Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Korona virüs pandemisinin de etkisiyle bağışıklık sistemimizin güçlü olmasının önemini vurguluyor
ESRA BÜYÜKCOMBAK
Akademisyen (Genetik ve Biyoloji Mühendisliği)
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Korona virüs pandemisinin de etkisiyle bağışıklık sistemimizin güçlü olmasının önemini vurguluyor. Peki biz bunun için ne yapabileceğimizi biliyor muyuz? Bağışıklık sistemi diğer adıyla immün sistem çeşitli hücreleri , organlar ve dokulardan oluşan kompleks bir sistemdir. Bu kompleks sistem diğer bütün vücut sistemleriyle uyumlu çalıştığı için bütün sağlık önerilerine dikkat etmek gerekiyor. Bağışıklık sistemi vücudun savunma sistemidir. Çeşitli hücreler ve proteinler görev yapar. Bağışıklık sisteminin başrol oyuncusu ise akyuvarlar (lökositler) adı verilen hücrelerdir; vücuda giren hastalık yapıcı (patojen) tüm faktörlere karşı koruyucudurlar.
Doğuştan gelen ve sonradan kazanılan bağışıklık sistemi
Bağışıklık sistemi bize doğduğumuz andan itibaren bahşedilmiştir ve ömür boyu koruma sağlar. Doğuştan gelen bağışıklığa en güzel örnek tüm vücudumuzu kaplayan derimizdir. Rabbimizin mikroplara karşı zırh olarak tek parça halinde yarattığı derimiz, vücudumuzu enfeksiyon, kanser ve zehirli maddelerden korur. Göze giren toz taneciklerinden dolayı gözyaşının artması da başka bir doğal savunma örneğidir. Gözyaşı, antibakteriyel etkiye sahiptir ve mikroplara karşı enfeksiyonu önlemeye çalışan bir madde içerir. Böylece vücuda girmeye çalışan yabancı maddeler uzaklaştırılmış olur. Bağışıklık sonradan ya hastalığı geçirerek veya aşı olarak da kazanılabilir. Başka bir kaynaktan “ödünç alınan” ancak çok uzun sürmeyen pasif bağışıklık da sonradan kazanılır. Örneğin, bir bebek anne karnında plasenta yoluyla ve doğumdan sonra da anne sütüyle bağışıklık kazanır. Bu sayede henüz çok güçsüz olan bebeğe takviye kuvvet gönderilmiş ve böylece hayatının ilk yıllarında bazı enfeksiyonlardan korunmuş olur.
Bağışıklık sisteminin zayıf olduğu nasıl anlaşılır?
Herkesin bağışıklık sistemi farklıdır. Yoğun çalışmak, stres altında kalmak, dengesiz beslenmek, az hareket etmek ve kronik hastalıklar gibi birçok etken bağışıklık sisteminizi zayıflatabilir. Sık enfeksiyon geçiriyorsanız, cildinizde çok sık sebebini bilmediğiniz yaralar veya sivilceler çıkıyorsa ve yılda birkaç kez tekrar eden uçuklarınız varsa bağışıklık sisteminiz size uyarıcı işaretlerini gönderiyor demektir. Eğer herkesin çok hafif geçirdiği enfeksiyonu siz ağır geçiriyorsanız, stresli zamanlarda daha fazla hastalanıyorsanız, yaralarınız geç iyileşiyorsa veya sürekli yorgun ve halsiz hissediyorsanız bağışıklık sisteminiz zayıf olabilir.
Bağışıklık sistemi nasıl güçlendirilir?
Kendimizi Covid -19’dan korumak için hijyen, maske ve mesafeyi çok duyduğumuz bugünlerde bağışıklık sistemimizi güçlendirmenin önemini de biliyoruz. Vücudumuz birbiriyle koordineli çalışan bir sistem şeklinde yaratıldığı için sağlıklı yaşam tarzı önerilerinin ne kadar önemli olduğunu unutmamamız gerekiyor. Örneğin yetersiz uyku, vücudun bağışıklık sisteminin çok önemli bileşeni olan beyaz kan hücrelerinin normal üretimini azaltır. Bu yüzden yaşa bağlı değişen uyku saati doğru belirlenmeli ve yeterli uyku alınımına dikkat edilmelidir. Düzenli egzersiz yapmanın da vücudumuz için önemini bilmeyen yoktur. En kolay egzersiz olan yürüyüş yapmakla ilgili yapılan araştırmalar, düzenli yürüyenlerin, daha az yürüyenlere göre % 43 daha az hastalık geçirdiğini gösteriyor.
Dengeli beslenme, bir kişinin genel sağlık durumunu korumasına yardımcı olur. Bunun için sebze, meyve ağırlıklı ve çok renkli besinler tüketmek, karbonhidrat ve şeker tüketimini sınırlamak gibi temel kuralları hatırlamak ve uygulamak önemli. Sebzeler, meyveler, kabuklu yemişler ve baklagilleri tüketerek çeşitli vitamin ve mineralleri alabilirsiniz. Her çeşit vitamin vücudumuz için büyük öneme sahiptir. Farklı besinlerle bağışıklık sistemi için önemli olan A, B, C, E, D vitaminlerini, demir, folik asit, çinko ve selenyumu almış olursunuz. Böylece bağışıklık sisteminizin ve tüm vücudunuzun en iyi şekilde çalışmasını desteklersiniz.
Unutmamanız gerekir ki stres ve bağışıklık sistemi arasında da çok önemli bir bağlantı bulunur. Yoğun stres, enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olan beyaz kan hücrelerinin azalmasına sebep olur. Bu azalma hastalıklara davetiye çıkarabilir. Vücudunuz o dönemde bir enfeksiyonla karşılaşırsa kaçınılmaz son sizi bekler. Bu yüzden bağışıklık sisteminizi olumsuz etkileyebilecek durumlardan kaçınmak çok önemlidir.