Uluslararası Af Örgütü'nün yeni hazırladığı rapora göre Suriye'ye dönen sığınmacılar güvenlik güçleri tarafından keyfi olarak gözaltına alınıyor, işkenceye ve cinsel saldırıya maruz kalıyor.

Raporda 2017 yılı ortasından 2021 yılı başlarına kadar olan dönemde Almanya, Fransa, Türkiye, Ürdün, Lübnan gibi ülkelerden Suriye'ye geri dönen sığınmacıların yaşadıkları incelendi. 13'ü çocuk olmak üzere 66 kişiye yönelik ağır insan hakları ihlallerinde bulunulduğu tespit edildi. Geri dönen 5 kişinin gözaltında hayatını kaybettiği, 17 kişinin ise kayıp olduğu rapora yansıdı.

Raporda 7 kişinin tecavüze uğradığı kaydedilirken 14 cinsel saldırı vakası tespit edildi. Cinsel saldırıya maruz kalanlar arasında beş kadın, 13-19 yaşları arasında bir genç ile beş yaşındaki bir kız çocuğu bulunuyor.

Raporda Lübnan'dan ülkeye geri dönerken sınırda 25 yaşındaki kızıyla birlikte yakalanan Alaa isimli Suriyeli kadının beyanlarına yer verildi. 5 gün boyunca gözaltında tutulduklarını belirten kadın "Kızımın elbiselerini çıkardılar. Kelepçeleyerek duvara astılar. Dövdüler. Tamamen çıplaktı. Biri penisini ağzına soktu" dedi.

59 kişi Suriye'ye geri döndükten sonra keyfi olarak gözaltına alınırken, 33 kişi gözaltında ya da sorgu sırasında işkenceye ve kötü muameleye maruz kaldı. Raporda 27 gözaltında kayıp vakası tespit edildi. 5 vakada güvenlik güçleri ailelere yakınlarının gözaltında hayatını kaybettiğini bildirdi. 17 kişinin ise akıbeti ise meçhul.

Uluslararası Af Örgütü Almanya Genel Sekreteri Markus N. Beeko "Raporumuzdaki sarsıcı beyanlar Suriye'nin geri dönenler için güvenli bir yer olmadığını ortaya koyuyor" dedi. "İnsanları kaçırılma ve işkenceye maruz kalma tehlikesinin olduğu bir ülkeye göndermek devletler hukukuna aykırı. Suriye'de de durum bu" diyen Beeko "Tüm hükümetlerin devletler hukukundan doğan, kaçan Suriyelilere uluslararası koruma sağlama yükümlülüğü var" diye konuştu.

Hükümetlere "insanları doğrudan ya da dolaylı bir biçimde Suriye'ye geri dönmeye zorlayan pratiklere son verme" çağrısı yapan Beeko "Alman hükümeti, Suriye'den insanlara sığınma sağlamaya devam etmesi için Türkiye ve Lübnan gibi ülkelere etkide bulunmalı. İster Türkiye ister Lübnan isterse de Almanya olsun, insanları Suriyeli resmi işkencecilerin eline geri göndermek sorumsuzluktur, devletler hukuku açısından yasaktır ve insani açıdan iğrençtir" ifadelerini kullandı.

2011 yılında Suriye'de patlak veren iç savaş sırasında yaklaşık 6 milyon 600 bin Suriyeli ülke dışına kaçtı. Suriyeli sığınmacılara ev sahipliği yapan ülkelerin başında Türkiye ve Lübnan geliyor. Rusya ve İran'ın yardımıyla tekrar ülkenin büyük bir bölümünü kontrolü altına almayı başaran Şam, ülkenin güvenli hale geldiği ve Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri dönebileceği mesajı veriyor.

Suriye'de çatışmaların azalması üzerine Almanya, Suriye'ye sınır dışı etme yasağını 2020 yılı sonu itibarı ile uzatmadı. Danimarka'da iltica başvurusu kabul edilmeyen Suriye vatandaşları geri gönderme merkezlerinde tutuluyor. Lübnan ve Türkiye'de ise Suriyeli sığınmacılara geri dönme baskısının arttığı belirtiliyor.