[Esra Büyükcombak] Rutinlerin zihinsel ve bedensel sağlığımıza etkisi

Samanyoluhaber.com yazarı Akademisyen Esra Büyükcombak bu haftaki yazısında Ruh sağlığınızı iyileştirmek için yapılabilecekleri okuyucularına aktardı...
ESRA BÜYÜKCOMBAK
Akademisyen (Genetik ve Biyoloji Mühendisliği)

Günlük yaptığımız pek çok şey sıradandır ve zaman zaman sıkıcı olabilir. Çalışmak, temizlik yapmak, yemek pişirmek gibi işler genellikle rutinlerimizdir. "Rutin" kelimesi tekrarlardan dolayı size sıkıcılığı çağrıştırabilir.  Ancak rutinler inanılmaz derecede güçlü olabilir. Sağlık, üretkenlik ve hatta özgüven gelişimine katkı sağlayabilir. Yapılan araştırmalar, basit bir rutin olan yatağınızı toplamanın bile mutluluk ve özgüven duygusu ile hedeflerinize daha kolay ulaşabileceğinizi gösteriyor. 

Rutin kelimesi anlam olarak "çok az bilinçli düşünce gerektiren bir göreve anlık olarak zaman ayırmayı içeren tekrarlanan bir davranış demektir. Günlük rutinler, son dakika kararları vermeden ve çok fazla beklenti içermeyen görevler üzerinde çalışmak için daha az zaman ve enerji harcamanızdır. Rutinlerimize hizmet etmek için koşturmamalıyız. Rutinlerimiz bize hizmet etmeli, gereksiz gidip gelmeleri ortadan kaldırmalı ve bizi daha mutlu ve sağlıklı yapan seçimleri mümkün olduğunca hayatımıza dahil etmeliyiz. Bunun için de planlama, çaba ve hepsinden önemlisi sabır gerekir.



 Ruh sağlığınızı iyileştirmek için rutinleri nasıl kullanabiliriz

Sağlıklı insan, kim olduğunuzdur. Alışkanlıklarınız kimliğinizi şekillendirir ve sizin kim olduğunuza dair kanıtlar sunar. Ve kimliğiniz alışkanlıklarınızı yönlendirir. Doğru alışkanlıklar sizi daha mutlu edebilir ve çeşitli duygudurum bozukluklarının semptomlarını azaltmaya ve hatta ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir. Düzensiz biyolojik saatleri olan kişilerin depresyon ve duygudurum bozukluklarına yakalanma ihtimallerinin daha yüksek olması rastlantı değildir. Günlük rutinlerin, bağımlılıktan kurtulanlara ve diğer zihinsel sağlık sorunlarıyla mücadele edenlere fayda sağladığı kanıtlanmıştır. Asıl soru ruh sağlığınızı iyileştirmek için rutinleri nasıl kullanabileceğinizdir. Bu durumda birincil ve ikincil olmak üzere farklı rutinlerden bahsedilebilir. Birincil rutinler, sağlıklı beslenme alışkanlığı, yeterli uyku ve kişisel bakım gibi daha az efor gerektirenler, ikincil rutinler ise hobiler, boş zaman ve sosyal aktiviteler, egzersiz, manevi gelişim gibi ekstra çaba gerektirenler. Her ikisi de sağlıklı bir yaşam ve olumlu bir ruh sağlığı sürdürmek için önemlidir. 



Rutinlerle Şekillenen Hayat

Ritüellerinizin olması zamanınızı etkili bir şekilde kullanmanızı sağlar. Büyük\küçük, olumlu\olumsuz tüm rutinlerinizi düşünün. Hayatınızın sizin için ne kadar anlamlı hissettirdiğine katkıda bulunup bulunmadıklarını ve ne ölçüde katkıda bulunduklarını belirleyin. Örneğin günlük sosyal medya alışkanlığınız başkalarıyla bağlantı kurmanıza yardımcı oluyor mu yoksa sizi ailenizden ve çevrenizden ayırıyor mu? Yapmanız gerektiğine inandığınız manevi gelişim hedeflerinizi erteliyor musunuz, yoksa vicdani olarak rahat mısınız? "iyi" alışkanlıkları veya "kötü" alışkanlıkları (veya rutinleri) tamamen aynı şekilde oluştururuz. Yeni bir sağlıklı rutin oluşturmanın anahtarı, mevcut bir rutini değiştirmektir. Yeni rutinler kaygıyı hafifletmeye yardımcı olur. Kaygı ile başa çıkmak için oturmak, sizi neyin endişelendirdiğini belirlemek ve endişelerinizi dile getirmek çok önemlidir. Egzersiz yaparak veya uyku düzeninizi değiştirerek günlük rutinler oluşturduğunuzda, bu, vücudunuzun uyum sağlamasına ve ne bekleyeceğini bilmesine olanak tanır. Aynı şey zihinsel rutinler için de geçerli; zihninizin yaşantınızla uyumlu olması hayattan beklentinizin anlaşılmasına ve bilinmeyenle ilgili kaygıyı hafifletmesine olanak tanır. Her gün aynı saatte günlük tutmak, zihinsel iyileşme ve sağlık için bir sürece veya rutine başlamanıza yardımcı olabilir. Günlük bir rutin oluşturarak, işlerimizi halletmek için zaman ayırabilir, zihinsel ve fiziksel sağlığımıza odaklanabiliriz. Rutinler, çocukluk ve ergenlikten yetişkinliğe kadar hayatınızın her aşamasında gereklidir. Değişimle başa çıkmamıza, sağlıklı alışkanlıklar edinmemize, kişilerarası ilişkileri geliştirmemize ve stresi azaltmamıza yardımcı olurlar. 

Yeni Rutinler Nasıl Kazanılır?

Gerçek davranış değişikliği, kimlik değişikliğidir. Kendinizi belirli bir rutini olan biri olarak gördüğünüzde ve bu tür bir insan olmaktan gurur duyduğunuzda değişim gerçekleşir.  Her gün egzersiz yapmayı hedeflemektense sağlıklı bir insan olmayı amaç edinin. 

Mevcut bir rutini seçerek yeni alışkanlığınızı bu rutine eklemek yeni kazanımları kolaylaştırır. Örneğin, her gün otuz dakika kitap okumak isteğinizi, dişlerinizi fırçalamak, öğle yemeği yemek veya çöpü dışarı çıkarmak gibi her gün yapacağınız bir şeyi yaptıktan sonraya ayarlama, gerçekleştirmek için ipucuna, yani "uyarıcıya" sahip olmanız demektir. 


Aynı anda çok fazla rutini uygulamaya veya değiştirmeye çalışmamaya gerekir. Belki ilk başta değiştirmek için bir veya iki temel alışkanlık seçmek yeterlidir. Yeni bir alışkanlık veya rutin oluşturmanın yirmi bir gün sürdüğünü gösteren çalışmalara göre bu rutini hayatınıza dahil etme şansınız daha yüksektir. Aslında günlük rutinler, daha mutlu olmanıza, daha az hastalanmanıza ve daha az stres yaşamanıza yardımcı olurlar. Ancak, yeni ritüeller kazanabilmek için motivasyon önemlidir, motivasyonun bir kısmı zamanla tükeneceğinden dolayı yardımcı stratejiler belirlemek önemlidir. Özellikle yeni davranışlarınızın faydalarını görmeye başladığınızda, motivasyonunuz da geri dönecektir.

Tüm küçük rutinler hızla bir diğerini yanında getirir ve daha yüksek bir enerjiye, üretkenliğe ve mutluluk hissinine neden olur.

[email protected]      Twitter:@esrabc
02 Ağustos 2023 12:43
DİĞER HABERLER