Büyük çelişki: Türkiye büyüdü, vatandaşı fakirleşti

Türkiye İstatistik Kurumu, 2025 yılı ikinci çeyrek ekonomi verilerini açıkladı. Uzmanlar, büyüme ve ekonomik performansla ilgili değerlendirmelerde bulundu. 2025 yılı ikinci çeyreğinde açıklanan yüzde 4,8'lik büyümeye karşın kişi başına düşen milli gelirdeki düşüş dikkat çekti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı ikinci çeyrek gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Buna göre Türkiye ekonomisi, 2025’in ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4,8 büyürken, bir önceki çeyreğe göre büyüme yüzde 1,6 olarak kaydedildi.

EKONOMİSTLERİN BEKLENTİSİ NE YÖNDEYDİ?
Ekonomistler, Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte yıllık bazda yüzde 3,87 büyüyeceğini tahmin etmişti. 2025 yılı tamamına ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 3,18 olarak öngörülüyordu.

Karşılaştırmalı olarak, Türkiye ekonomisi 2024’ün ikinci çeyreğinde yüzde 2,4 büyüme göstermiş, 2025’in ilk çeyreğinde ise yüzde 2 büyüme kaydetmişti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Yıllık verilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle bir önceki yıla göre yüzde 3,3 arttı.

GSYH’DE SEKTÖR DAĞILIMI VE PAYLAR
2024 yılında cari fiyatlarla GSYH, bir önceki yıla göre yüzde 64,6 artarak 44 trilyon 587 milyar 225 milyon TL’ye ulaştı. Gayrisafi yurt içi hasılada en yüksek payı yüzde 16,8 ile imalat sanayi aldı. Bunu yüzde 13 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, ve yüzde 8,2 ile ulaştırma ve depolama sektörü izledi. En düşük pay ise hanehalklarının işveren olarak faaliyetlerinde oldu.

Kişi başına GSYH, 2025 yılında cari fiyatlarla 503 bin 76 TL, ABD doları cinsinden ise 15 bin 325 dolar oldu. Böylece 2024 yılında 15 bin 473 dolar olarak açıklanan kişi başına GSYH bir yıl içinde 148 dolarlık bir düşüş yaşadı. Bu değer 6 bin 85 TL'ye karşılık geldi.

EN ÇOK BÜYÜYEN VE KÜÇÜLEN SEKTÖRLER
2024’te en çok büyüyen sektörler arasında inşaat yüzde 9,9 ile öne çıkarken, su temini; kanalizasyon, atık yönetimi yüzde 6,5 ve toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı yüzde 6,2 ile takip edildi. En çok küçülen sektörler ise hanehalklarının işveren olarak faaliyetleri yüzde 0,8, imalat sanayi yüzde 0,5 ve ulaştırma ve depolama yüzde 0,5 ile gerçekleşti.

HANEHALKI VE DEVLET HARCAMALARI
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 4,3 artarken, GSYH içindeki payı yüzde 54,0 oldu. Harcama gruplarında en yüksek payı gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 21,7), ulaştırma (yüzde 15,9) ve konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar (yüzde 15,9) aldı.

Devletin nihai tüketim harcamaları ise yüzde 0,8 azalarak GSYH içindeki payını yüzde 14,5 olarak korudu. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 2,7 artışla yüzde 31,3 seviyesinde gerçekleşti.

DIŞ TİCARET VE İHRACAT-İTHALAT DENGESİ
Mal ve hizmet ihracatı 2024 yılında yüzde 0,1 artarken, ithalat yüzde 4,4 azaldı. Cari GSYH ana bileşenleri içinde ihracatın payı yüzde 27,6, ithalatın payı ise yüzde 27,0 oldu.

İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ VE GELİR DAĞILIMI
Gelir yöntemiyle GSYH hesaplamalarında işgücü ödemeleri bir önceki yıla göre yüzde 89,2 artarken, brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 54,1 yükseldi. İşgücüne yapılan ödemelerin gayrisafi katma değer içindeki payı yüzde 32,2’den yüzde 37,0’ye çıktı. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 47,0’dan yüzde 43,1’e geriledi.
01 Eylül 2025 11:47
DİĞER HABERLER