Küçük yaşlardan itibaren bize iyilik yapan insanlara teşekkür etmemiz öğretildi. Sihirli cümlelerden olduğu bilinen bu ifadeler insanlarla iyi ilişkiler kurabilmemiz için gerekli olduğundan biz de çocuklarımıza bu konuda yetiştirmeğe çalışırız. Herhangi bir iyiliğe karşı gösterilen memnuniyet ve minnettarlığı ifade etmek sözcüklerle veya davranışlarla olur ki buna şükür denir. Teşekkür etmek aslında şükretmekle ilişkilidir. Kuran-ı Kerim de çok tekrar edilen bu mevzuyu ehillerine bırakarak, şükür duygusunun ve minnettarlığın zihinsel ve fiziksel faydalarının üstünde duracağım. Araştırmalar, müteşekkir hissetmenin, ruh halini iyileştireceğini ve bağışıklığı sistemini güçlendirerek hastalıklarla daha kolay mücadele edilebileceğini gösteriyor. Böylece minnettar insanlar, yaptıkları işte daha enerjik, daha mutlu ve daha az depresif olarak karşımıza çıkıyor.

Minnettar olmak doğal bir antidepresandır. Depresyonu olan çoğu kişiye semptomları hafifletmek için ilaç verilir. Peki minnettar olmanın, depresyon semptomlarını hafifletmede ilaçlarla benzer etkileri olabileceğini biliyor muydunuz? Çevremizdeki insanlara teşekkür etmek veya davranışlarla minneti belli etmek, kişinin duygularını iyileştirebilir. İnsan duyguları nörotransmitterlerden etkilenir. Duygu durum düzenlemesinden sorumlu olan yaygın nörotransmitterler dopamin ve serotonindir. Şükran gösterildiğinde mutlu hissettiren en önemli sinyal taşıyıcılarıdır. Beynimiz yeteri kadar takdir etme ve şükür duygusuyla ileti almazsa, problem üretme mekanizması devreye girer ve davranışlara yansır. Düzenli olarak minnettarlık gösteren insanların güçlü sinir sistemi vardır ve problem üretme mekanizmalarını baskılar, çözüm üretme devreye girer. 

1-Toksik duyguları serbest bırakır: Minnettarlık yaparak beynimizin hafıza merkezi, amigdala adı verilen kısımlarını aktive ederiz. Kişi takdir ettiğinde, beyin, ruh halini iyileştiren, kaygı ve strese neden olan hormonları daha az salgılatır. Minnettarlık ve takdir üzerine yapılan çalışmalara göre, minnettar hisseden katılımcılarda, stres hormonu olan kortizol seviyesinde azalma, daha güçlü kalp işlevleri ve duygusal aksiliklere karşı direnç görülmüştür. Uzun yıllar devam eden araştırmalar, minnettarlık hissinin stresle ve toksik duygularla daha iyi başa çıkıldığını göstermiştir.

2-Ağrıları azaltır: Minnettar insanlar daha sağlıklı olma eğilimindedirler. Minnettarlık hissi, sinirsel bozulmanın etkilerini yavaşlatır. İltihaplanmaların azalmasına ve kan basıncının düşmesine yol açar. Araştırmalar, takdir ettiğiniz zamanlarda vücudunuzun kan damarlarını genişleten, kan basıncını düşüren ve kalbi koruyan oksitosin hormonu salgıladığını gösterdi. İnanılmaz gelebilir ama şükran duygusu bu şekildeki etkilerle ağrıları azaltabilir.

3-Uyku kalitesini arttırır: Beyninizde hipotalamus adı verilen kısım, minnet duyulduğunda devreye girer. Bu bölge birçok şeyden sorumludur ve bunların arasında uyku döngüleri vardır. Şükrederek hipotalamus aktive edilir ve olumlu düşüncelerle daha kaliteli bir uykuya sebep olur. Psikosomatik Araştırmalar Dergisi'nde, minnettar hisseden insanların daha iyi ve daha uzun süre uyuduğunu kanıtlayan çalışmalar bulunur.

4-Stresle baş etmeye yardımcı olur: Şükran aynı zamanda stresi azaltmak için bir araçtır. Bunun nedeni, takdir göstermenin kortizol salınımında azalmaya yol açmasıdır. Kortizol bir stres hormonudur. Stresle başa çıkmak için; takdir etmek, depresyon ve anksiyete belirtilerinde azalmaya yol açar. Bu nedenle, daha az stresli bir hayat yaşamak istiyorsanız takdir etmeyi bilmek de iyi bir çözüm olacaktır.

5-İlişkileri düzeltmeyi sağlar: Minnettar hissederek kullanılan cümleler olumlu davranışlara dönüşür ve insanları birbirine bağlamaya yardımcı hormon olan oksitosin salgılanmasını arttırır. Sevgi, aşk, sadakat, mutluluk, umut gibi duyguların temel kaynağı olan bu hormon psikolojik bazı rahatsızlıkların tedavisinde de kullanılır.

Şükür bir beceridir. Şükretmenin gerekliliğini biliriz, ancak uygulama konusunda sıkıntılar yaşayabiliriz. Bu nedenle, teşekkür ve takdir etmenin, nazik veya kibar olmaktan daha fazlası olduğunu hatırlayarak çaba sarf etmemiz gerekebilir.

•Bir şükran günlüğü tutun. Her gün en az üç şükür sebebinizi yazmak farkındalığınızı arttıracaktır. Şükran duygusu hayata bakışınızı geliştirecektir. 

•Kendinizle ilgili olumlu şeyler düşünün ve öz şefkat uygulayın. Elbette kendi nefsinizin savcısı başkalarının avukatı disiplini yanlışlarınızı fark etmeniz konusunda gereklidir. Ama acımasızca kendinizi eleştirmek de bahşedilen güzellikleri perdeler. Sahip olduklarınızı takdir etmek, kendinizi daha iyimser ve memnun hissetmenizi sağlar.

•Minnettarlık duygunuzu geliştirmek için kendinizin ne kadar iyi olduğuna odaklanmak yerine çevrenizdekilerin olumlu yönlerine odaklanın. Bu yönlerini kelimelerle veya davranışlarla takdir edin.

•Şükür sadece olumlu deneyimlerle ilgili değildir. Aslında, bazen zor durumlar hakkında düşünmek, neye şükretmeniz gerektiğini gerçekten belirlemenize yardımcı olabilir. Daha önce yaşadığınız olumsuzlukların, bugün olduğunuz kişiye dönüşmenize nasıl yardımcı olduğunu hatırlayın. Şükretmenin, travma sonrası stres bozukluğu geliştirme olasılığını azaltmaya yardımcı olduğunu gösteren kanıtlar da mevcuttur.

Dilimizle, kalbimizle ve hareketlerimizle ifade edebileceğimiz şükür ile nimetlerin artacağı müjdeler arasındadır. Unutmayalım; insanlara teşekkür etmeyen, Allah’a da şükretmez. Bu vesileyle şükür hâlinin hepimize şifa ve huzur getirmesini dilerim.