Türkiye, 5 Haziran 2017’den bu yana Katar’a tecrit uygulayan Suudi Arabistan’a Türk Telekom (TT) üzerinden mesaj verdi. Türk Telekom için bankalardan aldığı kredinin taksitlerini ödeyemeyen Saudi Telecom’a Hazine Müsteşarlığı 23 Haziran’da ikaz mektubu gönderdi. Kredi taksitlerinin tahsilâtı Eylül 2016’dan beri aksadığı halde mektubun Katar krizinin hemen akabinde gönderilmesi manidar.

Ankara, bu şekilde Riyad’ın kendi hudutları haricindeki en büyük yatırımlarından birini kaybedebileceğini ima ediyor. Nitekim Türk Telekom’da altın hisse dâhil yüzde 25 hisse hâlâ Hazine’nin mülkiyetinde. Saudi Telecom (Otaş) 4,75 milyar dolar kredinin yeniden yapılandırmasında bankalarla anlaşamazsa ortaklık ana sözleşmesinin ilgili maddesi icra olunacak. Yönetim kurulunda Otaş’ı temsil eden isimler istifa etmiş sayılacak. Hazine bahsi geçen isimlerin yerine münasip gördüğü isimleri tayin edecek.

Türk Telekom ana sözleşmesinin altıncı maddesi, ortaklardan birinin temerrüde düşmesi durumunda diğer ortak Hazine’ye idareyi değiştirebilme imtiyazı veriyor.

Ana sözleşmenin 6 maddesine, A grubu hisse sahibinin temerrüde düşmenin gerçekleşmesinden itibaren 60 günlük süre içerisinde bunu gideremezse, “A Grubu Hisse Sahibi’nin Yönetim Kuruluna ve her bir Grup Şirketi’nin yönetim kuruluna tayin ettiği üyeler, Madde 6/C.5’inci maddesi uyarınca otomatikman istifa etmiş addedileceklerdir” ifadeleri dercedilmiş.

2005’te özelleştirildiğinden beri Türk Telekom’da Recep Tayyip Erdoğan’dan habersiz kuşun uçmadı. Yönetime ona yakın isimler haricinde kimse giremedi. Gelinen noktada Saudi Telecom’un köşeye sıkışmış hali sadece malî ya da ticarî şartlarla izah edilemez. Böyle bir izahat eksik kalacaktır.

Şirketin içinin planlı bir şekilde boşaltılıp taahhütlerin yerine getirilememesi üzerine hareket edildiği şüphelerini kuvvetlendiriyor. Körfez’de tansiyonu yükselten krizde Katar’a destek vermek üzere asker gönderecek kadar tarafını belli eden Erdoğan’ın, Türk Telekom borç girdabında bocalarken Hazine’nin elindeki kozu kullanmaması sürpriz olurdu.

İkaz mektubundan sonra Suudilerin önünde iki yol var. Vadesi geçmiş 580 milyon dolara yakın borcu, Hazine’nin mektubunu müteakip 60 günde (23 Ağustos’a kadar) Akbank, Garanti ve İş Bankası’na ödeyecekler ya da şirketi bir nevi kayyıma devredecekler.

Gecikmiş ödemeyi yapmaları kâfi gelmeyecek. Vadesi gelen diğer taksitleri de aksatmamak mecburiyetinde. 2016’ın son üç ayında 1,3 milyar lira, senenin tamamında 724 milyon lira zarar etmiş Telekom’un bu kadar yüksek tutarda döviz kredisini ödeme kabiliyeti şu an için mevcut değil. İlaveten Saudi Telecom maliyetler arttığı için yeniden döviz borcu almak istemiyor. Türkiye’de dövizin ne olacağı tam bir muamma.

Alacaklı bankalar en menfi ihtimale göre hazırlıklara başladı. Beyne’l-milel müşavirlik firmaları ile yeni bir yol haritası üzerinde çalışıyorlar. Muhtemelen Hazine’nin idareye el koyması safhasında bankaların rehin tuttuğu Türk Telekom hisseleri satışa çıkarılacak.

O safhada Suudiler bütün hisseleri de elden çıkarabilir. Böylece Türk Telekom’un patronu değişebilir. Borç krizinde bir seneye yakın bir müddet hiç adım atmazken şimdi bu kadar kapsamlı ve süratli bir siyaseti tercih etmeyi ‘rutin’ ile bağdaştırmak mümkün mü?

Türkiye tarihinin en büyük kredisi (4,75 milyar dolar) 2013 yılında 29 bankanın katılımıyla verilmişti. Krediyi tahsis eden bankalar arasında Akbank, BNP Paribas, Citigroup, Deutsche Bank, Garanti Bankası ve JP Morgan bulunuyor. Akbank kredide 1,5 milyar dolar ile en yüksek paya sahip banka. Onu yaklaşık 1 milyar dolarla Garanti, yaklaşık 500 milyon dolarla İş Bankası izliyor.

Alacaklı bankaların hazırlıkları herkesin Erdoğan’ın gözünün içine baktığı Türkiye’de formaliteden öteye geçemeyecektir. Her bahiste olduğu gibi bu mevzuda da Erdoğan ne derse o olacak.

Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga, Erdoğan’ın ekonomi müşaviri Yiğit Bulut ve yine Erdoğan’a yakın isimlerden Abdullah Tivnikli, İbrahim Eren ve Fuat Oktay’ın idare ettiği Türk Telekom’da olup bitenden Saudi Telecom’u mesul tutacaklar.

Yönetim Kurulu’nu kendisine bağlayan Erdoğan, akabinde aksaklıkların faturasını Suudilere kesiyor. Erdoğan kaidelerinde zerre kadar sapma yok: Kendisine muhalefet eden daha doğrusu onu sırtında taşımaktan vazgeçen yanıyor!

Katar’ı ablukaya alarak Erdoğan’ın uykularını kaçıran Suudiler hâdiselerin seyrini muhtemelen tahmin ediyordur. Erdoğan istedi diye Medine-i Münevvere’den 17 aileyi Türkiye’ye iade eden Riyad yönetimi, Telekom’un Katar krizinin parçası haline getirilmesine mukabil ne düşünüyordur acaba? “Aldatıldık” deme ihtimali hayli fazla.

Erdoğan, katar katar paraları tehdit eden tecride mukabil masaya Türk Telekom’u sürdü.

Suudiler, Türk Telekom’u kaybedebilir.

Semih Ardıç / tr724