Çocuklar, çanta, kalem, boya istiyor, aileler nasıl ucuza alabilirim diye düşünüyor. Ancak okul ihtiyaçlarını ucuz yoldan edinmek isteyen velilerin yolu Çin mallarına çıkıyor. Uzmanlar ve bazı okullar ise velileri ucuz Çin mallarına karşı uyarıyor.
Yeni eğitim sezonu başlıyor, öğrenciler heyecanla ilk ders zilini bekliyor. Yeni önlükler, cicili bicili çantalar, rengârenk kitaplar, mis kokulu silgiler... Tüm bunlar öğrencilerin heyecanına heyecan katmaya yetiyor. Çocuklarını mutlu etmek isteyen aileleri ise bir masraf telaşı sardı ki sormayın. Çocuklarına hem ucuz hem de kaliteli eşyalar almak isteyen aileler bugünlerde borç defterlerini güncelliyor.
Okul formasından ayakkabıya, kırtasiye malzemelerinden çantaya varana dek birçok ürünü hükmü altına alan Çin malları ise tahtını koruyor. Özellikle çanta piyasasında Çin malları büyük rağbet görüyor. Çizgi film kahramanlarının süslediği çantalar kapışılıyor. Çocuklar 'Barbie'li, 'Sünger Bop'lu ya da 'Spider Man'li çanta isteyince aileler soluğu Eminönü'nde alıyor. Lisanslı çantalar mağazalarda 50 liradan başlıyor, Eminönü tezgâhlarında ise benzeri bir çantayı 10 liraya bulabiliyorsunuz. Kalite açısından arada uçurum var tabii. Mahmutpaşa esnafıyla çantaların arasındaki farkları konuşuyoruz.
Yere serdiği naylon üzerinde 10 liraya çizgi film karakterli çantalar satan Osman Kese'nin etrafını bir kalabalık sarmış. Herkes bir yandan çanta beğeniyor, bir yandan çantaların ne kadar dayanıklı olduğunu soruyor. Osman Bey ne yapsın, 'Kullanımınıza bağlı.' diyor. Biraz ileride yer alan mağazaları geziyoruz. Osman Bey'in sattığı çantanın benzerleri buralarda da tezgâhları süslemiş. Ancak mağaza fiyatı farklı. Çantalar 20-25 lira arasında değişiyor. Mağaza yetkilisi Taner Bey, çantaları 15 liradan aldıklarını söylüyor. Mağaza kirası, elektriği, suyu derken fiyat farkı koymak zorunda tabii. Eminönü'ndeki mağazalarda da lisanslı ürün satılıyor. Mağazada 40-50 liraya lisanslı ürün bulmak mümkün ama neredeyse aynısı olan düşük kaliteli çantalar da var. İki çantayı yan yana görenler ucuzu almaktan yana. Taner Bey, aynı gibi görünse de arada ciddi bir kalite farkı bulunduğunu anlatıyor. Fermuar, dikiş, malzeme yönüyle Çin malını tavsiye etmiyor ancak arz talep meselesi olduğuna dikkat çekiyor. Eminönü çıkışında bir çantacıya daha uğruyoruz. Tezgâhında çeşit çeşit çanta bulunduran Mehmet Bey ise İtalyan malı ürün sattığını söylüyor. 'Ne Çin ne Türk, en kalitelisi bunlar!' diyor.
Sadece çantalara değil önlüklere de dikkat!
Formalar okuldan okula değişse de beyaz gömlek ve gri pantolon en çok satılan ürünler arasında. Henüz formaya geçmeyen okullar için mavi, lacivert önlükler de reyonları süslüyor. İlkokul çocuğu için pantolon fiyatları 8-10 lira civarı. 20-25'e de pantolon bulmak mümkün tabii. Önlükte, pantolonda ve gömlekte de fiyatlar ürünün kalitesine göre değişiyor. Önlük fiyatları kullanılan kumaşın ve işçiliğin kalitesine göre 5 ile 20 TL arasında değişiyor. Satıcılar, velilere "Kalitesiz ürün alıp kâr edeceğine kaliteli ürün al, uzun soluklu kullan." tavsiyesinde bulunsa da Çin malı ürün satmak durumunda olduklarını söylüyor. Onlar da çantacılar gibi 'Bu iş arz talep meselesi.' diyor.
[email protected]
Çin malına karşı tedbir alan okullar var
Çin malları okul eşyalarını ele geçirmiş olsa da bazı okullar öğrencileri korumak için tedbirler alıyor. Esenyurt Siteler İlköğretim Okulu yetkilileri, aileleri Çin mallarına karşı uyarıyor. Çocukları kanserojen maddelere karşı korumak için çocuklara liste verilmiş. Öğretmenler, ailelerle birebir konuşarak 'Çocuklarınızın sağlığı için okul alışverişlerinize dikkat edin' uyarısında bulunuyor.
Oktay Özdemir(Çocuk Markaları Derneği Başkanı): Tekstil ve oyuncak sektöründe birçok firma ürünlerini Çin'den ithal ediyor. Sahte CE belgeleri ile piyasaya sunuyor. Kanserojen ürünlerin menşei Çin ve Tayvan. Sektör, kaliteli üretim yapan firmalardan temizlenmeli. Çocuklarımızın sağlığı için Çin mallarına karşı bilinçlendirme başlatılmalı. Aileler alışveriş yaparken dikkatli olmalı. Bakanlık da denetimleri artırarak piyasayı kontrol altına almalı.
Prof. Dr. Ümit Ukşal (Pediatrik Dermatoloji Derneği Başkanı ve Taksim Alman Hastanesi Dermatoloji Uzmanı): Plastik oyuncak ve diğer çocuk ürünlerinde kullanılan malzeme ve boyalarda bulunan polibromürlü difenil esterleri (PBDE'ler), kurşun, kadmiyum, HBCD gibi maddeler deri teması, ağıza temas, havaya karışarak solunum yolu gibi yollarla çocuklarımızı büyük tehlikeye maruz bırakıyor. Bu zehirli maddeler tiroit bezini, karaciğer, böbrek, sinir sistemi ve kasları etkileyerek tüm iç organlara zarar verebilir. Ayrıca kansere de yol açabilecekleri laboratuvar araştırmaları ile ispatlanmıştır. Amerika ve Avrupa'da bu konuda denetimler yapılıyor. Çocuklar oyuncakları ağızlarına götürerek, dokunup ellerini ağızlarına sürerek, havaya karışan zehirli maddeleri solunum yolu ile de alarak büyük bir tehlikeye maruz kalabilir. Bu nedenle bu tür oyuncak, giysi ve çantaların içerdiği kimyasal maddelerin, boyaların, cinsi, miktarı denetlenmeli ve çocuklarımızı bekleyen bu önemli tehlikeye toplumun ve yetkililerin dikkati çekilmeli.
CİHAN