Cumhurbaşkanı kararı ile BOTAŞ ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) bağlı ortaklığı olan Turkish Petroleum Overseas Company Limited (TPOC) tarafından 3 yeni şirket kuruldu. Aralarında Kamu İhale Yasası’nın da bulunduğu birçok yasa, bu şirketler için uygulanmayacak. Kurulan şirketlerin ortaklık yapısı, yeni şirket kurabilmesi ya da ortak olabilmesi konusunda tek yetkili ise Cumhurbaşkanı olacak.   

Bu şirketlerden Turkish Petroleum International Anonim Şirketi’nin sermayesi 11.7 milyar TL. Merkezi Ankara’da olan şirkette hâkim ortak BOTAŞ. Kurulan diğer şirketin ismi BOTAŞ International AŞ’nin sermayesi 3.5 milyon TL. Ankara merkezli şirkette de hâkim ortak ise yine BOTAŞ olacak. Yeni kurulan Turkish Petroleum Off-Shore Technology Center AŞ’nin sermayesi ise 21.4 milyon TL olarak belirlendi. İstanbul merkezli bu şirkette de hâkim ortak TPOC olacak.

Yeni şirketler, birçok yasadan da muaf olacak. Aralarında kanun hükmünde kararnamelerin de bulunduğu 11 yasa ile çeşitli mevzuat bu şirketler için ya hiç uygulanmayacak ya da kısmi olarak uygulanabilecek. Şirketler, Kamu Kuruluşlarının Yurtdışındaki İhalelere Katılması Hakkında Yasa’ya tabi olmaksızın yurtiçinde ve yurtdışında faaliyet yürütebilecek. 

Bu şirketler hakkında ayrıca Harcırah Yasası, Taşıt Yasası, Devlet İhale Yasası, Kamu İhale Yasası, Kamu İhale Sözleşmeleri Yasası, Türk Ticaret Yasası’nın bazı hükümleri ile bazı kanun hükmünde kararnameler uygulanmayacak. Yani bu şirketler sayılan yasalardaki hükümlere tabi olmayacak.

Kararı değerlendiren Makine Mühendisleri Odası (MMO) Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz, 2 Aralık’ta Resmi Gazete’te yayımlanan “Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”a dikkat çekti. Bu yasanın 9. maddesi ile Doğalgaz Piyasası Yasası’na “şirket kurulumu ve devir” başlıklı yeni bir madde eklendi. Yeni şirketler de bu maddeye göre kuruldu. Bu şirketler en geç 6 ay içerisinde yurtdışındaki şirketlerin her türlü haklarını, taşınırlarını, taşınmazlarını, gemilerini, taşıtlarını, personelini devralabilecek. Şirketlere geniş bir hareket serbestisi sağlanıyor, denetim dışına çıkarılıyor” dedi. 

Bu şirketlerin Karadeniz ve Akdeniz’deki aramalarla ilgili kurulduklarını da ifade eden Türkyılmaz, “TPOC ve Turkish Petroleum International Company’nin (TPİC) TPAO ile ilişkilendirilmesi gerekiyor. Bir taşeronlaştırma var. Oysa bunlar ana şirkete yani TPAO’ya bağlı olsunlar” dedi.