Çiftçiden kilosu 1,20 liraya alınan süt, mayalandıktan sonra market tezgahında 6 liraya satılıyor. Rota Haber'in haberine göre fiyat uçurumu ile ilgili herhangi bir yaptırım söz konusu değil.

Sitede yer alan ve tartışmalar doğuran haber şöyle:

"Türkiye'de tarladan tezgaha sebze meyve fiyatlarının nasıl kanatlanıp uçtuğuna dair sık sık ekranlarda haber izler, gazete ve internet sitelerinde bu tür haberlere rastlarsınız. Ürünün el değiştirdikçe nasıl katlandığının bütün ayrıntılarını öğrenirsiniz. Ancak, çiftçiden 1,20 liraya alınan sütün, mayalandıktan sonra market tezgahında nasıl 6 liraya dayandığını kimse dile getirmez. Bunun bir sebebi var. Ülkemizdeki süt üreticileri örgütsüz ya da örgütlü olsa bile hiçbir yaptırım güçleri yok. Sütü toplayıp, işlem yaptıktan sonra tüketiciye sunan endüstriyel süt sektörü ise örgütlü. Üstelik öylesine örgütlü ki bu firmalar, Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşları arasında üst sıralara kadar çıkıyorlar. Bunların güçlü bir lobileri, etkili bir medya güçleri var. Medyaya baktığınızda nasıl güçlü bir reklam gücüne sahip olduğunu görebilirsiniz. Bundan dolayı da ürünlerini tüketiciye istedikleri fiyatlardan dayatabiliyorlar.

ENDÜSTRİYEL SÜT ÜRETİCİLERİ SÜTÜN HEM ALIŞ HEM SATIŞ FİYATINI BELİRLİYOR

Süt üreticileri seslerini duyurabilmek ve güç birliği oluşturmak için Ulusal Süt Konseyi'ni kurdular. Bütün yaptıkları etkili girişim, endüstriyel süt üreticilerine '2015 yılı için süt fiyatlarını 1,30 lira yapın' demekten ibaret oldu. Süt sanayicileri ise yıl başında yapılan görüşmede 1,15 lira olan fiyatı Euro'nun gerilediğini öne sürerek fiyatları 1,10 liraya çekmeyi teklif ettiler. Görüşmelerden çekilen endüstriyel süt sektörü, Aralık 2014'te yapılması gereken toplantıyı lütfedip yılın ikinci ayından sonra yaparak bir anlamda süt üreticilerini lütfen muhatap aldıklarını ortaya koymuş oldular. Durmayan yem fiyatlarının getirdiği maliyet artışı ile çiğ süt alımı 1,20 lira civarına oturtuldu. Süt sanayicileri, bir anlamda hem ham madde fiyatlarını hem mamül madde fiyatlarını belirleyecek güçte.

Üretici ise yeniden 2008 ortamına dönmenin endişesini yaşıyor. Hatırlanacağı gibi, sütü maliyetinin çok altında almayı devam ettiren süt sanayicilerinin tavrı yüzünden üreticiler, hayvanlarını kesime göndermişlerdi. Bütün bu hareket kabiliyetine sahip olan üreticiler, tüketiciye sundukları ürünlerin fiyatlarını ise tırmandırdıkça tırmandırıyor. Bir kilogram ambalajlı yoğurdun fiyatı 6 liraya yaklaştı. Aradaki fiyat farkını ise sorgulayan bulunmuyor.

1 KG YOĞURT, KAÇ KİLOGRAM SÜTTEN YAPILIYOR?

Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği (TDSYMB) verilerinden yapılan hesaplamalara göre 2009'dan itibaren uygulanan yöntem sayesinde sanayicilerin daha az sütle yoğurt yapmaya başladı. Yoğurda katılan katkı maddesi sınırlaması kaldırıldıktan sonra yoğurttaki protein oranı yüzde 4'ten yüzde 3'e düşürüldü. 1 kilogram yoğurt için 1,6 litre süt kullanılması gerekir. Türkiye'de ise uygulanan bu yeni yöntem sayesinde ortalama 1 kilogram yoğurt için 1,4 litre süt kullanılıyor. Protein oranının yüzde 4'ten yüzde 3'e düşürülmesiyle de 1-1,1 litre sütten 1 kilogram yoğurt üretilmeye başlandı .

Sütün yoğurt olup tüketiciye ulaşıncaya kadar oluşan bir başka masraf kalemi ise sabit giderlerin dışında ambalajdan ibaret. Bu ayrıntıları okuyucularımızla paylaşmamızın nedeni, yoğurtta süt maliyetinin maliyetleri yukarı çektirecek düzeyde bulunmadığını göstermek içindi. Ne var ki, çiğ sütü üreticiden ortalama 1,20 liradan alan süt sanayicileri, mamül fiyatlarını istediğikleri gibi ayarlayabiliyor. Sütten yoğurda giden yolda fiyat 4 kattan fazla artıyor. Üstelik meyve sebzede olduğu gibi fiyatlar elden ele gezdiği için artmıyor. Çünkü, süt sanayicileri, üretimden tüketiciye giden bütün zincirlere hakim durumda. Bu zincirde tek karşılaştıkları sorun marketlere girişle ilgili."
CİHAN