Çin'in "sıfır Covid" politikasını bırakmasının ardından ülkede salgın yükselişe geçti. Uzmanlara göre yaklaşık 1,4 milyarlık nüfusta yaşanan her yeni enfeksiyon, koronavirüsün mutasyona uğraması için bir şans sunuyor.
Bildirilen genel aşılama oranları yüksek olsa da, özellikle yaşlılar arasında hatırlatıcı aşılama oranı çok düşük. Yerli aşıların da Batı yapımı mNA aşılarından daha az etkili olduğu kanıtlandı. Üstelik yerli aşıların da birçoğu bir yıldan daha uzun süre önce yapıldığı için bağışıklık azalmış durumda.
Bilim insanları bu ortamda yeniden hız kazanan COVID-19 dalgası sonucu koronavirüsün yeni varyantların ortaya çıkıp çıkmayacağın henüz bilmiyor, ama olabileceğinden endişe ediyor.
"Virüs bir boksör gibi"
Dünya Sağlık Örgütü, geçtiğimiz günlerde Çin'deki ağır hastalık raporlarıyla ilgili endişelerini dile getirdi. Pekin'in dışındaki Baoding ve Langfang şehirlerinde, ağır vakaların artması nedeniyle hastanelerde yoğun bakım yatağı ve personel kalmadığı bildiriliyor. Cenaze arabalarının krematoryumlar önünde kuyruk oluşturduğu haberleri de medyada sıklıkla gündeme geliyor.
Büyük enfeksiyon dalgaları sonrasında genellikle yeni varyantların ürediğine dikkat çeken Johns Hopkins Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalık uzmanı Dr. Stuart Campbell Ray Jay virüsü "sahip olduğunuz becerilerden kaçmayı öğrenen ve bunların etrafından dolaşmak için uyum sağlayan" bir boksöre benzetiyor.
"Çin çok büyük bir nüfusa sahip ve bağışıklığı sınırlı. Bu da yeni bir varyantın patlamasını görebileceğimiz bir ortam gibi görünüyor." diyen uzman yeni bir varyantın daha ciddi hastalıklara yol açıp açmayacağı bilinmediğini ifade ediyor.
AP haber ajansına konuşan uzmana göre virüsün doğasında zaman içinde daha hafif hale gelmesi için biyolojik bir neden yok. Virüsün etkisinin hafiflemesi şiddetinin değişmesinden değil, aşılama veya enfeksiyon yoluyla biriken bağışıklıktan kaynaklanıyor.
Virüsün evrimi
Ohio State Üniversitesi'nden Dr. Shan-Lu Liu, aralarında her türlü bağışıklıktan kaçmayı başararak şimdiki salgına neden olduğu sanılan BF.7. gibi bilinen omicron varyantlarının çoğunun Çin'de rastlandığını belirtiyor.
Ancak Çin'de çoğu insanın koronavirüse hiç maruz kalmadığına ve yerli aşıların daha az antikor ürettiğine dikkat çeken bazı uzmanlar virüsün Çin'de nasıl bir evrim modeli izleyeceğinin bilinemeyeceğinin atını çiziyor.
Çin ulusal genetik veri tabanı oluşturuyor
Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nden bir yetkili ülkedeki virüsü izleme planının her eyaletteki üç şehir hastanesi etrafında yoğunlaştığını ve burada her hafta hasatlığı ağır geçiren ve ölen tüm hastalardan örnek toplanacağını söyledi.
Çin'de tespit edilen 130 omicron versiyonundan 50'sinin salgınlara yol açtığını belirten yetkili ayrıca farklı türlerin nasıl geliştiğini ve halk sağlığı üzerindeki potansiyel etkilerini "gerçek zamanlı olarak izlemek için" ulusal bir genetik veri tabanı oluşturduğunu da sözlerine ekledi.
Ancak bazı uzmanlar Çin'den gelen genetik viral dizileme bilgisinin sınırlı oluğuna dikkat çekerek salgının henüz bitmediği uyarısı yapıyor.