RİZE (A.A) - Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Türkiye ile Kazakistan arasındaki dış ticaret hacminin 4 milyar dolar düzeyinde olduğunu belirterek, "Ülkelerimizin ekonomik potansiyelini dikkate aldığımızda bu rakamın yeterli olduğunu söylemek doğru değil" dedi.
     Yazıcı, Rize Ticaret Borsasında düzenlenen, "Bağımsızlığın 22. Yılında Kazakistan-Türkiye İlişkileri" toplantısında yaptığı konuşmada, adalet ölçeğinde dış ilişkileri yürüttüklerini söyledi.
     Türkiyenin kültür ve alışkanlıklar itibarıyla Kazakistan ile çok yakın olduğunu ifade eden Yazıcı, şöyle konuştu:
     "Asımın tek sözüyle ifade etmek gerekirse, Kökenimiz itibarıyla uzak değil, çok yakındayız. Yakınlığımızın somut ilişkiye dönmesi gereken süreçler yaşadık ve engeller kalktı. İlişkilerimiz giderek güç kazanıyor. Türkiye ile Kazakistan arasındaki dış ticaret hacmi 4 milyar dolar düzeyinde. Ülkelerimizin ekonomik potansiyelini dikkate aldığımızda bu rakamın yeterli olduğunu söylemek doğru değil. Bu nedenle Türkiye ile Kazakistan arasında orta bir hedef konuldu. Hedef, belli bir zaman diliminde dış ticaret hacmini 15 milyar dolara çıkarmak. Bunu yapabilecek malzeme ve insana sahibiz."
     Yazıcı, Türkiyenin enerji ihtiyaçlarını giderme bakımından dışa bağımlı olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:
     "Enerji kaynaklarımızı ulusal sınırlar içinde temin noktasında çalışmalarımızı, araştırmalarımızı sürdürüyoruz. İthalatımızın üçte birlik kısmını, enerji ihtiyacımızı gidermek için harcıyoruz. 2012 yılı rakımlarına bakıldığında 54 milyar dolar enerji ihtiyacımızı gidermek için ürün ithal etmişiz. Kardeşlerimizde bu imkanlar daha fazla ama bizim de teknolojik anlamda sanayinin kullanacağı önemli enstrümanlar açısından deneyimli olduğumuz alanlar var. Bunları cömertçe bir paylaşım içinde hiç hesapsız paylaşmalıyız. Bu hesapsızlığın sonucunda her iki ülkenin de çıkarı olacaktır."
     Dünya ekonomisinin büyüklüğünün 72 trilyon dolar olduğunu vurgulayan Yazıcı, şöyle devam etti:
     "Ekonominin dağılımına, tüketimine bakılınca gelişmiş ülkeler bu ekonomiyi pay ediyor. Gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler bu ekonomiden çok az pay alıyor. Dünyayı bekleyen en büyük tehlike, yaşanmakta olan yoksulluk sorunudur. Dünya Bankası verilerine göre, 7 milyar insanın 1 milyar 200 milyonu açlık sınırı kabul edilen günlük 1 doların altında geçimini sağlamak zorunda. Yoksulluk sınırı sayılan 2 doların altında geçinmek zorunda kalan insan sayısı ise 2,5 milyar. Temiz su kaynaklarına erişmede yoksul insan sayısı 1 milyar, kaliteli sağlık hizmeti almaktan yoksun insan sayısı ise 2 milyar. Türkiyeye baktığımız zaman, günlük 1 doların altında yaşamakta olan insan yok. Yoksulluk sınırı kabul edilen 2,15 doların altında yaşamakta olan insan sayısı 2002 yılında yüzde 3tü. 2010 yılında bu sayıyı binde 14 seviyesine düşürdük. Yeni dönemde ölçüm yapılmadı ancak yeni ölçümle büyük ihtimalle sıfırlamış durumdayız."
     Yazıcı, çözüm sürecinin ciddi şekilde ilerlediğini belirterek, "Bu dönemde kafa karıştırmak isteyen insanlara fırsat verilmemeli" dedi.
    
     -Kazakistanın Ankara Büyükelçisi Tüymebayev-
    
     Kazakistanın Ankara Büyükelçisi Canseyit Tüymebayev, Kazakistan ve Türkiyenin Avrasyanın önemli merkezlerinde yer alan iki kardeş ülke olduğunu belirterek, "Aynı milletin iki parçasıyız. Birbirine destek veren stratejik ortağız. Ülke devletleri temas halinde ancak halklarımız birbirleri hakkında henüz tam bilgiye sahip değil" diye konuştu.
     Kazakistanın geride bıraktığı 22 yıllık bağımsızlık döneminde hem ülke içinde hem de uluslararası arenada azımsanmayacak başarılar elde ettiğini anlatan Tüymebayev, "Dünya Ekonomi Forumunun bilgilerine göre, uluslararası rekabet edilebilir ülkeler reytinginde 51inci sıraya yükseldik. BMnin ticaret ve kalkınma endekslerine göre 23üncü sırada yer alıyoruz. Kazakistan, dünyanın en dinamik gelişen ekonomileri açısından ilk üçe girmektedir. Ülkemiz, 2012 yılında BM İnsan Hakları Konseyi üyeliğine seçilmiştir. Bu da Kazakistanın insan haklarını koruma ve gözetleme konusundaki hassasiyetinin göstergesidir" dedi.
     Tüymebayev, Türk iş adamlarını Kazakistana yatırım yapmaya davet ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
     "Ülkemiz yenilikçi sanayileşme politikasını son süratle devam ettirmekte. Alternatif enerji, yeşil teknolojiler, transit ve tarım potansiyeline büyük önem vermektedir. Orta Avrasya bölgesinde istikrar ve güvenliğin merkezi olma yolunda emin adımlarla ilerlemekte ve bunun bilinci ile sorumluluğunu ciddiyetle taşımaktayız. Dünya topluluğunun saygın üyesi olarak Kazakistan, sadece bölgesinde değil, dünya çapında da kendinden söz ettirerek, Türk dünyasının adını da zirveye taşımaktadır."
     Kazakistana ilk yatırımcıların Türkiyeden geldiğini ve ülkenin kalkınması ve gelişmesinde büyük katkı sağladığını ifade eden Tüymebayev, "Türk müteahhitler Kazakistanda toplamda 15 milyar dolarlık projeleri üstlenerek, hem ülkemize hem de Türkiyeye destek oldular. Kazakistan-Türkiye ikili ticaret hacmi 2012 yılı itibarıyla 4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Kazakistandan ithalat 3 milyar dolar, Türkiyeden ihracat ise 900 milyon dolar oldu. Kazakistan ekonomisinde Türk yatırımlarının hacmi 2 milyar dolar. Kazakistanın da Türkiyeye 1 milyar dolardır" diye konuştu.
     Tüymebayev, konuşmasının ardından Bakan Yazıcıya, Kazakistan ile Türkiye arasındaki ilişkileri geliştirmesinden dolayı, "Kazakistan Dostluk ve İşbirliği Geliştirme Madalyası" verdi. Yazıcı, kendisine hediye edilen çapanı giydi.
    
     Muhabir: Muhittin Sandıkçı / Tuğba Yardımcı Mısır
     Yayıncı: Orhan Topal