TBMM Genel Kurulu'nda 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'nin görüşmeleri bugün saat 12.00'de başladı.

Meclis Genel Kurul salonuna ilk gelen lider, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli oldu. AKP milletvekillerinin, Bahçeli’nin yanına giderek tokalaştığı görüldü. MHP’lilerin ardından salona DEM Parti heyeti girdi. DEM Parti Eş Genel Başkanları Tülay Hatimoğulları ve Tuncer Bakırhan, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile el sıkıştı. Ardından AKP Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirloğlu DEM Parti sıralarına giderek heyet ile el sıkıştı.

İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu da yerine oturmadan önce Bahçeli ve AKP heyeti ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile tokalaştı. Salona üçüncü giren lider olan CHP Genel Başkanı Özgür Özel, parti grubunun alkışlarıyla karşılandı. Özel, DEM Parti, İYİ Parti ve MHP sıralarına giderek parti liderleriyle selamlaştı. Dervişoğlu, DEM Parti heyetiyle selamlaşmadı. 
TBMM Genel Kurulu’ndaki bütçe oturumu, saat 12.01’de açıldı.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş Genel Kurul'da yaptığı konuşmada, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yapılan çalışmalara ilişkin şu bilgileri verdi:

"Plan ve Bütçe Komisyonu’muzda yapılan çalışmalar gereği 40 gün süren son derece yoğun ve gerçekten yorucu müzakereler sonucunda TBMM’ye gelen bütçemizin üzerinde yapılacak görüşmelerin hayırlı uğurlu olmasını, Türkiye’nin önümüzdeki yıl yapacağı etkinlik ve faaliyetlerde güçlü bir bütçenin ortaya çıkmasını temenni ediyorum. 40 gün süren komisyon görüşmelerinde 21 birleşim gerçekleştirilmiş, 77 oturumda yaklaşık 240 saat bütçe müzakere edilmiştir. Bu görüşmelerde komisyon üyelerimiz dahil olmak üzere 271 milletvekilinin toplamda 1.353 söz talebi karşılanmıştır. TBMM’de bulunan milletvekillerimizin yaklaşık yüzde 46’sı bu müzakerelere doğrudan katılım sağlayarak katkıda bulunmuştur."


TBMM'de kurulan Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun önemine vurgu yapan Kurtulmuş, şöyle konuştu:

"28. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türkiye Cumhuriyeti açısından önemli bir meclistir. Çünkü cumhuriyetimizin ilk asrı geride bırakılmış, 28. Dönem Meclis’imiz ise ikinci asrın başlangıcını yapan bir Meclis’tir. Bu özelliğiyle fevkalade tarihi bir Meclis çalışmalarını hep birlikte icra ediyoruz. Bu süreçte TBMM’de oluşturulan Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’muz vasıtasıyla bu tarihi dönemin ruhuna uygun bir şekilde tarihi bir süreçte de çok yoğun çalışmalar gerçekleştirilmiştir. TBMM’deki siyasi partilerin kahir ekseriyetinin katıldığı bir komisyon marifetiyle son derece olgun bir demokratik ortamda fevkalade ciddi tartışmalar yapılarak Cumhuriyet'in ilk yüzyılının en yakıcı sorunu olan terörün ortadan kaldırılması için çok katmanlı bir çalışma gerçekleştirilmiş, konuyla ilgili toplumun bütün kesimleri dinlenmiş, şehit aileleri ve gazilerimizle birlikte başlayan ilk oturumla birlikte Türkiye’nin bütün sivil toplum kuruluşları, üniversiteler fevkalade geniş bir şekilde dinlenerek dinleme faaliyetleri geçtiğimiz hafta sona erdirilmiştir.

Bundan sonraki süreçte ümit ediyorum ki TBMM’de oluşturulan bu komisyon, şimdiye kadar sürdürmüş olduğu müzakere olgunluğunu devam ettirerek fevkalade güçlü bir raporu yazacak ve bu sorunun ve Türkiye’nin demokratik standartlarının yükseltilmesiyle ilgili genel perspektifi ümit ediyorum ki en kısa süre içerisinde yazdığı bir raporla TBMM’ye sunacaktır. Bundan sonraki düzenlemelerin ne şekilde yapılacağı, bu komisyon raporları doğrultusunda TBMM’de bulunan değerli siyasi partilerin ortak çalışmasıyla sonlandırılacaktır. Ümit ediyorum ki aynen komisyon çalışmasında olduğu gibi Meclis çalışmasında Terörsüz Türkiye meselesi olgun bir şekilde ele alınarak süreç ilerletilir ve sonuçlar alınır.

Terörsüz Türkiye sadece TBMM’de oluşturduğumuz Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun görev alanında değildir. Bu bir devlet projesidir. Devletin bütün ilgili kurumları, başta güvenlik kurumlarımız olmak üzere bu sürecin kazasız belasız yürütülmesi ve sonlandırılmasıyla ilgili olarak çok üst bir koordinasyonla görevlerini yerine getirmektedir. Aynı şekilde TBMM’deki komisyonumuzda bu süreçte üstümüze düşen demokratik denetim fonksiyonunun bir gereği olarak süreci fevkalade başarılı bir şekilde bu noktaya kadar getirmiştir. Ümit ederim ki sonuç alarak Türkiye tarihinde önemli bir tarihi fırsatın başarıyla sonuçlandırılmasına vesile olur."

Bütçe görüşmeleri, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi adına Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın sunuş konuşmasıyla başladı.



"Türkiye, son 23 yılda, Sayın Cumhurbaşkanımızın dirayetli ve vizyoner liderliğinde makroekonomik istikrardan kurumsal reformlara, altyapıdan sosyal politikalara kadar pek çok alanda dünyaya örnek olacak bir kalkınma hamlesi ortaya koymuştur. Bu süre zarfında, uluslararası gelişmişlik sınıflandırmasında alt-orta gelir grubundan üst-orta gelir grubuna kalıcı şekilde yükselen bir Türkiye inşa ettik. Bu sadece ekonomik bir başarı değil; güçlü bir devlet aklının, kararlı bir liderliğin ve milletimizin azminin ortak eseridir. 

Şimdi yeni bir eşik noktasına gelmiş bulunuyoruz. Türkiye artık yüksek gelirli ülkeler ligine girmeye hazırlanan bir ülkedir. Şunun altını özellikle çizmek isterim: Bu yürüyüş sadece rakamsal bir geçiş değildir; bu yeni aşama, niteliksel bir değişimin, yeni bir kalkınma hamlesinin başlangıcıdır. Bu yeni yolculuk; her alanda daha yüksek standartlara, daha ileri teknolojilere, daha güçlü kurumlara, daha kapsayıcı bir refaha yönelişin adıdır. Bu yolculuk, Türkiye Yüzyılı rotasında büyük bir dönüşüm hamlesidir. Bu kapsamda, 2026 yılı, Orta Vadeli Programımızın en kritik yılıdır. Çünkü 2026, hem attığımız adımların sonuçlarının görünür hale geleceği, hem de reformlarımızın meyve vereceği bir eşik yılı olacaktır. Bütçemiz tam da bu anlayışla huzurunuza getirilmiştir. 2026 bütçesi, yapısal dönüşümü hızlandıracak, yüksek gelir hedefini destekleyecek bir anlayışla hazırlanmıştır.

Makroekonomik ve finansal istikrar ile mali disiplin çizgisine bağlı kalarak hazırladığımız 2026 Bütçesi, deprem harici harcamaları kontrol altında tutan, kamu açığını kademeli olarak azaltan ve dezenflasyon sürecini kararlılıkla destekleyen bir yaklaşım taşımaktadır. Demokrasisi, eşsiz coğrafi konumu ve tarihi, mazlumlarla dayanışmayı esas alan geleneği, ekonomik ve kurumsal kapasitesi ve diplomasi gücü ile Türkiye Cumhuriyeti; bölgesel ve küresel barışa, istikrara ve adalete katkı sunan güvenilir bir aktör konumundadır.

Dış politikada, milli hak ve menfaatlerimizi merkeze almaya, Türkiye’nin küresel etkinliğini daha da artırmaya, savunma ve güvenlik alanında caydırıcı kapasitemizi geliştirmeye kararlılıkla devam edeceğiz. NATO Zirvesinden BM Taraflar Konferansı COP-31’e, Türk Devletleri Zirvesinden Antalya Diplomasi Forumuna, 2026 yılı ülkemizde tam anlamıyla bir Zirveler Yılı olacaktır. Bu zirveler daha güvenli, adaletli, sürdürülebilir ve barış eksenli bir dünya vizyonumuzu paylaşmanın da vesilesi olacaktır. Türkiye’nin istikrarını pekiştiren, kalkınma vizyonunu güçlendiren ve milletimizin huzur ile refahını kalıcı biçimde yükselten politikaları aynı kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz.

"BÜTÇE AÇIĞINI YENİDEN YÜZDE 3’ÜN ALTINDA OLAN ORTALAMA SEVİYEYE YAKLAŞTIRIYORUZ"

2026 Yılı Merkezi yönetim bütçesi kapsamında, 228 kamu idaresinin bütçesi bulunmaktadır. 2026 yılı Merkezi Yönetim Bütçesinde bütçe giderlerinin 18 trilyon 979 milyar lira,bütçe gelirlerinin ise 16 trilyon 266 milyar lira olacağını öngörmekteyiz. Bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya oranının ise yüzde 3,5 olarakgerçekleşmesi beklenmektedir.

Deprem nedeniyle bütçe açıklarında yaşanan arızi artış sonrasında, bütçe açığını yeniden Hükümetlerimiz dönemindeki yüzde 3’ün altında olan ortalama seviyeye yaklaştırıyoruz. Hükümetlerimiz döneminde mali disiplin her zaman temel önceliğimiz oldu. Bütçeyi faiz bütçesi olmaktan çıkararak hizmet bütçesi haline getirdik. 

2002 yılında milli gelire oranla yüzde 14,3 olan faiz giderlerini oldukça düşük seviyelere indirdik.Nitekim, 2026 yılı bütçesinde, büyük oranda deprem harcamaları bağlantılı geçici yükselişe rağmen, faiz giderlerinin milli gelire oranının yüzde 3,5 seviyesinde olmasını öngörmekteyiz.

"GENÇ VE DİNAMİK NÜFUSU BİR BEKA MESELESİ OLARAK GÖRÜYORUZ"

Sosyal yardım sistemimizi, aile odaklı, kapsayıcı ve fert başına asgari bir geliri garanti edecek yapıda konsolide ediyoruz. İşgücüne katılıma mâni olmayacak şekilde, bütünleşik yapıda bir sosyal yardım programının 2026 yılında pilot bir projeyle başlatılmasını, 2027 yılında ise yaygınlaştırmayı öngörüyoruz.

Genç ve dinamik nüfusu bir beka meselesi ve kalkınma stratejimizin merkezinde  bir konu olarak görüyoruz. Cumhurbaşkanlığı bünyesinde kurduğumuz Nüfus Politikaları Kurulu ile bu alanda kapsamlı çalışmalar başlatmış bulunuyoruz. Doğum yardımlarından çocuk bakım hizmetlerine, annelerin çalışma hayatını kolaylaştırmaktan sağlık hizmetlerine geniş bir kapsamda adımlar atıyoruz. Kurduğumuz “Aile ve Gençlik Fonu” ile yeni evlilikleri teşvik ederek gençlerimize destek oluyoruz. Aile ve Gençlik Fonu kapsamında yürütülen proje ile evlenecek gençlere ekonomik, psikolojik ve sosyal destek sunarak, evliliklerinin sağlam temeller üzerine kurulmasını hedefliyor ve gençleri evliliğe teşvik ediyoruz. Proje kapsamında, aile kurma yolunda ilk adımı atacak gençlerimizden başvurusu onaylanan çiftlere 48 ay vadeli, 2 yıl geri ödemesiz, 150 bin lira tutarında faizsiz kredi desteği sunulmasının yanı sıra evlilik öncesi ve sonrası eğitim ve danışmanlık hizmetleri sağlıyoruz.

Sunumumu tamamlarken, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a 2026 yılı bütçe hazırlık sürecinde gösterdiği liderlik ve vizyon için şükranlarımı sunuyorum. Türkiye Yüzyılı hedeflerimize Cumhur İttifakı çatısı altında destek veren tüm liderlere ve siyasi partilere, özellikle Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Sayın Devlet Bahçeli’ye yürekten teşekkür ediyorum.

MUHALEFET KONUŞMAYA BAŞLADI, AKP SIRALARI BOŞ KALDI!

Cevdet Yılmaz'ın ardından Yeni Yol Grubu adına Grup Başkanvekili Mehmet Emin Ekmen konuşmasına başladı. Ekmen'in konuşması sırasında AKP koltukları boş kaldı.

DERVİŞOĞLU KONUŞTU

Görüşmeler, İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu'nun konuşmasıyla devam etti. Dervişoğlu özetle şunları dedi:

"Görüşülen bütçe; Aynı zamanda, bir yılın “Siyasî muhasebesidir". Bu sebeple, konuşmama; Dünyamızı, bölgemizi ve ülkemizi etkileyen; “Fay hatlarını” ele alarak, başlayacağım. Bugünün dünyasında, “dramatik değişimlere” tanık oluyoruz. Soğuk Savaş sonrasında hakim olan “Geçici İyimserlik”, geçmişte kalmıştır. Küreselleşme kavramı ise “Etkileri ve sonuçlarıyla” sorgulanmaktadır. “Evrensel norm” olarak kabul görmüş birçok ilke de, itibarsızlaşmıştır. “Uluslararası hukuk”,  kolayca göz ardı edilmektedir. “Küresel ticaret”, koruma duvarları ile sınırlandırılmaktadır. Böyle bir atmosferde, doğal olarak “güvenlik kaygıları” yükselmektedir.

İktidarın, programdan çok propaganda olarak gördüğü ekonominin, sadece rakamlarını değil, her gün yüzümüze tokat gibi çarpan, “Hakikatlerini” ele almak üzere konuşacağım. İktidar, kürsülerde sürekli bekadan, güvenlikten ve büyüyen Türkiye’den bahsediyor. Doğrudur! İlgili rakamlardan da bu büyüme “fazlasıyla” görülüyor. Ancak büyüyenin; yurdum insanının, “rızkı ve umudu” olmadığı kesindir. Ballandıra ballandıra anlatılan aslında, toplasanız ancak bin odayı dolduracak kadar kişinin servetidir.

"SİZE DE BÜTÇENİZE DE HAYIR DİYORUZ"

“Kartlar yeniden dağılıyor, beka tehdidi” diye bağırıp duruyorsunuz! Bunun için, PKK ile bile pazarlık masasına oturduğunuzu, Ulus kimliğine ve üniter yapıya dayalı Cumhuriyetten bile vazgeçmemiz gerektiğini fısıldıyorsunuz! Beka söz konusu olduğu için de; bunu sindirmemizi hiddetle arzu ediyorsunuz!

Peki yarın; “Bu işte de yanlış yapmışız”, “Aldatılmışız, kandırılmışız” derseniz? U dönüşü mü yapacaksınız? Milletim hakkını helal etsin mi diyeceksiniz? Ki; yavaş yavaş başladınız! Buğday ithal eder gibi, milli kimlik ve üniter yapı mı ithal edeceksiniz? Cumhuriyet Türkiye’sini yeniden tesis etmek için, başka maden ruhsatları mı vereceksiniz?

Biz; “Terörsüz Türkiye” masalıyla, Türkiye’ye kabus yaşatmak istediğiniz için, Teröristlerle, iktidar pazarlığı yapacak kadar milli benliğinizden uzaklaşıp, şuursuzlaştığınız için, Namus ve şerefiniz üzerine ettiğiniz o yeminleri unutup, 85 milyonun hakkına hukukuna göz diktiğiniz için, size de bütçenize de hayır diyoruz."

Dervişoğlu'nun konuşmasının ardından sırasıyla; MHP Grubu adına Grup Başkanvekilleri Erkan Akçay ve Filiz Kılıç konuştu.

KESİNTİSİZ 14 GÜN SÜRECEK

Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 1 Aralık’ta tamamlanan bütçe görüşmeleri bir hafta aranın ardından Genel Kurul’a gelecek. Genel Kurul’daki görüşmeler 8-21 Aralık arasında hafta sonları dahil kesintisiz sürecek. Genel Kurul, bütçenin ilk ve son günü saat 12.00'de, resmi tatil günleri dahil diğer günler ise saat 11.00'de toplanacak.

BÜTÇE TAKVİMİ

2026 yılı bütçesinin Genel Kurul'daki görüşme takvimi şöyle:

9 Aralık Salı: TBMM, Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay, Avrupa Birliği Başkanlığı, Türk Akreditasyon Kurumu, Kamu Denetçiliği Kurumu, Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu, Türkiye Adalet Akademisi, Hakimler ve Savcılar Kurulu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Kişisel Verileri Koruma Kurumu.

10 Aralık Çarşamba: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Helal Akreditasyon Kurumu, Rekabet Kurumu.

11 Aralık Perşembe: Milli Savunma Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Türk Standardları Enstitüsü, Türk Patent ve Marka Kurumu, Türkiye Bilimler Akademisi, Türkiye Uzay Ajansı, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı.

12 Aralık Cuma: Gençlik ve Spor Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk Kültür Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, Kapadokya Alan Başkanlığı, Uludağ Alan Başkanlığı, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu.

13 Aralık Cumartesi: Sağlık Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Nükleer Düzenleme Kurumu.

14 Aralık Pazar: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, Yükseköğretim Kalite Kurulu, 127 üniversite.

15 Aralık Pazartesi: İçişleri Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Göç İdaresi Başkanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu.

16 Aralık Salı: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, İklim Değişikliği Başkanlığı, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Su Enstitüsü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü,

17 Aralık Çarşamba: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, İletişim Başkanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı, Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı.

18 Aralık Perşembe günü, 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin ilk 8 maddesi oylanacak, 19 Aralık Cuma günü ise 7 maddesi görüşülerek oylamaya sunulacak.

20 Aralık Cumartesi: 2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin oylanmamış maddeleri oylanacak.

Bütçe maratonu, 21 Aralık Pazar günü bütçenin tümü üzerindeki son konuşmalar ve oylama ile tamamlanacak.