Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki Birleşmiş Milletler misyonundan yapılan açıklamaya göre KKTC'ye bağlı kuvvetler Kıbrıs'ı ikiye bölen Yeşil Hat üzerindeki tartışmalı bir yol inşaatını engelleme girişiminde bulunan BM Barış Gücü (UNFICYP) görevlilerine saldırdı. Saldırı, BM Kıbrıs Barış Gücü kontrolünde olan Yeşil Hat üzerinde bulunan Pile köyünde yaşandı.

BM Kıbrıs Barış Gücü dün KKTC yetkililerini “Yeşil Hat içinde izinsiz inşaat faaliyetleri yürütülmemesi” konusunda uyarmıştı. Ancak BM Kıbrıs Barış Gücü'nden yapılan açıklamada barış gücü görevlilerinin Yeşil Hat içine taşan yolun inşaatını durdurmaya çalışırken saldırıya uğradıkları kaydedildi. Açıklamada, “Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü, BM görevlilerine yapılan saldırıyı ve Kıbrıslı Türk personelin BM araçlarına verdiği zararı kınıyor” ifadesi kullanıldı. BM Kıbrıs Barış Gücü açıklamasında, “BM barış gücü görevlilerinin güvenliğine yönelik tehditler ve BM'ye ait araçlara verilen zarar kabul edilemez ve uluslararası hukuk çerçevesinde ciddi suç teşkil eder. Bu suç, yasaların tanıdığı en ağır şekilde cezalandırılacaktır” dendi. Açıklamada ayrıca Kıbrıs Türk tarafına, “Barış Gücü misyonunun Yeşil Hat içindeki yetki sahasına saygı gösterme, gerginlikleri daha da tırmandıracak her türlü eylemden kaçınma ve Yeşil Hat içindeki tüm personelini ve inşaat makinalarını derhal geri çekme” çağrısı yapıldı.

Voice of America Türkçe'nin aktardığına göre bir yetkili, KKTC polisinin ve sivil kıyafetli askeri personelin bir BM barış gücü görevlisini yumrukladığını ve birkaçına “sert şekilde ittirerek” saldırdığını söyledi. Haber ajansı AFP'ye adının açıklanmaması şartıyla konuşan bir kaynak, Birleşmiş Milletler'e ait bir aracın yoldan çekilmesi için traktörün devreye sokulduğunu, üç BM aracına büyük zarar verildiğini bildirdi.

Kıbrıs Cumhuriyeti hükümet sözcüsü Konstantinos Letimbiyotis Türk tarafını Pile'de “işgal altındaki Yiğitler (Arsos) köyünü yasadışı bir askeri karakola bağlayacak yol inşasını oldu bittiye getirmeye çalışmakla" suçladı. Sözcü Letimbiyotis, yol inşaatının “mevcut düzenin çok ciddi şekilde ihlal edilmesi girişimi” olduğunu kaydetti.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Komiseri Josep Borrell ise sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, “AB, Kıbrıs Türk tarafından personelin BM Kıbrıs Barış Gücü’ne saldırmasını kınıyor. Kıbrıs Türk tarafını BM Kıbrıs Barış Gücü’nün Yeşil Hat üzerindeki yetkisine saygı göstermeye ve Pile bölgesinde ileriye yönelik makul bir işleyişin yeniden başlatmaya davet ediyoruz” dedi. Borrell paylaşımında ayrıca Kıbrıs Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Konstantinos Kombos'u aradığını belirtti.

AB Konseyi Başkanı Charles Michel de X'ten yaptığı açıklamada " Bugün Kıbrıslı Türk personel tarafından barış gücüne Pile'de yapılan saldırıyı şiddetle kınıyoruz. Barış güçlerinin güvenliğini sağlamak ve durumu yatıştırmak bir öncelik olarak kalmalıdır" dedi.

BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinden üçü olan Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Fransa da saldırıyı kınandı. Üç ülkenin büyükelçilikleri tarafından yapılan ortak açıklamada, "Bu eylemler tamamen kabul edilemez ve BM'nin barışı koruma görevini yerine getirme kabiliyetini baltalamaktadır" dendi.

KKTC Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu ise Pile ve Yiğitler (Arsos) köyleri arasında bulunan ara bölgede inşa edilen yolu engellemeye çalışan BM Barış Gücü görevlileriyle yaşanan gerginlik sonrasında BRT’ye açıklamalarda bulundu.

"Pile-Yiğitler Yolu Projesi'nden geri dönüş olmayacak. Bu proje tamamen insani bir projedir ve hiçbir art niyet içermemektedir. Komployla karşı karşıyayız. BM bizi engellemeye çalışmasın. Bu yolu biz yapacağız. Bitmiştir. Kararlılığımızdan geri adım atmayacağız." dedi.

Ertuğruloğlu, “Bizim bütün derdimiz Pile’de yaşayan insanlarımızın, Rum’un, İngiliz Üs Komutanlığı’nın ve BM’nin insafına terk edilmiş görüntüsünü, gerçeğini artık ortadan kaldırmak” şeklinde konuştu. Pile’de yaşayan Kıbrıslı Türklerin kuzeye giriş çıkışını kolaylaştırmak için bir yol projesi hazırladıklarını dile getiren Ertuğruloğlu, “İngiliz’in toprağına girmemek kaydıyla BM’ye göre ara bölge, bize göre kendi toprağımız saydığımız topraklardan bir yol hazırladık” ifadelerini kullandı.

Olayi tampon bölgenin doğu ucunda yer alan Pile köyünde meydana geldi. Birleşmiş Milletler tarafından devriye gezilen 180 km'lik Yeşil Hat Kıbrıs'ı doğudan batıya, Türk ve Rum tarafları arasında kesiyor. KKTC'li yetkililer Pile'yi kendi topraklarında yer alan Yiğitler köyüne bağlayacak 11.5 km'lik bir yol inşa etmeyi planlıyor. Yolun ilk 7,5 kilometrelik kısmının Yiğitler sınırları içerisinde, 4,1 kilometrelik kısmının da Pile sınırları içerisinde kalacağı bilgisine yer verildi.

Kıbrıs'ın Larnaka İlçesi'ne bağlı bir köy olan Pile Yeşil Hat'ta yer alan dört köyden biri. Yasal açıdan, Kıbrıs Cumhuriyeti hükümeti tarafından kontrol edilen diğer tüm bölgeler gibi yönetilmekte, ancak BM barış gücü askerleri tarafından denetlenmektedir Köy, Kıbrıs'ta halen hem Kıbrıslı Rum hem de Kıbrıslı Türk sakinlerin yaşadığı tek yerleşim yeri olması bakımından özel bir yer tutuyor.

Özel bir duruma ve statüye sahip Pile köyü, Türk ve Rum iki muhtar tarafından eş güdüm içerisinde yönetiliyor ve köyün güvenliği BM tarafından sağlanıyor. Köyde KKTC ve Kıbrıs Cumhuriyeti yasaların birlikte geçerli durumda.

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis de Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Miçotakis "Kıbrıslı Türklerin Pile bölgesinde Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNFICYP) mensuplarına yönelik saldırılarını şiddetle kınadığını" ifade etti. Açıklamada "Yunanistan ve Kıbrıs, uluslararası düzeyde uygun adımları atmak üzere tam bir koordinasyon içindedir" ifadesi kullanıldı.