“Covid-19 hapishanelere, nezarethanelere ve göçmenlerin gözaltı merkezlerine, ayrıca yatılı bakım evlerine ve psikiyatri hastanelerine saldırmaya başladı ve bu tür kurumların son derece savunmasız nüfusu nedeniyle kontrolsüz bir salgin riski tasiyor” dedi.

“Birçok ülkede, cezaevleri aşırı kalabalık, bazı durumlarda tehlikeli. İnsanlar genellikle hijyenik olmayan koşullarda tutulur ve sağlık hizmetleri yetersizdir, hatta yoktur. Bu koşullarda fiziksel mesafe ve kendini tecrit etme neredeyse imkansız ”dedi.

“Hükümetler bu krizde kaynaklar konusunda büyük taleplerle karşı karşıya ve zor kararlar almak zorundalar. Ancak onları parmaklıklar ardında ya da kapalı akıl sağlığı tesisleri, huzurevleri ve yetimhaneler gibi yerlerde kalanlari unutmamaya çağırıyorum, zira ihmal etmenin sonuçları potansiyel olarak felakettir ”dedi.

 “Hükümetlerin, tutukluları, personeli, ziyaretçileri ve tabii ki daha geniş toplumu korumak için kriz planlarında gözaltında tutulan insanların durumuna hitap etmesi hayati önem taşıyor” dedi.

Bachelet, “Hastalık salgınları ve çok sayıda ülkede hapishanelerde ve diğer kurumlarda bildirilen artan sayıda ölümle, yetkililer tutuklular ve personel arasında daha fazla can kaybını önlemek için beklemeden harekete geçmelidir” dedi.

Yüksek Komiser, hükümetleri ve ilgili makamları gözaltında tutulan insan sayısını azaltmak için hızlı bir şekilde çalışmaya çağırdı ve birkaç ülkenin zaten bazı olumlu eylemlerde bulunduğunu belirtti. Yetkililer, COVID-19'a karşı özellikle savunmasız olanları, yaşlı tutuklular ve hasta olanlar ile düşük riskli suçluları serbest bırakmanın yollarını incelemelidir. Ayrıca, hamile olanlar da dahil olmak üzere, kadın mahpusların yanı sıra engelli mahkumların ve çocuk tutukluların özel sağlık hizmeti gereksinimlerini sağlamaya devam etmelidirler.

Bachelet, “Şimdi, hükümetler siyasi mahkumlar ve sadece eleştirel veya muhalif görüşlerini ifade ettiği için gözaltına alınanlar da dahil olmak üzere yeterli yasal dayanak olmadan gözaltına alınan herkesi serbest bırakmalı” dedi.

İnsanlar serbest bırakıldığında, tıbbi olarak taranmalı ve gerektiğinde sağlık izleme de dahil olmak üzere bakım ve uygun takip almaları için önlemler alınmalıdır.

Bachelet, “Uluslararası insan hakları yasası uyarınca, Devletlerin halk sağlığına yönelik öngörülebilir tehditleri önlemek için adımlar atma ve hayati tıbbi bakıma ihtiyaç duyan herkes  icin bunu sağlama yükümlülüğü vardır” dedi.

Tutuklu olanlar için, devlet, mahkumların fiziksel ve zihinsel sağlığını ve refahını korumak için, mahkumlara yönelik BM Standart Asgari Mahkumlara Muamele Kuralları (Nelson Mandela Kuralları olarak da bilinir) tarafından belirlenen özel bir göreve sahiptir.

Bir sağlık krizinde alınan önlemler, gözaltında tutulan kişilerin yeterli yiyecek ve su hakları da dahil olmak üzere temel haklarını baltalamamalıdır. Bir avukata ve doktora erişim de dahil olmak üzere, gözaltındaki kişilere kötü muameleye karşı önlemlere de tam olarak uyulmalıdır.

“COVID-19 salgınlarının önlenmesine yardımcı olmak için kapalı kurumlara yapılan ziyaretlerde kısıtlama gerekebilir, ancak bu adımların şeffaf bir şekilde uygulanması ve etkilenen kişilere açık bir şekilde iletilmesi gerekir. Aniden dış dünyayla teması durdurmak gergin, zor ve potansiyel olarak tehlikeli durumları ağırlaştırma riski tasir.“dedi Bachelet. Bazı ülkelerde genişletilmiş video konferans ayarlamak, aile üyeleriyle daha fazla telefon görüşmesine izin vermek ve e-postaya izin vermek gibi alternatif önlemlere de  örnekler verdi.

“Hükümetler fiziksel mesafeyi uygulamak için adımlar attığından, COVID-19, toplumun tamamı için büyük bir zorluk oluşturmaktadır. Bu tür önlemlerin alınması hayati önem taşımaktadır, ancak bazı ülkelerin itaat etmeyenlere hapis cezası vermekle tehdit ettiklerinden derinden endişeliyim. Bu muhtemelen cezaevlerindeki ciddi durumu daha da kötüleştirecek ve hastalığın yayılmasını durdurmak için çok az şey yapacaktır ”dedi.

BM İnsan Hakları Ofisi ve Dünya Sağlık Örgütü bu hafta bir ara rehberlik belgesi yayınlayacaklar - COVID 19: Özgürlüğünden yoksun bırakılan kişilere odaklanma – bu rehber, diğer BM kurumları, hükümetler ve ilgili makamlar, ulusal insan hakları kurumları ve sivil toplum icin anahtar bilgiler ve uygulamalar icerecektir.