4 yıldır Edirne Kapalı Cezaevi'nde tutuklu bulunan Halkların Demokratik Partisi'nin (HDH) eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarının demokratikleşme kapasitesinin son derece zayıf olduğunu söyledi.

AKP’nin kurucu üyelerinden Bülent Arınç’ın "Tahliye edilebilir" diyerek 'Devran' isimli kitabını tavsiye etmesiyle tartışmaların merkezine yerleşen Demirtaş, DW Türkçe'de Bülent Mumay'ın sorularını cevaplandırdı. 

AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve müttefiki Devlet Bahçeli’ olmak üzere Cumhur İttifakı'nı destekleyen kesimler Bülent Arınç'a yönelik ağır sözler sarf edilmişti. Arınç’ın Saray’daki görevinden istifasına yol açan hakaretler, Erdoğan’ın reform vaadine dair beklentileri de azaltmıştı.

Bu, tümüyle siyasi koşullara ve gelişmelere bağlıdır. Bizler kişisel özgürlüğümüz için değil, toplumun özgürlüğü ve demokrasi için mücadele ediyoruz. Siyasi mahkûmların özgürlüğü de bu mücadelenin başarısı ile bağlantılıdır.

Daha çok, okuyarak ve yazarak. Kitap çalışmalarım da devam ediyor.

Covid-19 için bizim kişisel tedbir alma imkânımız bulunmuyor. Sonuçta bir hücrede iki kişi kalıyoruz. Neyin tedbirini alabiliriz ki! Ancak avukat ve aile görüşlerinde tedbir amaçlı ciddi kısıtlamalar yapıldı. Spor dahil tüm faaliyetlerimiz de iptal edildi. Tüm zamanımızı hücrede geçiriyoruz.

HDP’nin büyümesinde benim kadar, binlerce HDP üyesinin ve milyonlarca gönüllümüzün emeği var. HDP’nin başarısı sırf benim şahsi başarım değildir, bunu özellikle belirtmek istiyorum ve elbette siyaseti halen çok yakından takip ediyorum.

Ekonomik, siyasi ve sosyokültürel açıdan ciddi krizler yaşanıyor ve gidişatın düzeleceğine dair de hiçbir somut gelişme görünmüyor. 

Maalesef Türkiye’de her şey çok daha kötüye gidiyor. Toplumun içinde bulunduğu durum derin bir umutsuzluk ve mutsuzluk hali.

Burada, umudu var etmek ve çözüm üretmekle sorumlu olan muhalefettir. Ben, muhalefetin bir araya gelerek güçlü bir alternatif oluşturacağına ve umudu somut hale getireceğine inanıyorum. 

Elbette Türkiye’yi 18 yıldır yönetenlere ait.

İyi Parti’ye bir desteğimiz olmadı, ancak diğer muhalif güçlere, demokrasinin gelişmesi amacıyla sunulan desteğin doğru olduğunu düşünüyorum.

Bu kirli propagandaya Türkiye’de artık kimse inanmıyor. Demokratik zeminlerde siyasi iş birliği meşru ve normaldir.

HDP, Kürtler dahil tüm Türkiye toplumunun ve ezilenlerinin ortak partisidir. Bu tutumun ve politikanın devam ettiğini rahatlıkla söyleyebilirim.

HDP’nin şiddetle, silahla hiçbir bağlantısı yoktur, olamaz. Kürt sorununun barışçıl çözümü için Türkiye’deki diğer siyasi partilerden farklı bir siyasi perspektif ortaya koymak hiçbir şekilde HDP’nin şiddeti savunduğu anlamına gelmez. 

HDP’de görev alan herkes, barışçıl siyaseti savunduğu için HDP’dedir. Bununla birlikte, HDP’nin de bu barışçıl ve demokratik siyaset misyonunu daha güçlü bir şekilde ve sık sık vurgulamasında fayda var.

Yüzlerce HDP'li bugün cezaevinde, siz de onlardan birisiniz. Sizce HDP bu koşullar altında hâlâ siyasal faaliyetlerde bulunabiliyor mu?

Maalesef yüzlerce değil, binlerce HDP’li cezaevinde. Ve bu durum siyasi çalışmaları elbette zorlaştırıyor. Ancak binlerce gönüllünün ve halkın desteğiyle, çalışmalar yürüyor.

Berat Albayrak’ın görevden ayrılmasından sonra hükümetin bir tür serbest düşüşte olduğu görülüyor. Erdoğan’ın daha ne kadar uzun süre gücü elinde tutabileceğini düşünüyorsunuz?

Erdoğan açısından siyasi durumun giderek zorlaştığı görülüyor. Mevcut gelişmeler, erken seçimi giderek mecburi kılıyor. Çünkü sürdürülebilir bir krizden söz etmiyoruz. 

Yapısal ve giderek derinleşen ciddi bir kriz hâli yaşıyoruz. Bu kaos ortamında iktidarın bütün gücü uzun süre elinde tutabileceğini düşünmüyorum. Zaten bu sebeple tek çıkış yolu olarak erken seçimin ihtimal dahilinde olduğunu düşünüyorum.

Elbette benim gönlümden geçen, HDP’nin ilkelerini benimsemiş ve savunan bir adayın kazanmasıdır. Ancak seçim dönemine girilmeden isimler üzerinden tartışmak doğru olmaz. Şu anda demokrasi için ilkeleri konuşmak ve bu ilkeler etrafında birleşmek daha anlamlıdır.

Siyaseti niyetler üzerinden okuyamayız. Ancak somut adım ve gelişmelere göre değerlendirme yapabiliriz. Hükûmetin geçmiş pratiklerine baktığımızda, demokratikleşme kapasitesinin son derece zayıf olduğunu söyleyebiliriz. Fakat toplumun acil sorunlarının çözümü için doğru ve inandırıcı adımlar atılırsa buna da kimse karşı çıkmaz. 

Erdoğan’ın gerçekçi olup olmadığını vaatlerinden değil, somut adımlarından anlayabiliriz. Bunu da hep birlikte göreceğiz.

Benimle ilgili süreç hukuktan tümüyle uzak, siyasi bir karardır. Zaten bunu Erdoğan dahil, tüm hükûmet sözcüleri de açıkça ifade ediyorlar. Hakkımda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi, ciddi ihlal kararları vermiş olmasına rağmen halen cezaevinde tutulmamın sebebi siyasi husumetin devam ediyor olmasıdır.

Bülent Arınç’ın açıklamalarının sebebini bilmem mümkün değil. Ancak geç kalmış olsa da ahlaki, vicdani ve adaletli bir yaklaşım olduğunu da belirtmem gerekir. Fakat yine de demokrasi ve reform meseleleri kişiler üzerinden değil, ilkeler üzerinden tartışılmalıdır. Çünkü özgürlük ve insan hakları toplumun tamamının acil ihtiyacı ve beklentisidir. 

Umarım muhalefetin de desteği alınarak gerçekçi ve somut adımlar atılır. Çünkü bu tür meseleler geniş kesimlerle ortaklaşmayı, aynı zamanda da ciddiyet ve samimiyeti gerektirir. Hükûmette bu kapasitenin olup olmadığını yakın zamanda göreceğiz.

İçeride de olsam dışarıda da olsam siyasi mücadelemi mutlaka sürdürürüm. Ancak bunu hangi pozisyonda yürütebileceğimi dönemin şartlarına göre belirleyebilirim.