‘E’ kodunun nereden geldiğine bir göz atalım. ‘E’, Europe (Avrupa) sözcüğünün ilk harfidir. Ve bu kodun yer alması, bu katkı maddesinin üzerinde tüm güvenlik çalışmalarının tamamlandığı, Avrupa Birliği tarafından da onaylandığı anlamına geliyor. ‘E’ harfiyle ayrıca katkı maddeleri, tüm dünyada bütünlük sağlamış oluyor.

 

Gıda katkı maddelerinin kimi yapay, kimi doğala özdeş, kimi de doğal maddelerden yapılıyor. Yapaylar, tabiatta hiç bulunmayıp insan eliyle yapılırken, doğala özdeş olanlar ise doğadakinin eşdeğeri niteliğinde. Ancak yine de tamamen doğal değiller. Haliyle tamamen zararsız diyemeyiz.

Bilinen tüm yağlar (bitkisel ve hayvansal) 1 molekül gliserol ve 3 molekül yağ asitten oluşur. E 471 ise gıda katkı maddesi olarak bilinen ve mono ve digliseritlere verilen isimdir. Mono gliseritler 1 molekül gliserol, 2 molekü yağ asidinden; digliseritler ise 1 molekül gliserol ve 2 molekül yağ asidinden oluşmaktadır.

Görüldüğü gibi E 471 bildiğimiz yağ yapısındadır. Gıdalarda yağ ve su fazını bir arada tutması amacıyla kullanılır. Mono ve digliseritler yani E 471, çoğunlukla hidrojenize edilmiş (hidrojenle muamele edilmiş) soya yağından üretilmektedir. Ancak hayvansal yağlardan da üretilebilir. Bir ürünün E 471 içermesi domuz yağı içerdiği anlamına gelmemektedir. Eğer gıdanın üzerinde “domuz yağı ve katkılarını içermez” ifadesini görmüyorsanız ve bu gıda E 471 içeriyorsa bu üründen şüphelenebilirsiniz. Ancak üzerinde domuz yağı içermez ifadesi bulunuyorsa bu katkı maddesinin bitkisel kaynaklı kullanıldığı anlamına gelir. UHT krema, pasta kremaları, dondurma, toz patates püresi, gofret, puding, sıcak çikolata karışımları, margarin ve bazı unlu mamuller E471’in en çok kullanıldığı ürünlerdir.

Zararlı olmayan ‘doğal’ gıda katkı maddelerine birkaç örnek…

E -100 (kurkimin): Zerdeçal bitkisinin köklerinden elde edilir.

E -140 (klorofil): Tüm bitkilerde bulunur, renklendirici olarak kullanılır.

E -160(a)/ karoten (alfa/beta/gama): Havuçta, turunçgillerde ve turuncu sarı renkteki sebzelerde bulunur. Gıdalara renklendirici olarak eklenir.

E -160(d) (likopen): Domates ve pembe greyfurtta bulunur.

E -162 (betanin): Pancar özünden elde edilir. Renklendirici boyar madde olarak kullanılır.

E -163 (antosiyaninler): Çiçeklerden elde edilen renklendirici bitki özüdür.

E -181 (tannik asit): Fındık ve meşe ağacı dallarından elde edilir. Berraklaştırıcı olarak kullanılır.