AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın doğalgaz vaadini değerlendiren muhalefet temsilcileri ile uzmanlar bu hamlenin 14 Mayıs seçimleri öncesinde propaganda amaçlı olduğunu söyledi. Dün de kentsel dönüşüm ‘müjdesi’ veren Erdoğan doğalgaz dışında da birçok seçim rüşveti açıkladı. Oyları eridikçe ‘müjde’ açıklayan Erdoğan son kozlarını oynuyor.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, doğalgaz tüketimini bir ay boyunca ücretsiz hale getirdiğini, aylık 25 metreküplük kullanımdan da bir yıl ücret alınmayacağını açıkladı. AKP'nin daha önceki seçimlerde de kömürden beyaz eşyaya kadar çok sayıda ürün dağıttığını anımsatan muhalefet ile uzmanlar, bu hamlenin “propaganda” amaçlı yapıldığını kaydetti.
CHP Enerji Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, Karadeniz doğalgazının Türkiye’nin gücü olduğunu belirterek, Millet İttifakı iktidarında Türkiye’nin gücünü hiçbir çocuğun soğukta yatağa girmemesi için kullanacaklarını söyledi. Erdoğan’ın vaatleri hakkında değerlendirmelerde bulunan Akın, “Karadeniz doğalgazını bir yıl boyunca 25 metreküp vermekle kalmayacağız. İktidarımızda kışın ısınma lüks olmaktan çıkacak. Hiçbir evladımız yatağa soğukta girmeyecek” diye konuştu.
Isınmayı lüks haline getiren bir iktidarın vaatlerinin dikkate alınmaması gerektiğini kaydeden Akın, “Karadeniz’de doğalgaz bulunmasının üzerinden geçen 32 ayda doğalgaza konutlarda tam 17 defa zam yapıldı. Konut faturaları vergi, fon ve sistem kullanım bedeli hariç yaklaşık yüzde 230 oranında arttı. Vatandaş kombisini açamaz hale geldi. Resmi raporlara göre faturasını ödeyemediği için doğalgazı kesilen abone sayısı bir yılda yüzde 42 oranında artış gösterdi. Bu durum Türkiye’de ısınma ihtiyacınıN lüks haline geldiğini gösteriyor. Ama vatandaşlarımız merak etmesin. İktidarımızda ısınma temel bir ihtiyaç kapsamında lüks olmaktan çıkacak” dedi.
İNSANLARI YANILTIYORLAR
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Makine Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz da “müjdeyi” değerlendirdi. Saray yönetiminin bedava doğalgaz açıklamaları ile halkı yanılttığını vurgulayan Türkyılmaz, BirGün’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bu bir seçim öncesi ‘göz bağcılığıdır.’ İnsanlar yanıltılıyor. İlk olarak cumhurbaşkanının böyle bir yetkisi yok. Böyle bir karar alınmış değil. Bütçe dengeleri farklı bir konu. Neye göre yapacaklar hangi usulle yapacaklar? İkincisi, neden herkese? Plazada oturan yurttaşa da çadırda kalan yurttaşa da aynı imkan tanınmamalı. İhtiyacı olana verilmeli. 18 milyondan fazla abone var. Türkiye’nin gaz tüketiminin onda birinin ücretsiz hale getirileceği söyleniyor. Bunu nasıl yapacaklarını anlatmadılar. Bunun yerine vergiyi indirebilirlerdi. Vergi yıllar boyu yüzde 1’den yüzde 18’e çıktı. Bunu düşürmelilerdi. Ayrıca ayda yaklaşık 150 – 175 TL arasındaki bir tutardan bahsediyoruz. Faturaları neredeyse etkilemeyecek. Tamamen propaganda amaçlı bir adım. Eğer doğru bir şey yapmak istiyorlarsa düşük gelir gruplarına ihtiyacın tamamını sürekli olarak versinler.”
ÇIKARILAN GAZ BEDAVA VERİLEN KADAR YOK
“Karadeniz’de çıkarılacağı açıklanan gazın tamamı elde edilse bile bedava vermeyi taahhüt ettikleri miktarı karşılamıyor” diyen Türkyılmaz şöyle devam etti: “Karşılasaydı da bu bir yasama konusudur. Bugünkü cumhurbaşkanının yarın ayrıldığında söylediği sözlerin bir bağlayıcılığı yok. Bunun arkasından gelecek yeni bir operasyon var. Gelecek hafta Akkuyu Nükleer Santralı ile ilgili bir işleme imza atacaklar. Yakıt konusunda göz boyama operasyonu olacak. Bugün hâlâ nükleer yakıtın gelip gelmediği ile ilgili bilgi yok. Uluslararası kurallara göre taşınmış mı bilmiyoruz. Ama yakıtı getirdiklerini açıklayacaklar. Yine bir propaganda adımı. Akkuyu’yu da şimdiden dikkatle izlemek gerekiyor. Aynı hamleler yapılacak.”
SANDIK YAKLAŞINCA HALK HATIRLANIYOR
AKP’nin her seçim döneminde başvurduğu yöntemlerden biri rüşvet ve vaat siyaseti. Bu seçim döneminde de bunu çok sık kullanıyor. Son olarak dün de Erdoğan, ‘‘kentsel dönüşüm müjdesi’’ açıkladı.
"İlk müjdemizin adı Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden kampanyasıdır" diyen Erdoğan, "Dönüşüme giren evlerin maliyetinin yarısını devlet olarak biz karşılacağız. "İstanbul’da kira yardım tutarını 5 bin 250 liraya yükseltiyoruz. Kampanyamıza katılan vatandaşlarımız ister kira yardımından yararlanabilir ister uygun şartlı kredi ile evini yenileyebilir" dedi. Son dönemlerde AKP tarafından hayata geçirilen ya da vaat edilen bazı başlıklar şöyle:
EMEKLİ MAAŞINA ZAM: Emeklilerin uzun süredir istediği zamma kulak tıkayan AKP, seçim yaklaşınca bu tavırdan vazgeçti. Geçen günlerde yapılan zamla en düşük emekli maaşı 7 bin 500 TL’ye yükseltildi. Ayrıca uzun süredir bayram ikramiyesi olarak 1000 TL alan emeklilere bu bayram öncesi 2 bin TL verildi.
ÖĞRETMEN ATAMASI: Ülkedeki en önemli problemlerden olan ataması yapılmayan öğretmenler de seçim rüşvetine girdi. Uzun süredir hep 20 bin atama yapan iktidar 45 bin öğretmen ataması gerçekleştirileceğini açıkladı.
VERGİ AFFI: Vergi affı kararları 13 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımlandı. Alacaklar için 31 Aralık 2022 tarihi esas alınırken, vergiler, vergi cezaları, idari ve adli para cezaları, gümrük vergileri, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi feri alacaklar kapsama dahil edildi.
SÖZLEŞMELİLERE KADRO: AKP’nin seçim öncesi en önemli hamlelerinden biri de sözleşmeli personele kadro oldu. Ocak ayında Meclis’ten geçen düzenlemeyle kamuda sözleşmeli olarak çalışanlara kadro verilmesinin önü açıldı. Bunun yanında emekilikte yaşa takılanlar, 3600 ek gösterge gibi daha öncesinden hiç sıcak yaklaşılmayan konular da halka seçim rüşveti olarak sunuldu.
AKP tarafından 2023 seçim beyannamesinde ayrıca yeni vaatlere yer verildi. Bu vaatlerden bazıları şöyle:
Yükseköğrenimdeki gençlerimize bir defaya mahsus olmak üzere cep telefonu ve bilgisayar ediniminde vergi muafiyeti sağlayacağız, ayrıca aylık 10 GB ücretsiz internet vereceğiz.
Aile ve Gençlik Bankası üzerinden yeni evlenen çiftlere iki yılı geri ödemesiz 48 ay vadeli 150 bin lira faizsiz evlilik kredisi vereceğiz.
HER SEÇİMDE İNDİRİM
AKP seçim dönemi gelince doğalgazda indirim kartına başvuruyor. Elektrik ve doğalgazda son beş yılda yapılan iki indirim de seçim öncesine denk geldi. 2019 yerel seçimlerin önce ilk indirim yapıldı. O dönem doğalgaza ve elektriğe yüzde 10 indirim yapıldı. İkinci indirim ise bu ay gerçekleşti. Geçen ay indirim yapılacağını AKP grup toplantısında duyuran Erdoğan şunları demişti: “'Elektrikte tüm abone gruplarında nisan ayından itibaren yüzde 15 indirime gidiyoruz. Sanayicilerimizin kullandığı ve konut aboneliğine göre oldukça yüksek kalan doğal gaz tarifesinde yine nisan ayından itibaren yüzde 20 indirim yapıyoruz."
Buna karşın seçimden sonra ise doğalgaza ve elektriğe sürekli zam geldi. Sadece geçen yıl elektrik yüzde 184, doğalgaz ise yüzde 164 zamlandı.
Doğalgaza geçen yıl tam 4 defa zam yapıldı. Zam oranları ise şöyle oldu: Ocak yüzde 25, nisan yüzde 35, haziran yüzde 30, eylül yüzde 20. Karadeniz’de rezerv müjdesinin verilmesinden sonra konut tarifesinde 11, sanayi tarifesinde ise 15 kez zam yapıldı.
Elektrikte ise konuta tarifesine geçen yıl yapılan zamlar şöyle: Ocak düşük kademe yüzde 52, yüksek kademe yüzde 100, haziran yüzde 15, eylül yüzde 20.