[Esra Büyükcombak] Hurma süper gıda mı, yoksa işlenmiş şekerli tehlike mi?

Hurmalar süper yiyecek kategorisine girdikleri için Ramazan dışında da tüketilmesi yaygınlaşan besinlerdir Samanyoluhaber.com yazarı Akademisyen Esra Büyükcombak bu haftaki yazısında hurmayı yazdı

ESRA BÜYÜKCOMBAK 
Akademisyen (Genetik ve Biyoloji Mühendisliği)

Hurmalar süper yiyecek kategorisine girdikleri için Ramazan dışında da tüketilmesi yaygınlaşan ve tavsiye edilen besinlerdir. Uzun zamandır pek çok beslenme trendinde doğal tatlandırıcı olarak yerini alan ve Phonenix dactylifera olarak adlandırılan hurma ağacının binlerce çeşidi vardır. Kaliteli besin değerleri ile beslenme açısından vücudun pek çok ihtiyacını karşılayan hurmanın saymakla bitmeyen faydaları vardır. 

Hurmanın Faydaları
Besleyicidir; kuru oldukları için besleyici değeri çoğu taze meyveden daha yüksektir. Hurmadaki kalorilerin çoğu içerdiği karbonhidratlardan gelir. Geri kalanı çok az miktarda proteinden elde edilir. Zengin vitamin içeriği ile sinir sistemini korur, kansızlığa iyi gelir.
Yüksek miktarda lif içerir;  bağırsak sağlığınız ve dolayısıyla genel sağlığınız için önemlidir. Lif, kabızlığı önleyerek sindirim sisteminize fayda sağlar ve düzenli bağırsak hareketlerini destekler. 
Çeşitli antioksidanları içerir; hücrelerin yenilenmesini, yaraların iyileşmesini ve daha geç yaşlanmayı sağlar. Çeşitli hastalıklara yakalanma riskini de düşürür. İncir ve kuru erik gibi benzer meyve türleriyle karşılaştırıldığında, hurma daha yüksek antioksidan içeriğine sahiptir. Aynı zamanda, kalp hastalığı, kanser  ve diyabet gibi bazı kronik hastalıkların gelişmesini önlemeye yardımcı olan çeşitli antioksidanları içerir. 
Beyin sağlığını destekler; Alzheimer hastalığının görülme riskini azaltmak için önemli olan beyin iltihabını azaltır. Ayrıca içerdiği potasyum sayesinde sinir sisteminizi güçlendirir. A ve B vitamini çeşitlerinden zengin olması ve içerdiği yüksek miktardaki magnezyum sayesinde hafızayı destekler.Bu içeriklerin stres ve gerginliği giderici etkisini de göz ardı etmemek gerekir.
Anne ve bebek sağlığını destekler; Hz. Meryem (as) annemizin hurma ağacıyla ilişkili doğum hadisesini hatırlatarak hurma içeriğindeki oksitosin maddesinin, özellikle son aylarda tüketilmesiyle doğumu kolaylaştırıcı etkisini belirtelim. Hurmadaki folik asit anne karnındaki bebeğin beyin gelişimine katkıda bulunur. Doğum sonrasında ise anne sütünü artırıcı etkisiyle de bilinir.
Kemikleri güçlendirir; hurma fosfor, potasyum, kalsiyum ve magnezyum gibi çeşitli mineraller içerir. Bu mineraller sayesinde güçlü kemik oluşumu desteklenir. 
Glisemik indeksi düşüktür; lif ve antioksidanlar sayesinde kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olma potansiyeline sahiptir. Yüksek lif içeriği nedeniyle kan şekeri kontrolü sağlar. Yani içerdiği şeker kana yavaş karışır.
Bağışıklık sistemini destekler; A ve C vitaminleriyle birlikte selenyum ve magnezyum mineralleri, bağışıklık sistemini güçlendirir. Enfeksiyonlara karşı koruyucudur. 



İşlenmiş Hurmalar

Sağlıklı yaşam bilinci gün geçtikçe artıyor ve doğal, besleyici gıdaların önemi daha da belirgin hale geliyor. Ancak, bazı gıdaların üretim süreçlerindeki işlemler, doğallıklarını sorgulamamıza neden oluyor. İşte bu noktada, hurma ve glikoz arasındaki ilişki de sıkça merak edilen ve tartışılan konular arasında yer alıyor. Normalde hurma, doğal meyve şekeri olan früktozu içerir. Hurmalarda yapısal olarak bulunan basit fruktoz şekeri, meyvenin lif, vitamin ve mineral içeriğiyle dengeli bir şekilde tüketildiğinde sağlıklıdır. Yıllardır pek çok farklı kültürde besleyici ve lezzetli bir atıştırmalık olarak tüketilen hurma, maalesef başka bir basit şeker olan glikoz kullanımından dolayı bu özelliğini kaybedebiliyor. 

Glikoz, doğal olarak renksiz ve kokusuz bir yapıya sahip olup, gıda endüstrisinde tatlandırıcı ve besinlerin raf ömrünü uzatma amacıyla sıkça tercih edilen bir başka basit şekerdir. Ve maalesef  glikoz şekeriyle işlenmiş hurmalar faydadan çok zarar verebiliyor. Bu yüzden hurma alırken hurmanın işlenmiş olup olmamasına dikkat etmeniz gerekiyor. 

İşlenmiş olması demek; geçmiş yıllardan kalan veya düşük kaliteli hurmaların, glikoz şurubuna yatırılıp tekrar tatlandırılması ve doğallıktan uzaklaşarak yeniden satışa sunulması demektir. Bu nedenle hurma alırken “içindekiler” kısmını incelemenizi ve içeriğinde glikoz olan hurmalar yerine doğal ve katkısız ürünler tercih etmenizi tavsiye ederim. Glikoz şekeri ilaveli hurmalar, daha ıslak görünümlerinden ve yapışkanlıklarının daha fazla olmasından fark edilebilir.

Hurmalara glikoz şurubu eklenmesi, meyvenin doğal dengesini bozar ve aşırı miktarda şeker alımına neden olur. Ayrıca, eklenen glikoz şurubu, fruktozun karaciğerde işlenmesini arttırır ve metabolik sorunlara yol açar.  Bu nedenle, hurmanın doğallığını korumak ve sağlık açısından faydalarını en üst düzeye çıkarmak için eklenmiş şekerlerlerden kaçınılmalıdır.

Ne Kadar Yenmeli?

Hurmaların farklı boyutlarına bağlı olarak doğal şeker içerikleri de değişebilir, bu da tükettiğiniz hurmanın boyutuna dikkat etmenizi gerektirir. Doğru porsiyon adedini seçmek önemlidir çünkü dört adet hurma, yaklaşık olarak bir porsiyon meyve ile eşdeğerdir ve ortalama altmış kalori içerir. Hurma, vitamin ve mineraller açısından zengin olsa da, kontrollü bir şekilde tüketilmesi önerilir. Her bireyin besin ihtiyacı farklı olduğu için, günlük hurma tüketim miktarı kişinin yaşına, cinsiyetine, yaşam tarzına ve fiziksel aktivitesine bağlı olarak değişir. Dengeli bir beslenme programı içinde hurmanın uygun miktarlarda tüketilmesi, sağlıklı bir yaşam tarzını destekler.

[email protected]                          X:@esrab

27 Mart 2024 13:56
DİĞER HABERLER