[Esra Büyükcombak] Diş macunu seçerken nelere dikkat edilmeli

Samanyoluhaber.com yazarı Akademisyen Esra Büyükcombak bu haftaki yazısında, 'Diş macunu seçerken nelere dikkat edilmeli' sorusunu cevapladı
ESRA BÜYÜKCOMBAK 
Akademisyen (Genetik ve Biyoloji Mühendisliği)

Hiç kendinizi bir market rafındaki renkli diş macunu kutularına bakarak hangisinin sizin için en iyi olduğunu düşünürken buldunuz mu? Piyasada birbirinden şık etiketleri ve farklı içerikleriyle o kadar çok diş macunu çeşidi var ki hangisini seçeceğinizden tam olarak emin olamıyorsunuz.


Daha beyaz! Daha parlak! Daha ferah nefes! Renkli ambalajlardan size vaat edilen ifadelerle kafanız karışsa da önemli olan bu ürünlerin içeriğini bilmektir. Günde en az iki kez diş fırçalamanın gerekli olduğunu düşününce doğru macunu seçmenin önemi daha iyi anlaşılıyor. Kimi zaman çürüklerle, kimi zaman da tartarlarla mücadele etmek için diş macunu değiştirmek zorunda kalabiliyoruz. Pek çok diş macunu, dikkat edilmediği takdirde fark edilmesi zor olabilecek zararlı kimyasallar içeriyor. Bu hafta diş macunlarında kaçınılması gereken zararlı bileşenleri yazdım.

Diş macununun içeriği neden önemlidir?

İnsan ağzı milyonlarca mikroorganizmaya ev sahipliği yapar. Çoğu zararsız olmasına rağmen, bazıları diş çürümesi veya diş eti hastalığı gibi oral enfeksiyonlara neden olabilir. Bu mikroorganizmalar, artık gıda parçacıkları, ürün asidi ve uçucu kükürt molekülleri ile beslenirler. Asit, diş minesine zarar vererek çürük oluşumuna neden olurken, uçucu kükürt molekülleri ağız kokusuna neden olur. Bu sorunları ortadan kaldırmak için kullandığımız diş macununu doğrudan yutmuyor olsak bile, ağzımızda kimyasalların kısmen emilimi gerçekleşir ve kan dolaşımına dahil olarak genel sağlığımızı olumsuz etkileyebilir.

Diş macunlarında yaygın bulunan bazı katkı maddeleri

Titanyum Dioksit (TiO2), diş macununu beyaz yapmak için renklendirici olarak eklenen inorganik bileşiktir. Çalışmalar, kanserojen olabileceği ve toksiteye neden olabileceği için titanyum dioksitin kullanılması konusunda dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor.

Triklosan, birçok tüketici ürününe antibakteriyel ajan olarak eklenen bir pestisittir.T riklosan ile hormon bozulması arasında bağlantı kuran çok sayıda deney çalışması yapılmıştır. 

Sodyum lauril sülfat (SLS), diş macunlarında köpürtücü olarak kullanılmaktadır. Çalışmalar SLS'nin toksik yani zehirli olduğunu ispatlamıştır, ancak yine de birçok kozmetik üründe ve diş macununda kullanılmaktadır. SLS ağzı tahriş eder ve bu da aftlara yol açabilir. Diş macunu içerik listelerinde bu tehlikeli ve sinsi kimyasalı ararken fark etmeyebilirsiniz. Üreticiler genellikle SLS'yi farklı isimlerle belirtirler. İşte bunlardan bazıları; Sodyum dodesil sülfat (SDS)- Monododesil ester- Sodyum tuzu-Sülfürik asit.

Florür, diş yapısının yeniden mineralleşmesine yardımcı olarak boşlukları önlemek için eklenen bir kimyasaldır. Florürün yutulması, mide bulantısı, kusma ve baş ağrıları ile bölgesel toksiteye neden olabilir. Bu yüzden diş macununu yutma riski olan çocuklarda florürsüz veya çok düşük oranlı olanlar tercih edilmelidir.

Yapay renklendiriciler ve tatlandırıcılar, diş macunlarını estetik açıdan cazip hale getirmek için kullanılır. Çalışmalar, yapay renklendiricilerin ve tatlandırıcıların (özellikle sakkarin) çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye neden olduğunu gösteriyor. 

Aşındırıcı bileşenler, bakteri topluluklarını dişlerden temizlemeye yardımcı olmak için diş macununa aşındırıcı bileşenler eklenir. Diş macununun etkili olması için hafif aşındırıcı olması yeterlidir. Hidratlı silika gibi kullanılan bazı aşındırıcılar çok pürüzlüdür. Bu bileşenler diş minesini soyup hassasiyet oluşturarak diş eti çekilmesine neden olabilir.

Parabenler, diş macununun raf ömrünü uzatmak için koruyucu olarak kullanılan kimyasallardır. Hormonları bozduğu bilinen parabenler, bir çok kozmetik ve market ürününde kullanılır. Bu münferit ürünlerdeki seviyeler "güvenli" kabul edilse bile vücudumuzdaki birikim, meme kanseri riskinde olası bir artış da dahil olmak üzere farklı sorunlara neden olabilir.
 
Aspartam, aroma maddesi olarak kullanılan başka bir yapay tatlandırıcıdır. Aspartam yutulduğunda, bileşiğindeki kimyasalların bazıları alkol olan metanole parçalanır. Bu kimyasal  vücutta biriktikçe  baş ağrıları, baş dönmesi, halsizlik, hafıza kaybı ve mide-bağırsak sıkıntısına neden olabilir.

Dietanolamin (DEA), diş macunlarında köpürtücü olarak kullanılan bir kimyasaldır. Bu bileşik, bilinen başka bir hormon bozucudur. Aynı zamanda organlarda toksik madde şeklinde birikerek hasara neden olabilir.

Diş macunlarının altındaki renkli kareler ne anlama geliyor?

Diş macunu tüplerinin altında yer alan renkler diş macununun içeriğine dair bilgi vermez. Bu renklerin diş macununun içeriğinin doğallığını belirttiği tarzındaki yaklaşım yanlıştır. Bu karelerin yeşil, mavi, siyah veya kırmızı olması göz damgası adı verilen ve üretim aşamasında otomatik tüpün kesileceği noktayı belirlemek için kullanılan işaretlerdir. Sağlığınız için doğal içeriğe sahip, onaylı diş macunlarını diş hekiminize danışarak almanız en doğru tercih olacaktır.

[email protected]        Twitter:@esrabc

28 Aralık 2022 15:00
DİĞER HABERLER