Deprem neden bu kadar yıkıcıydı? Sismologlar yorumladı

Sismologlar, merkez üssü Kahramanmaraş olan depremi son yıllarda meydana gelen en ölümcül depremlerden biri olarak tanımlıyor. Depremin, fay hattında 100 kilometreden fazla yırtılmaya yol açmış olabileceği tahmin ediliyor.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) internet sitesinde yer alan bilgiye göre, ilk deprem saat 4.17'de, Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde, 7 km derinlikte gerçekleşti.

Doğu Anadolu Fay hattı üzerinde meydana gelen deprem, Suriye dahil, hat boyunca en az 10 ilde yıkıma yol açtı.

Sismologlara göre Doğu Anadolu Fay hattı 20. yüzyıl boyunca çok az sayıda büyük denilebilecek sismik aktivite gösterdi.

İngiliz Jeolojik Araştırmalar Kurumu'nda araştırma görevlisi olan Roger Musson, "Sadece sismometreler tarafından kaydedilen (büyük) depremlere bakacak olursak, neredeyse boş görünecektir" dedi.

ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu'na göre 1970'ten bu yana bölgede Richter Ölçeği'ne göre 6.0'ın üzerinde sadece üç deprem kaydedildi.

Ancak 1822'de 7.0 şiddetindeki bir depremin bölgeyi vurduğu ve yaklaşık 20 bin kişinin ölümüne neden olduğu tahmin ediliyor.

Kahramanmaraş depremi neden bu kadar şiddetliydi?

Ölçümlere göre dünya genelinde bir yıl içinde 7.0 büyüklüğün üzerinde ortalama 20'den daha az deprem meydana geliyor; bu da Türkiye'deki depremin oldukça şiddetli sarsıntılar arasında yer aldığını gösteriyor.

University College London Risk ve Afet Azaltma Enstitüsü Başkanı Joanna Faure Walker'a göre, 2016 yılında İtalya'nın merkezini vuran ve yaklaşık 300 kişinin ölümüne neden olan 6.2 büyüklüğündeki depremle karşılaştırıldığında, Türkiye depremi 250 kat daha fazla enerji açığa çıkardı.

Bilim insanlarına göre 2013-2022 yılları arasında meydana gelen en ölümcül depremlerden sadece ikisi Türkiye'de 6 Şubat'ta yaşanan depremle aynı büyüklükteydi

Sismologlar Doğu Anadolu Fay hattını bir "çarpma-kayma" fay hattı olarak tanımlıyor.

Reuters'a göre bu tür fay hatlarında, katı kaya plakaları dikey bir fay hattı boyunca birbirlerine doğru itilir ve sonunda biri yatay bir hareketle kayarak bir depremi tetikleyebilecek muazzam miktarda enerjiyi serbest bırakana kadar stres oluşturur.

Kaliforniya'daki San Andreas Fayı 'dünyanın en meşhur çarpma-kayma fay hattı' olarak nitelendiriliyor ve bilim insanları bu bölgede de yıkıcı bir depremin "çok gecikmiş olduğu konusunda" uyarıda bulunuyor.

İngiliz gezegen yerbilimci David Rothery, "Yer yüzeyine yakın bir sarsıntı, kaynağında aynı büyüklükte olan daha derin bir depremden daha şiddetli olur" diyor.

Artçı depremler bekleniyor mu?

İlk depremden on bir dakika sonra bölge 6,7 büyüklüğünde bir artçı şokla sarsıldı. Saatler sonra 7.5 büyüklüğünde ikinci bir deprem meydana geldi.

euronews Türkçe'ye konuşan Fırat Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Feyzi Bingöl, Kahramanmaraş'taki depremlerin 2020'deki Elazığ'da yaşanan afetten sonra beklendiğini söyledi. Ancak Feyzi Bingöl, 9 saat sonra meydana gelen ikinci depremin ise bilim insanlarını şaşırttığını kaydetti.

İngiliz Jeolojik Araştırmalar Kurumu'nda araştırma görevlisi olan Roger Musson, "Şu anda gördüğümüz şey, aktivitenin komşu faylara yayıldığıdır" diyor ve şu uyarıyı yapıyor: "Sismisitenin bir süre daha devam etmesini bekliyoruz."

Sismologlara göre 1822'deki ölümcül depremin ardından artçı sarsıntılar bir sonraki yıl da devam etti.

Ölü sayısı ne olabilir?

Nüfusun yoğun olduğu bölgelerde meydana gelen benzer büyüklükteki depremler daha önce dünyanın farklı noktalarında binlerce insanın ölümüne neden oldu.

Örneğin Nepal'de 2015 yılında meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremde yaklaşık 9 bin kişi hayatını kaybetti.

İngiliz Jeolojik Araştırmalar Kurumu'nda araştırma görevlisi olan Roger Musson, Türkiye'deki deprem için şu değerlendirmeyi yapıyor:

"Bu hiç de iyi olmayacak. Binlerce (yaşamını yitirenlerin sayısı) olacak, hatta onbinlerce de olabilir."

09 Şubat 2023 09:01
DİĞER HABERLER