Türk lirasındaki değer kaybının tarihi yüksek seviyeye ulaşmasının ardından dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TL mevduatlarına döviz kurlarındaki yükselişe endeksli getiriye ilişkin açıklaması sonrası TL, dolar ve euro karşısında sert yükseldi.

Döviz garantili mevduat planı ve TL’deki sert hareket uluslararası finans basınının da gündemine girdi.

ABD merkezli Bloomberg haberinde, “Hükümetin yeni önlemleri, yatırımcıların dolar talebini azaltmayı ve ülkenin para birimi için üç aylık kargaşaya son vermeyi amaçlıyor. Ancak yerel yatırımcıların nasıl tepki vereceği ve yeni politikaların sürdürülebilir olup olmadığı henüz belli değil” ifadelerine yer verdi.

Bloomberg verilerine göre, dün gece yaşanan hareket 1983’ten bu yana Türk lirasında kaydedilen en büyük ralli.

Konu ile ilgili Bloomberg’e konuşan Bank of Singapore yöneticisi Todd Schubert, “Program TL mevduat sahiplerinin güvenini bir miktar geri kazanabilirse, şimdilik lira için en kötünün bittiğinin sinyalini verebilir” dedi. Schubert, “Günün sonunda, faiz oranları enflasyona karşı güvenilir bir çıpa sağlayana kadar lira oynak ve aşağı yönlü baskıya maruz kalma eğiliminde olacak” diye konuştu.

Türkiye’nin kredi risk primlerinin hâlâ çok yüksek olduğunu hatırlatılan yazıda, yatırımcıların ülkenin borç geri ödeme kabiliyeti konusunda endişeleri olduğunu belirtti.

Bloomberg, sabah saatlerinde yayımlanan bir başka haberinde ise dün gece saatlerinde Japonya’da Türk lirasına yoğun ilginin olduğunu aktardı. Haberde yüksek getirili ancak riskli gelişen para birimlerine yönelik iştahlarıyla bilinen yatırımcıların TL’de günlük pozisyon aldığı belirtildi.

Liradaki aşırı oynaklık nedeniyle uzun vadeli pozisyonların çok azaldığı aktarılan haberde risk iştahı yüksek kısa vadeli oyuncuların TL’de alım yaptığı ifade edildi.

Tokyo merkezli Gaitame.com Araştırma Enstitüsü genel müdürü Takuya Kanda, “Liradaki hareketlerin çok aşırı olduğu göz önüne alındığında, Japon yatırımcılar saf bir yatırım olarak ondan uzaklaştı ve piyasada sadece kısa vadeli oyuncular kaldı” dedi.

İngiliz iş dünyası gazetesi Financial Times (FT) ise “Erdoğan faiz indirimlerinde ‘geri dönülmez’ sözü verirken Türk lirası dönüyor” başlıklı makalesinde, “TL’deki oynaklığın finansal sistemin sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin artan endişenin bir işareti olarak, temerrüde karşı korunmanın maliyeti keskin bir şekilde arttı” dedi.

Haberde “Erdoğan, artan enflasyona rağmen son dört ayda dört faiz indiriminde ısrar ederek 83 milyonluk ülkesini para krizine soktu” ifadelerine yer verilen yazıda, “Ekonomistler, büyük ölçüde dış finansmana bağımlı bir ülkede kontrolden çıkmış enflasyon ve tehlikeli finansal istikrarsızlık yaratacağı konusunda uyarıyorlar” denildi.

Ülkenin risk priminin yükseldiğini hatırlatan FT, “Ülkenin borcunun temerrüde düşmesine karşı koruma maliyeti de keskin bir şekilde yükseldi” dedi.

Reuters ise “Erdoğan’ın anti-dolarizasyon planının ardından Türk lirası geri döndü” başlığını attı.

Haberde, “Analistler, bugünün keskin kazanımlarından sonra bile, liranın bu yıl dolar karşısında değerinin yaklaşık yarısını kaybettiğini ve büyük ölçüde zarar gören güvenilirlik nedeniyle gelişen Türkiye’nin piyasa ekonomileri arasında açık ara en kötü performans gösteren olduğunu söylüyor” ifadelerine yer verildi.

FX ticareti şirketi Tempus’da işlem ve ticaretten sorumlu başkan yardımcısı John Doyle, “Bugünkü hareket, yalnızca Türk hükümetinin kurdaki dalgalanmalara karşı koruma sağlayacağına ilişkin açıklamasına dayanıyor” dedi. Doyle, “En önemli parça, liranın bankaların vaat ettiği faiz oranlarını aşması durumunda hükümetin lira mevduatlarındaki zararı telafi edeceğini söylemesidir. Ancak hükümet bu planı tam olarak nasıl uygulayacağını söylemedi” yorumunda bulundu

Konu ile ilgili Reuters’a konuşan Monex Europe FX Piyasa Analisti Ima Sammani, “Erdoğan’ın açıkladığı tedbirler rekor düşüşlere ve kesintisiz kırılmalara son verecek, ancak liranın geçen yıl görülen seviyelerde işlem görmesi için merkez bankasından daha fazla desteğe ihtiyaç var” dedi.