Sakarya’nın Hendek ilçesindeki Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nda patlama meydana geldi; en az 4 işçi hayatını kaybederken 1’i ağır 97 işçi yaralandı. 189 işçinin çalıştığı fabrikada 100 civarında işçiye ulaşılırken, 20 işçinin izinli olduğu öğrenildi.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Sakarya'da havai fişek fabrikasında patlama meydana gelen bölgeye gitti.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 4 kişinin yaşamını yitirdiğini, 3 kişiyi ise arama çalışmalarının devam ettiğini belirtti.

Kent merkezine yaklaşık 30 kilometre uzaklıktaki Yurkarıçalıca Mahallesi’nde bulunan fabrikada 11.15’te meydana gelen patlama, kentin her yerinden duyuldu. Patlamanın ardından çok sayıda yurttaş panikle sokağa döküldü. Yurttaşlar deprem olduğunu sandıklarını söyledi. Hendek Belediye Başkanı Turgut Babaoğlu ise “Bomba düştü sandık” ifadelerini kullandı.

Patlamanın etkisiyle yaklaşık 8-10 kilometre mesafedeki evlerin camları kırıldı. Çevredeki fabrikaların kapı ve çatılarının uçtuğu görüldü. Bölgeye çok sayıda itfaiye ve ambulans ekibi ile yangın söndürme uçağı ve helikopterler yönlendirildi. Sakarya’daki ekipler yetersiz kalınca çevre illerden yardım istendi.

Ekipler havai fişek patlamalarının devam etmesi nedeniyle uzun süre müdahalede bulunamadı. Patlamadan kısa süre sonra açıklama yapan Sakarya Valisi Çetin Oktay Kaldırım, “Fabrika sahibinden aldığımız bilgiye göre içeride yaklaşık 150-200 arası insan var ama patlamalar devam ettiği için müdahale edilemiyor” ifadelerini kullandı. Patlamalar gün boyu sürdü.

Vali Kaldırım, daha sonra yaptığı bir açıklamada ise bu fabrikanın deposu en büyük olan fabrika olduğunu belirterek, “Depoda 110 ton civarında patlayıcı, havai fişek olduğunu değerlendiriyoruz” dedi. Fabrikanın sürekli denetlendiğini, en son denetimin mart ayında yapıldığını söyleyen Vali Kaldırım, “Patlamanın nasıl meydana geldiği konusunda araştırmalar devam ediyor. Sabotaj gibi bir bulguya rastlamadık” diye konuştu.

TMMOB’ye bağlı Kimya Mühendisleri Odası (KMO), “Yangınlar, patlamalar, ölümler kaza değildir” açıklaması yaptı. Odadan yapılan yazılı açıklamada, bu patlamanın ne ilk ne de son olduğu vurgulanarak, “Daha önce Yalova Aksa fabrikasında, Davutpaşa’da, Ostim’de, Gaziantep’teki galvaniz fabrikasında ve Afyon’daki askeri tesislerde yaşanan kazaların bir benzeri. Bu kazalar ne yazık ki böyle giderse daha çok görülecek” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, bu tip patlamaların önlenmesine dair Avrupa’daki Seveso yönetmeliğinin karşılığı olan ‘Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkındaki Yönetmeliğin’ 30 Aralık 2013’te yürürlüğe girmesine rağmen halen uygulanmadığına dikkat çekildi. Söz konusu yönetmeliğin yürürlük tarihinin sürekli gerekçesiz şekilde ertelendiği belirtilen açıklamada, “Erteleme tarihi sonunda ise iptal edilerek birkaç ay sonra tekrar yeniden yayımlanmış ve sonra yürürlük tarihi bir kez daha ertelenmiştir” dendi.

En son 2019 yılında yönetmeliğin bazı kritik maddelerinin Temmuz 2020’ye ertelendiği hatırlatılan açıklamada, “Yönetmeliğin gerekçesiz olarak ertelenmesi sonucu tehlikeli kimyasalları depolayan ve bunlarla çalışan işletmeler gerekli önlemleri almamakta, risk analizi yapmamakta ve olası kaza senaryolarını hazırlamamaktadır. Yapılması gereken bu yönetmeliğin yürürlüğe sokulmasıdır” ifadeleri kullanıldı.

Büyük Coşkunlar adlı fabrikada dün meydana gelen patlama ilk değil. Söz konusu fabrikada son 11 yılda çok sayıda patlama yaşandı. Bu patlamalarda en az 5 işçi yaşamını yitirirken onlarca işçi yaralandı. Bu patlamalardan bazıları şöyle:

17 Ağustos 2009: Fabrikanın Ramazan topları için patlayıcı üretilen laboratuvar bölümünde patlama meydana geldi. Üretim tesisindeki binaları yerle bir eden patlamada 1 işçi öldü, 37 işçi yaralandı.

29 Eylül 2009: Maytap fitillerinin kurumadan kesilmesi sebebiyle yaşanan patlamada 1 işçi öldü, 1 işçi yaralandı.

11 Şubat 2011: Meydana gelen patlamada bir çocuk annesi 33 yaşındaki işçi Hediye Hallaç hayatını kaybetti, 10 işçi yaralandı.

14 Aralık 2014: Patlamada 38 yaşındaki işçi Yılmaz Şapoğlu hayatını kaybetti, 2 işçi yaralandı.