Çoğunlukla görünmezler ama bilgisayar çipleri, etrafımızdaki dijital ürünlerin kalbindedir. Çipler, tedariğinde sorunlar yaşandığında imalatı durdurabilir.
BBC Türkçe'nin haberine göre Dünya tam bir 'ÇİP' sıkıntısı yaşamaya başladı
Geçen yıl oyun tutkunları yeni grafik kartları satın almakta zorlandığında, sorunun ilk işaretleri alınmıştı. Apple, yeni iPhone modelinin çıkışını ertelemiş ve son Xbox ve PlayStatation oyun konsolları talebi karşılamakta çok zorlandı.
Ve sonra, yılbaşından hemen önce salgından sonra toparlanmaya başlayan otomotiv endüstrisinde "chipageddon-çip felaketi" yaşanmaya başlandı.
Yeni model otomobillerde 100'den fazla mikroişlemci yer alıyor ve imalatçılan bunların hepsini tedarik edemiyor.
Daha sonra teknoloji şirketleri, bir biri ardına çip sorunu yaşamaya başladıklarını duyurdu.
Samsung kendi ürünleri ve diğer markaların ürünleri için hafıza çipi üretimi siparişlerine yetişemediğini açıkladı.
Salgının etkisi
Dünyadaki birçok sorunda olduğu gibi, sorunun nedeni kısmen koronavirüs.
Kısıtlamalarda insanların evden çalışabilmesine olanak sağlamak için bilgisayar ve diğer cihazların satışında patlama oldu. Ayrıca, evde geçen boş vakitlerini değerlendirmek için yeni cihazlar satın aldılar.
Bu arada, otomototiv endüstrisinin satışlarında ilk dönemlerde büyük düşüş oldu ve çip siparişlerinde kesintiye gittiler.
Ama sonra, 2020'nin üçüncü çeyreğinde otomobillere talep beklenenden daha da çok arttı ve tüketici elektroniğine olan talep de azalmadan sürdü.
5G altyapısı
Mevcut çip üreticileri kapasitelerini zorlarken, yeni tesisler açmak o kadar da basit değil.
Analist Richard Windsor, "Temel atıldıktan sonra fabrikayı açmak 18 ila 24 ay sürüyor. Ve inşa etseniz bile üretim ayarları yapmanız gerekiyor ki bu da zaman alıyor. Bu öyle açıp, kapatabileceğiniz bir şey değil" diyor.
5G altyapısının oluşturulması da talep üzerindeki baskıyı artırıyor.
Ve ABD'nin ticaret kısıtlamalarının yeni sipariş vermesine engel olmasından önce Huawei büyük bir sipariş verdi.
Üretim için genelde stok yapmayan otomotiv endüstrisiyse şu anda sıkıntı yaşıyor.
Son dönemde önde gelen çip üreticileri TSMC ve Samsung, son teknoloji ürünleri için bir hayli karmaşık yeni 5 nanometre çip üretim süreci için milyarlarca dolar harcadı.
Ancak uzmanlar, genel anlamda sektörün az yatırım yapılmasından muzdarip olduğunu belirtiyor.
Counterpoint Araştırma'nın geçtiğimiz günlerdeki raporunda, "İkinci sınıf üreticiler son birkaç yılda, düşük kazanç, az kar marjları ve yüksek borçluluk bildirimi yaptı. Karlılık anlamında küçük kuruluşlar için yeni tesisler açılması zor" denildi.
Ve bu çip üreticilerinin bir çoğu, ek talebe üretimi değil, fiyatlarını artırarak yanıt verdi.