Elektrikte kayıp kaçak şokunu atlatamayan aboneler şimdide ‘serbest tüketici’ vurgunuyla karşı karşıya. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) ve sektör kaynaklarından alınan bilgiye göre, bazı elektrik dağıtım şirketleri (Perakende tarafı), serbest tüketici hakkı kazanan aboneleri rakip dağıtım şirketlerine kaptırmamak için sahte işlemlerle aboneyi bilgisi olmadan ‘serbest tüketici’ yapıyor. Yapılan bu sahtecilikle ilgili bazı şirketlere kesilen ceza tutarı milyon TL’yi geçti.

Sektörden bir yöneticinin konuya ilişkin yaptığı açıklamada şu çarpıcı bilgiler dikkat çekti. Sektör yöneticisi, “Elektrik faturası 125 TL ya da üzeri olan abone, serbest tüketicidir. Elektriği istediği tedarikçiden alabilir. Ancak bu konuda ciddi usulsüzlükler var. Aylık elektrik faturası bu rakamı geçen aboneler, serbest tüketici olup olmadıklarını sorgulasınlar. Çünkü, haberleri olmadan serbest tüketici yapılmış olabilirler. Bu suçtur. Hemen EPDK’ya şikayette bulunsunlar, hem de tazminat istesinler.” dedi.

Faturalar sorgulansın

EPİAŞ verilerine göre 40 milyon elektrik abonesinin sadece 2,2 milyonu serbest tüketici. Konut, sanayi, ticarethane aboneleri serbest tüketici olabiliyor ve bu abonelerin pazarlıkla elektriği yüzde 20 civarı ucuz almaları söz konusu. Serbest olmayan tüketici, görevli elektrik satış şirketinden elektrik almak zorunda ve birim satış fiyatını EPDK belirler.

Serbest tüketici uygulamasıyla elektrik pazarının azda olsa hareketlendiğine dikkat çeken sektör yönetici, “Ancak, ciddi haksızlıklar var. Mesela bir firma aboneyi vermemek için, abonenin haberi olmadan borçlu gösterebiliyor. Çünkü rakiplere müşteri bilgilerini paylaşması yasal zorunluluk. Böylece müşteri geçişlerini önlüyor. Buna karşı önlem alındı. Şimdide, sahte abonelikler yapılıyor. Abonenin haberi olmadan serbest tüketici gösteriliyor. Yine abone geçişleri önleniyor. Bu mevzuata göre yasak.” diye konuştu.

Kimler serbest tüketici olabilir

Elektrik piyasası mevzuatı gereği, EPDK’nın her yıl belirlediği tüketim limitini aşan aboneler, elektriği istediği tedarikçiden alabiliyor. Kurul’un 2016 yılı için belirlediği serbest tüketici limiti ise 3 bin 600 kwh (Kilowatsaat). Bu da aylık 125 TL civarı bir faturaya denk geliyor.

Serbest tüketici limiti 2015 yılında sıfırlanması gerekiyordu. Kurul, dağıtım şirketlerinin talepleri doğrultusunda (Alt yapı eksikliği gibi nedenler) bu rakamı sıfırlama yerine azaltmayı tercih etti. Serbest tüketiciler elektriği dağıtım şirketlerinin perakende şirketlerinin yanı sıra üretici, toptancı gibi tedarikçilerden pazarlıkla da satın alabiliyor.

Ayrıca serbest tüketici olabilmek için abonenin fatura borcu olmaması ve elektronik sayaç kullanması gerekiyor. Serbest tüketici işlemlerin başlaması içinde ilgili dağıtım şirketine başvurarak Serbest Tüketici Belgesi alması gerekiyor (Başvuru, perakende şirket üzerinden de yapılabiliyor).