Elektronik çipler ve yarı iletken tedarik zincirinin önde gelen oyuncuların toplamdaki paylarına baktığımızda ABD'nin %38, Güney Kore'nin %16, Japonya'nın %14, Avrupa'nın %10, Tayvan'ın %9 ve Çin'in %9 paya sahip olduğunu görmekteyiz. 

Tayvan Ekonomi Bakanlığı, Rusya ve Belarus'a ihracatı yasak olan yüksek teknolojili ürünlerin özellikle askeri amaçlarla kullanılmasını önlemek için ek önlemler aldığını duyurdu.

Tayvan tarafından ihracat yasağı listesine başta nükleer enerji maddeleri, çeşitli mal ve malzemeler, kimyasallar ve takım tezgahları olmak üzere 52 madde ekledi.

İlk olarak Tayvan, Mayıs 2021'de Rusya Federasyonu ve Belarus'a yönelik ilk ihracat kısıtlamalarını uygulamaya koydu. Ardından yaptırım listesi, sensörler, lazerler ve havacılık ürünleri de dahil olmak üzere artırılarak 57 ürün yer aldı.

Yarı iletkenler, elektronik cihazların veri işleme, iletme ve saklama yapabilmelerini sağlayan hayli özelleşmiş bileşenler. Günümüzdeki yarı iletkenlerin çoğu çip de denilen entegre devredir. Çoğunlukla silikondan üretilen modern çipler, minik bir alana milyarlarca elektronik bileşeni sığdırıyor. 

Yapay zekâ ve 5G gibi geleceğin dijital teknolojilerinin kullanılabilir hale gelmesi için elzem olan yarı iletkenler akıllı telefonlardan, otomobillere, sağlık sistemi, enerji, ulaşım, iletişim, endüstriyel otomasyona kadar modern dijital ekonomi için hayati öneme sahip.

Yarı iletken tedarik zinciri beş segmentte incelenebilir: tasarım; üretim; montaj, test ve paketleme ve ileri paketleme; materyal; üretim ekipmanı. Tasarım aşaması bilgi ve yetenek yoğun. Üretim kısmında Tayvan'dan bahsetmeliyiz. Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) dünyanın ilk pure-play yarı iletken dökümhanesi. 1987'de kuruldu, şu an döküm piyasasındaki payı %53. Tayvan firmalarının dökümde toplam piyasa payı ise %63. Dökümhane kurmak devasa yatırım gerektirir ve çoğu dökümhane sadece üçüncü taraflar için üretime yoğunlaşmıştır. 2015-2019 yılları arasında en büyük 5 dökümhanenin toplam sermaye harcaması yaklaşık 75 milyar dolar. Bugün küresel olarak en büyük beş dökümhanenin ikisi Tayvan'da.

Rus Kommersant Gazetesi Bloomberg ajansına dayandırdığı haberine göre, havacılık sektörü uzmanları Rusya'nın havayolu şirketlerinin üç ay yetecek yedek parça stoku kaldığını yazdı.

Gazeteye konuşan havacılık sektörü uzmanları Rusya'nın havayolu şirketlerinin üç ay yetecek yedek parça stoğu kaldığını, üç ay sonra Rus şirketlerin ellerindeki yabancı uçakların bir kısmını yedek parça için sökmeye başlayabileceğini iddia etti.

Batılı yaptırımlar kapsamında Rus havacılık endüstrisine karşı ambargolar başlatıldı. Havacılık ve uzay sektörlerinde kullanılan mal ve teknolojilerin Rusya'ya ihraç edilmesini ve bu endüstrilerle ilgili malların sigorta ve bakımını yasaklandı. Amerikan uçak üreticisi Boeing, Rus şirketlerin bakım ve desteğini ve onlara yedek parça tedarikini geçici olarak durdurdu. Ardından Avrupalı üretici Airbus de aynı kararı aldı.