Dünya Sağlık Organizasyonu (WHO) yetişkinlere haftada en az 150 dakika kadar hareket etmelerini öneriyor. Ne var ki 2016 yılında The Lancet dergisinde yayımlanan bir araştırma, insanların sadece dörtte birinin bu öneriyi yerine getirdiklerini göstermişti. Özellikle de zengin ülkelerde insanların çoğu vakitlerini oturarak geçiriyorlar. Yani daha yoksul ülkelerdeki insanlardan iki misli daha uzun oturuyorlar.

Sonuçta, artan refahla birlikte oturarak yapılan meslekler artıyor, ulaşım için otomobil veya diğer konforlu araçlardan yararlanılıyor. Hatta imkanı olanlar temizlik ve yemek pişirme işi için de yardımcı tutuyor. Bu şekilde spor yapmadan veya spor aletleri kullanmadan yaptığımız hareketler, neredeyse tamamen ortadan kalkıyor. Oysa ev işlerinin beden üzerindeki yararlarını inceleyen son bir araştırma, ev işlerinin de sağlık için en az spor kadar yararlı olduğunu ortaya koydu.

Araştırma insanların üçte birinin çok az hareket ettiği, zengin bir ülke olan Singapur’da gerçekleştirildi. Singapur Teknoloji Enstitüsü’nde Shuen Yee Lee ile çalışan ekip, özellikle de yaşlı insanların hayatına ev işlerinin rolünü ve fiziksel ve zihinsel yetileri üzerindeki etkisini inceledi. Araştırmaya yaşları 21 ve 90 arasında değişen ve rastlantısal olarak seçilen 500 kişi katıldı. Katılanların hiçbirinde ağır hastalıklar veya bilişsel sorunlar yoktu. Analizler için katılımcılar 65 yaş altı ve 65 yaş üstü olmak üzere iki gruba ayrıldı. Katılımcıların kondisyonları, ortalama yürüme hızı ve koltuktan kalkma hızı dahil olmak üzere çeşitli parametrelerle belirlendi. Ayrıca bellek testleri gibi katılımcıların zihinsel çevikliği hakkında bilgiler veren çeşitli testler yapıldı. Tüm bunların dışında ne sıklıkta ev işi yaptıkları da soruldu.

İki yaş grubundaki katılımcıların üçte ikisi ev işleri sayesinde WHO tarafından önerilen hareketliliği yerine getiriyorlar. Oysa boş zamanlarda gerçekleştirilen etkinlikler ve sporlarla gençlerin sadece üçte biri WHO’nun önerdiği oranda hareket edebiliyorlar. Yaşlıların grubunda bu oran yüzde elli civarında. Daha çok ve sık aralıklarla ev işi yapan yaşlı katılımcılar daha az ev işi yapan yaşıtlarına göre hem bedensel hem de zihinsel açıdan daha fitler. Ve zihinsel testlerde yüzde beş ile sekiz oranında daha başarılı olmuşlar. Hatta daha ağır işler yapanlarda, konsantrasyon süresi için yüzde 14’e varan daha yüksek değerler elde edilmiş. Gündelik yaşamda çok hareketli olanlar, oturdukları yerden daha çabuk kalkabildikleri gibi dengeleri de daha iyi. Bu tür yetiler onları kazalardan ve düşmelerden koruyor diyor araştırmacılar.

Nilgün Özbaşaran Dede-Herkese Bilim Teknoloji